Cors Caron

Cors Caron
Math	ardal gadwriaethol, Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig
Daearyddiaeth
Sir	Ceredigion
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	861.99 ha
Cyfesurynnau	52.2347°N 3.948°W
Statws treftadaeth	Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig
Manylion
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Cors yng nghanolbarth Ceredigion yw Cors Caron, hefyd Cors Goch Glan Teifi. Saif ar lan Afon Teifi ychydig i'r gogledd o dref Tregaron, wedi ei rhannu rhwng cymunedau Tregaron ac Ystradmeurig.

Mae'n un o'r ddwy gyforgors fwyaf yng Nghymru; Cors Fochno yw'r llall. Llunir cyforgorsydd mewn mannau lle mae dŵr yn casglu oherwydd traeniad gwael. Ffurfir mawn, gan fod diffyg ocsigen yn arafu pydriad y defnyddiau planhigol. Bydd ymgasgliad y mawn yn codi arwyneb y gors uwchben y tir o'i chwmpas i ffurfio llun cromen. Ceir tair cromen fel hyn yng Nghors Caron, gydag Afon Teifi yn llifo rhyngddynt.

Ar ddiwedd yr Oes Iâ ddiwethaf, ffurfiwyd llyn yma, ac wedi i'r argae naturiol oedd yn dal y dŵr gael ei fylchu, troes yn gors a dechreuodd mawn ffurfio. Ar un adeg roedd y trigolion lleol yn torri mawn o'r gors ar gyfer tanwydd.

Mae'r gors, sydd tua 800ha o arwynebedd, yn warchodfa natur. Ganed James Kitchener Davies gerllaw'r gors.