Marged Esli
| Marged Esli | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Marged Esli Charles-Williams  Mawrth 1949 Ynys Môn |
| Bu farw | 1 Mawrth 2025 Bangor |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | actor, athro |
Actores, awdures ac athrawes oedd Marged Esli Charles-Williams a adnabyddir fel Marged Esli (Mawrth 1949 – 1 Mawrth 2025).[1] Roedd hi’n adnabyddus am chwarae'r cymeriad Nansi Furlong yn yr opera sebon Pobol y Cwm.
Bywyd cynnar ac addysg
[golygu | golygu cod]Magwyd Marged yng Nghwalchmai, Sir Fôn ac aeth i Ysgol Llandrygarn ac Ysgol Gyfun Llangefni. Roedd ei thad yn swyddog yn y fyddin a roedd ei mam yn gweithio ar fferm y teulu. Ei thaid (ochr ei mam) oedd Esli Hughes, a'i thaid (ochr ei thad) oedd y pregethwr Thomas Charles Williams.[2]
Yn blentyn bu'n adrodd mewn eisteddfodau lleol a dysgodd chwarae'r piano i radd 8. Aeth i wneud cwrs actio yng Ngholeg y Normal, Bangor. Cafodd gyfle i ymuno gyda Cwmni Theatr Cymru ar gynllun hyfforddi.
Gyrfa
[golygu | golygu cod]Pan ymunodd ag Equity nid oedd yn bosib iddi ddefnyddio ei henw llawn, felly defnyddiodd yr enw Marged Esli.[2]
Yn yr 1970au cychwynnodd weithio ar nifer o raglenni plant BBC Cymru. Cyfansoddodd dros 200 o ganeuon ar gyfer y rhaglen Bys a Bawd. Yn 1975 hi a Hywel Gwynfryn oedd cyflwynwyr cyntaf y rhaglen gylchgrawn Bilidowcar.[3]
Hi chwaraeodd y brif ran yn y ffilm Madam Wen a gynhyrchwyd ar gyfer S4C yn 1982. Ymunodd â Phobol y Cwm fel y cymeriad Nansi Furlong gan adael y gyfres ar ddiwedd y 1980au. Dychwelodd ei chymeriad yn 2010. Chwaraeodd y cymeriad adnabyddus Dwmplen Malwoden yn y gyfres deledu poblogaidd i blant Caffi Sali Mali.
Roedd hefyd yn awdures a gweithiodd ar y gyfres Pengelli. Bu'n gweithio fel athrawes lanw dros y blynyddoedd.
Yn 2023, ysgrifennodd ei hunangofiant, gyda'r teitl "Ro'n i'n arfer bod yn rhywun", cyhoeddwyd gan Gwasg y Bwthyn.[4]
Bu'n gwirfoddoli gyda Theatr Fach Llangefni, yn actio ac yn rhan o bwyllgor y theatr ym Môn dros y blynyddoedd, ac roedd hi hefyd yn aelod o Orsedd Beirdd Môn.
Bywyd personol
[golygu | golygu cod]Wedi byw yn Llundain a Chaerdydd yn ystod ei gyrfa, dychwelodd i fyw llawn amser ym Môn.
Bu farw yn 75 mlwydd oed, yn Ysbyty Gwynedd yn dilyn cyfnod o salwch byr, gyda'i theulu o'i chwmpas.[1]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 "Yr actores Marged Esli wedi marw yn 75 oed". BBC Cymru Fyw. 2025-03-01. Cyrchwyd 2025-03-01.
- ↑ 2.0 2.1 Beti a'i Phobol. BBC Cymru (11 Ebrill 2011).
- ↑ MARGED ESLI. Cinelgabran. Adalwyd ar 25 Ebrill 2018.
- ↑ Esli, Marged (2023). Ro'n i'n arfer bod yn rhywun. Caernarfon: Gwasg y Bwthyn. ISBN 978-1-913996-80-2.
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Marged Esli ar wefan Internet Movie Database