Cynnig cydsyniad deddfwriaethol

Oddi ar Wicipedia

Mae Cynnig cydsyniad deddfwriaethol (a elwir hefyd yn Gynnig Sewel neu'n Gonfensiwn Sewel yn yr Alban) yn gynnig a gaiff ei basio naill ai gan Senedd yr Alban, Senedd Cymru, neu Gynulliad Gogledd Iwerddon, ar fater sydd eisoes wedi'i ddatganoli. Mae confensiwn yn ei gwneud yn ofynnol i Lywodraeth y DU gael cydsyniad y tair llywodraeth arall cyn y gall basio'r deddfwriaeth dan sylw. Rhoddir, neu wrthodir, cydsyniad o'r fath gan y tair Senedd drwy'r hyn a elwir yn gynigion cydsyniad deddfwriaethol (legislative consent motions).

Hyd at Hydref 2020 roedd y tair gwlad wedi gwrthod sawl Cynnig cydsyniad deddfwriaethol (gweler y tabl isod).

Cefndir[golygu | golygu cod]

Datganolwyd llawer o faterion sy'n ymwneud â deddfwriaeth yr Alban i Senedd yr Alban pan basiwyd Deddf yr Alban 1998. Mae Senedd y DU yn dal ei gafael ar sofraniaeth seneddol a chaiff ddeddfu ar unrhyw fater, gyda neu heb ganiatâd y seneddau a'r cynulliad datganoledig.

Enwyd y cynigion yn yr Alban ar ôl yr Arglwydd Sewel, Is-Ysgrifennydd Gwladol Seneddol yr Alban ar y pryd a gyhoeddodd y polisi yn Nhŷ’r Arglwyddi yr un pryd a llunio Deddf yr Alban 1998. Gan nodi bod y Ddeddf yn cydnabod sofraniaeth Senedd Prydain, dywedodd Sewel y byddai Llywodraeth EM "yn disgwyl sefydlu confensiwn na fyddai San Steffan fel rheol yn deddfu mewn perthynas â materion datganoledig yn yr Alban heb gydsyniad Senedd yr Alban".

Nid oes gan y llywodraethau datganoledig unrhyw lais ffurfiol o ran sut mae Senedd Prydain yn deddfu ar faterion heb eu datganoli.

Defnydd[golygu | golygu cod]

Mae dau ddefnydd ar gyfer cynnig cydsyniad deddfwriaethol:

  1. Pan fydd Senedd y DU yn ystyried deddfwriaeth sy'n ymestyn yn unig i Gymru a Lloegr, ac mae Senedd yr Alban, gan gytuno â'r darpariaethau hynny, yn dymuno i Senedd y DU eu hymestyn i'r Alban. Mae hyn yn arbed yr angen i Senedd yr Alban basio deddfwriaeth debyg ar wahân.
  2. Pan fydd San Steffan yn ystyried deddfwriaeth sy'n berthnasol i'r Alban ond sy'n ymwneud â materion datganoledig a materion neilltuedig, lle byddai fel arall yn angenrheidiol i Senedd yr Alban hefyd i ddeddfu.

Statws cyfreithiol[golygu | golygu cod]

Nid yw'r confensiwn lle mae llywodraeth y DU yn defnyddio'r cynigion cydsyniad deddfwriaethol hyn yn ei rwymo'n gyfreithiol. Fe'i cynhwyswyd yn wreiddiol mewn "memorandwm cyd-ddealltwriaeth" rhwng llywodraeth y DU a'r llywodraethau datganoledig.[1] Mae'r ddogfen honno'n nodi mewn nodyn esboniadol na fwriedir iddi fod yn gyfreithiol rwymol, ac mae'r paragraff sy'n delio â'r confensiwn yn nodi'n glir bod Senedd y DU yn cadw'r hawl i ddeddfu ar unrhyw fater, p'un a yw wedi'i ddatganoli ai peidio.

Ers hynny, fodd bynnag, mae'r confensiwn wedi'i ymgorffori yn y gyfraith yn yr Alban a Chymru. Fodd bynnag, er gwaethaf y cynhwysiant hwn, nid yw'r datganiadau yn gyfreithiol rwymol ar Senedd y DU .

Deddf yr Alban 2016[golygu | golygu cod]

Yn 2016 pasiodd Senedd y DU Ddeddf yr Alban 2016 a ddiwygiodd Ddeddf yr Alban 1998 i gynnwys cyfeiriad cyfreithiol eglur a phenodol at gonfensiwn Sewel, fel y'i gelwir yn yr Alban. Mae Adran 2 Deddf 2016 yn darllen fel a ganlyn:

2 Confensiwn Sewel

Yn adran 28 o Ddeddf yr Alban 1998 (Deddfau Senedd yr Alban) ar y diwedd ychwanegwch—

"(8) Ond cydnabyddir na fydd Senedd y Deyrnas Unedig fel rheol yn deddfu mewn perthynas â materion datganoledig heb gydsyniad Senedd yr Alban."

Deddf Cymru 2017[golygu | golygu cod]

Yn 2017 pasiodd Senedd y DU Ddeddf Cymru 2017 a ddiwygiodd Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 i gynnwys cyfeiriad cyfreithiol penodol at ddeddfwriaeth San Steffan ar faterion a oedd wedi’u datganoli i Gynulliad Cymru . Mae Adran 2 Deddf 2017 yn darllen fel a ganlyn:

2 Confensiwn ynghylch y Senedd yn deddfu ar faterion datganoledig

Yn adran 107 o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 (Deddfau Cynulliad Cenedlaethol Cymru), ar ôl is-adran (5) mewnosoder—

"(6) Ond cydnabyddir na fydd Senedd y Deyrnas Unedig fel rheol yn deddfu mewn perthynas â materion datganoledig heb gydsyniad y Cynulliad."

Caiff manylion am sut y mae'r Senedd yn ymdrin â chynigion cydsyniad deddfwriaethol eu hamlinellu yn rheol sefydlog 29.

Rhestr o gynigion cydsyniad deddfwriaethol a wrthodwyd[golygu | golygu cod]

Dyddiad Corff datganoledig Deddfwriaeth Pleidleisiau dros Pleidleisiau yn erbyn Camau dilynol
8 Chwefror 2011 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deddf Diwygio'r Heddlu a Chyfrifoldeb Cymdeithasol 2011 Tynnwyd pwerau Llywodraeth Cymru i benodi aelodau ar baneli

heddlu a throsedd, fel mai Ysgrifennydd Cartref Llywodraeth y DU yn unig a allai eu penodi.

22 Rhagfyr 2011 Senedd yr Alban Deddf Diwygio Lles 2012 [2]
18 / 129
100 / 129
 Rhoddwyd yr hawl i weinidogion yr Alban weinyddu'r buddion Credyd Cynhwysol a Thaliad Annibyniaeth Bersonol newydd.
29 Ionawr 2013 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deddf Menter a Diwygio Rheoleiddio 2013 Yn dilyn hynny, pasiodd Cynulliad Cymru ei ddeddfwriaeth ei hun, Deddf Sector Amaeth (Cymru) 2013, ac fe'i cyfeiriwyd i Oruchaf Lys y Deyrnas Unedig, a ganfu fod y Deddfau yn delio â chymwyseddau datganoledig.
26 Tachwedd 2013 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deddf Ymddygiad Gwrthgymdeithasol, Trosedd a Plismona 2014 Honnodd Llywodraeth y DU fod y newid mewn cymwyseddau datganoledig oherwydd diddymu ac ailosod gorchmynion ymddygiad gwrthgymdeithasol yn ganlyniadol ac nad oedd angen caniatâd arnynt, ond yng ngoleuni gwrthod cymhwysedd deddfwriaethol, yr eithriad ar gyfer y gorchmynion amnewid oedd i "ddehongli'n gul".
12 Tachwedd 2013 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deddf Archwilio ac Atebolrwydd Lleol 2014 Eithriwyd y byrddau draenio mewnol (''internal drainage board'') trawsffiniol, a oedd bron yn gyfan gwbl yn gweithredu yng Nghymru, o'r cynllun archwilio yng Nghymru.
3 Chwefror 2015 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Bil Arloesi Meddygol 2014–2015 Ni phasiodd Bill Dŷ’r Cyffredin oherwydd i’r Senedd gael ei gohirio (''prorogued'') cyn etholiad cyffredinol 2015.
7 Rhagfyr 2015 Cynulliad Gogledd Iwerddon Deddf Menter 2016 Ni roddwyd uchafswm ar daliadau ymadael y sector cyhoeddus yng Ngogledd Iwerddon.
26 Ionawr 2016 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deddf Undebau Llafur 2016 Yn dilyn hynny, pasiodd Cynulliad Cymru ei ddeddfwriaeth ei hun, sef Deddf Undebau Llafur (Cymru) 2017. Ni chyfeiriodd llywodraeth y DU ef i'r Goruchaf Lys.

Yn yr un modd, roedd Llywodraeth yr Alban wedi ceisio cyflwyno cynnig cydsyniad deddfwriaethol, ond dyfarnodd y Llywydd fod y cynnig yn ymwneud â materion a gadwyd yn ôl yn unig.

15 Mawrth 2016 Cynulliad Cenedlaethol Cymru Deddf Tai a Chynllunio 2016 Tynnwyd newidiadau i orchmynion prynu gorfodol o'r bil.
15 Mai 2018 Senedd yr Alban Deddf yr Undeb Ewropeaidd (Tynnu'n Ôl) 2018
30 / 129
93 / 129
 Deddfwriaeth gan y Senedd heb newid.
7 Hydref 2020 Senedd yr Alban[3] Mesur y Farchnad Fewnol[4]
28 / 129
90 / 129
 Deddfu gan Senedd y DU heb newid.
30 Rhagfyr 2020 Senedd yr Alban Bil yr Undeb Ewropeaidd (Perthynas yn y Dyfodol) 2020[5][6]
30 / 129
92 / 129
 Deddfwriaeth gan y Senedd heb newid.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ rgel
  2. ↑ Brexit: Devolution and legislative consent
  3. ↑ Report, Official (24 Ionawr 2014). "Official Report". archive2021.parliament.scot. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-10-05. Cyrchwyd 2022-08-01.
  4. ↑ Report, Official (24 Ionawr 2014). "Official Report". archive2021.parliament.scot. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-10-05. Cyrchwyd 2022-08-01.
  5. ↑ "Brexit deal rejected - gov.scot". www.gov.scot. Cyrchwyd 2020-12-30.
  6. ↑ Report, Official (24 Ionawr 2014). "Official Report". archive2021.parliament.scot. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-08-04. Cyrchwyd 2022-08-01.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Cynnig_cydsyniad_deddfwriaethol&oldid=11858736"