Colsyn brau
| Colsyn brau Kretzschmaria deusta
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Xylariales |
| Teulu: | Xylariaceae |
| Genws: | Kretzschmaria[*] |
| Rhywogaeth: | Kretzschmaria deusta |
| Enw deuenwol | |
| Kretzschmaria deusta (Hoffm.) P.Martin | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Xylariaceae yw'r Colsyn brau (Lladin: Kretzschmaria deusta; Saesneg: Brittle Cinder).[1] Y Dafadennau Duon yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Dafad yw 'dafaden', ond gall hefyd gyfeirio at lympiau bychan o groen ar gorff dynol. Dylid cofio fod llawer o ddefaid yn ddu, ac felly llawer o'r ffyngau hyn! Mae'r teulu Xylariaceae yn gorwedd o fewn urdd y Xylariales.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Xylariaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Colsyn brau ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Nemania abortiva | Nemania abortiva | |
| Nemania aenea | Nemania aenea | |
| Nemania albocincta | Nemania albocincta | |
| Nemania angusta | Nemania angusta | |
| Nemania atropurpurea | Nemania atropurpurea | |
| Nemania beaumontii | Nemania beaumontii | |
| Nemania confluens | Nemania confluens | |
| Nemania diffusa | Nemania diffusa | _Figure_6.jpg) |
| Nemania serpens var. serpens | Nemania serpens |  |
| Obolarina dryophila | Obolarina dryophila |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Colsyn brau gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.