Idloes

Oddi ar Wicipedia
Idloes
Man preswylLlanidloes Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Swyddabad Edit this on Wikidata
Dydd gŵyl6 Medi Edit this on Wikidata

Sant Cymreig oedd Idloes (fl. 6g neu'r 7fed?). Yn ôl traddodiad, ef a sefydlodd eglwys Llanidloes ym Maldwyn, Powys.

Hanes a thraddodiad[golygu | golygu cod]

Yn ôl yr achau ym Mucheddau'r Saint, roedd Idloes yn fab i Gwydnabi (Gwyddnau), mab Llawfrodedd Farfog (Llawfrodedd Farchog). Mae'n bosibl fod Llawfrodedd yn un o Wŷr y Gogledd, ond ychydig a wyddys amdano.[1]

Sefydlodd gell neu llan yn Llanidloes, a enwir ar ei ôl. Dyma'r unig le yng Nghymru a gysylltir ag ef. Ceir Ffynnon Idloes yn Stryd Hafren, Llanidloes.[2]

Dywedir y bu gan Idloes ferch o'r enw Meddwid.[2]

Priodolir dihareb i Idloes yn Englynion y Clywaid (12fed-13g):

A glyweist-di a gant Idloes,
Gŵr gwar, hygar ei einioes?
'Goreu cynnydd cadwyd moes'.[3]

Dethlir gŵyl Idloes ar 6 Medi.[2]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Rachel Bromwich (gol.), Trioedd Ynys Prydein (Caerdydd, 1978; arg. newydd 1991), tud. 418.
  2. 2.0 2.1 2.2 T. D. Breverton, The Book of Welsh Saints (Cyhoeddiadau Glyndŵr, 2000), tud. 330.
  3. Marged Haycock (gol.), 'Englynion y Clywaid', Blodeugerdd Barddas o Ganu Crefyddol Cynnar (Cyhoeddiadau Barddas, 1994), tud. 317.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]