Dashiell Hammett

Dashiell Hammett
Dashiell Hammett (1934).
Ganwyd	27 Mai 1894  Baltimore, Maryland
Bu farw	10 Ionawr 1961  Dinas Efrog Newydd
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America
Alma mater	Baltimore Polytechnic Institute
Galwedigaeth	ysgrifennwr, nofelydd
Arddull	ffuglen dditectif
Partner	Lillian Hellman

Llenor Americanaidd yn yr iaith Saesneg oedd Dashiell Hammett (27 Mai 1894 – 10 Ionawr 1961) a arloesodd ffuglen drosedd hardboiled.

Ganed ef yn St. Mary's County yn nhalaith Maryland, Unol Daleithiau America. Gadwodd yr ysgol yn 13 oed a gweithiodd mewn sawl swydd cyn ymuno ag asiantaeth dditectif Pinkerton am wyth mlynedd. Gwasanaethodd yn y fyddin yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, a dioddefai'r ffliw Sbaenaidd a thwbercwlosis wedi diwedd y rhyfel.

Wedi i'w iechyd wella, dechreuodd Hammett ysgrifennu ffuglen dditectif ar sail ei brofiadau gyda'r Pinkertons. Ymddangosodd ei straeon a nofeligau cynnar mewn cylchgronau pwlp, yn bennaf Black Mask, ac ym 1929 cyhoeddodd ei ddwy nofel gyntaf, Red Harvest a The Dain Curse. Adroddir y nifer fwyaf o'i weithiau yn y cyfnod o 1923 i 1930 gan "The Continental Op", ymchwilydd preifat yn San Francisco. Ei gampwaith ydy'r nofel ddirgelwch The Maltese Falcon (1930), a gyflwynodd y ditectif Sam Spade. Ei ddwy nofel olaf oedd The Glass Key (1931) a The Thin Man (1934).

Wedi 1934, treuliodd Hammett ei amser yn ymwneud â gwleidyddiaeth yr adain chwith ac yn ymgyrchu dros ryddid sifil. Ymunodd â'r Blaid Gomiwnyddol ym 1937. Ymunodd â'r fyddin unwaith eto yn ystod yr Ail Ryfel Byd a gwasanaethodd yn Ynysoedd yr Alewt. Un o brif aelodau'r Civil Rights Congress, ydoedd ac aeth i'r carchar am chwe mis ym 1951 am iddo beidio â datgelu enwau'r rhai a gyfrannodd yn ariannol i'r sefydliad hwnnw. Bu farw Dashiell Hammett yn Ninas Efrog Newydd yn 66 oed.