Klaipėda

Klaipėda
Math	dinas, dinas â phorthladd, dinas fawr
Poblogaeth	158,420
Sefydlwyd	1252 ;
Pennaeth llywodraeth	Vytautas Grubliauskas
Cylchfa amser	UTC+2, UTC+03:00
Gefeilldref/i	Mannheim, Liepāja, Debrecen, Kuji, Bwrdeistref Karlskrona, Lübeck, Cleveland, Cherepovets, Gdynia, Køge, Kaliningrad, Kotka, Gogledd Tyneside, Mogilev, Szczecin, Leipzig, Odesa, Qingdao, Mérida, Sassnitz, New Orleans, Akhmeta
Daearyddiaeth
Sir	Klaipeda City Municipality
Gwlad	Lithwania
Arwynebedd	98 km²
Uwch y môr	21 ±1 metr
Cyfesurynnau	55.7125°N 21.135°E
Cod post	LT-91001
Pennaeth y Llywodraeth	Vytautas Grubliauskas
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Dinas trydydd-fwyaf Lithwania yw Klaipėda (Lithwaneg: amlwg ynganiad: [[ˈkɫɐɪˑpʲeːd̪ɐ]] (gwrando)) neu Memel^[1]. Dyma lle mae Afon Nemunas yn llifo i mewn i'r Môr Baltig. Klaipėda yw phrifddinas Apskritis Klaipėda.

Map o Memel

Mae defnydd o'r enw "Memel", sydd o darddiad Lladin trwy Almaeneg (yn deillio o'r ymadrodd "Castrum Memele", a ddefnyddiwyd gyntaf tua 1250) mewn testunau Cymraeg i gyfeirio at y ddinas hon wedi cael ei defnyddio mor bell yn ôl â'r 16g. "Memel" hefyd yw'r enw Almaeneg a'r enw Saesneg hanesyddol am y ddinas.

Mae Porthladd Klaipėda yn bwysig yn yr ardal. Mae'r porthladd fel arfer yn rhydd o iâ'r Môr Baltig. Bu dan reolaeth y Marchogion Tiwtonaidd, Prwsia, yr Ymerodraeth Almaenig, yr Entente, Lithwania, a'r Trydydd Reich. Daeth y ddinas yn rhan o Lithwania tra roedd yn Weriniaeth Sosialaidd Sofietaidd.

Parhaodd Klaipėda yn rhan o Lithwania yn dilyn annibyniaeth y wlad. Gostyngodd y boblogaeth o 207,100 yn 1992 i 177,823 yn 2011. Mae cyrchfannau glan môr poblogaidd yn agos at Klaipėda yn Nida i'r de ar y Dafod Curoniaidd, a Palanga i'r gogledd.