Friedrich Schiller

Friedrich Schiller
Ganwyd	Johann Christoph Friedrich von Schiller  10 Tachwedd 1759  Marbach am Neckar
Bu farw	9 Mai 1805  Weimar
Dinasyddiaeth	Dugiaeth Württemberg
Alma mater	Karlsschule Stuttgart Prifysgol Jena
ymgynghorydd y doethor	Johann Wolfgang Döbereiner
Galwedigaeth	bardd, athronydd, hanesydd, llyfrgellydd, meddyg ac awdur, dramodydd, nofelydd, academydd, cyfieithydd, newyddiadurwr, ysgrifennwr
Cyflogwr	Prifysgol Jena
Adnabyddus am	The Robbers, Don Carlos, Wallenstein, Mary Stuart, Gwilym Tel, Intrigue and Love, On the aesthetic education of man, Die Huldigung der Künste, The Maid of Orleans
Arddull	Baled, drama
Prif ddylanwad	Karl Leonhard Reinhold, Pedro Calderón de la Barca, Johann Wolfgang von Goethe, Immanuel Kant
Mudiad	Sturm und Drang, Weimar Classicism
Tad	Johann Kaspar Schiller
Mam	Elisabeth Dorothea Schiller
Priod	Charlotte von Lengefeld
Plant	Emilie von Gleichen-Rußwurm, Ernst von Schiller
Llofnod

Bardd, dramodydd, hanesydd ac athronydd oedd Johann Christoph Friedrich von Schiller (10 Tachwedd 1759 - 9 Mai 1805).

Magwraeth cynnar

Cafodd ei eni ym Marbach am Neckar, Yr Almaen yn fab i'r meddyg Johann Kaspar Schiller (1733-1796), a'i wraig Elisabeth Dorothea Kodweiß (1732-1802). Fe'i galwyd ar ôl Ffredrig II, brenin Prwsia ond galwyd ef gan bawb yn Fritz. Roedd tad Schiller yn gweithio i'r fyddin Schwäbisch Gmünd a symudodd y teulu ato yn 1763, ar derfyn y rhyfel, i le o'r enw Lorch. Yn Lorch, derbyniodd Schiller addysg cynradd o safon isel, felly, trefnodd ei rieni iddo dderbyn addysg gan offeiriad: mewn Lladin a Groeg. Sgwennodd Schiller am Pastor Moser yn ei ddrama cyntaf: Die Räuber (Y Lladron) Am gyfnod, roedd Schiller yn awyddus i ddilyn ôl traed ei athro a mynd yn offeiriad. Symudodd y teulu i Ludwigsburg. a daeth i sylw Charles Eugene, Dug Württemberg a drefnodd iddo fynd i'r coleg milwrol Karlsschule Stuttgart yn 1773 i astudio meddygaeth. Bu'n ddyn sâl am y rhan fwyaf o'i fywyd a cheisiodd wella'i hyn ar bob achlysur.

Portresd o Friedrich Schiller gan Gerhard von Kügelgen

Y sgwennwr

Roedd yn ffrind i'r gŵr dylanwadol Johann Wolfgang von Goethe am 17 mlynedd olaf ei fywyd: rhwng 1788–1805. Roedd y cyfeillgarwch hwn yn un cymhleth, a sbardunodd lawer o drafodaethau am estheteg; gelwir hyn heddiw yn Weimar Classicism. Datblygodd y ddau syniadau eraill hefyd gan gynnwys Xenien, sef casgliad o gerddi byr, athronyddol.

Llyfryddiaeth

Barddoniaeth

• An die Freude (1785)
• Das Lied von der Glocke (1798)
• Die Künstler

Drama

• Die Räuber (1781)
• Kabale und Liebe (1784)
• Don Carlos (1787)
• Maria Stuart (1800)
• Die Jungfrau von Orleans (1801)
• Turandot (1802)
• Die Braut von Messina (1803)
• Wilhelm Tell (1804)

Hanes

• Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung
• Geschichte des dreissigjährigen Kriegs
• Über Völkerwanderung, Kreuzzüge und Mittelalter

Arall

• Über die ästhetische Erziehung des Menschen in einer Reihe von Briefen

Cyfeiriadau

Eginyn erthygl sydd uchod am Almaenwr neu Almaenes. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.