Lleidr yr ŷd
| Lleidr yr ŷd Gaeumannomyces graminis
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Magnaporthales |
| Teulu: | Magnaporthaceae |
| Genws: | Gaeumannomyces[*] |
| Rhywogaeth: | Gaeumannomyces graminis |
| Enw deuenwol | |
| Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & D.L.Olivier | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Magnaporthaceae yw'r Lleidr yr ŷd (Lladin: Gaeumannomyces graminis; Saesneg: Take All).[1] Mae'r teulu Magnaporthaceae yn gorwedd o fewn urdd y Magnaporthales.
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Magnaporthaceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Lleidr yr ŷd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Clasterosporium calami | Clasterosporium calami | |
| Clasterosporium capsularum | Clasterosporium capsularum | |
| Clasterosporium celastri | Clasterosporium celastri | |
| Gaeumannomyces amomi | Gaeumannomyces amomi | |
| Gaeumannomyces caricis | Gaeumannomyces caricis | |
| Gaeumannomyces cylindrosporus | Gaeumannomyces cylindrosporus | |
| Gaeumannomyces incrustans | Gaeumannomyces incrustans | |
| Gaeumannomyces medullaris | Gaeumannomyces medullaris | |
| Gaeumannomyces wongoonoo | Gaeumannomyces wongoonoo | |
| Lleidr yr ŷd | Gaeumannomyces graminis |  |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Lleidr yr ŷd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.