Chwydd tafod gwern
| Chwydd tafod gwern Taphrina alni
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Taphrinales |
| Teulu: | Taphrinaceae |
| Genws: | Taphrina[*] |
| Rhywogaeth: | Taphrina alni |
| Enw deuenwol | |
| Taphrina alni | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Taphrinaceae yw'r Chwydd tafod gwern (Lladin: Taphrina alni; Saesneg: Alder Tongue).[1] Chwyddau Taffrina yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r 'chwydd' yma'n cyfeirio at rannau o goed ee cynffonau wyn bach neu euron, sy'n chwyddo pan mae'r ffwng yma'n ymosod arnyn nhw. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Tafod gwern. Mae'r teulu Taphrinaceae yn gorwedd o fewn urdd y Taphrinales.
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Taphrinaceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Chwydd tafod gwern ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Ascomyces alni | Ascomyces alni | |
| Ascomyces alutaceus | Ascomyces alutaceus | |
| Ascomyces anomalus | Ascomyces anomalus | |
| Ascomyces aureus | Ascomyces aureus | |
| Ascomyces betulae | Ascomyces betulae | |
| Ascomyces bullatus | Ascomyces bullatus | |
| Ascomyces caerulescens | Ascomyces caerulescens | |
| Ascomyces candicans | Ascomyces candicans | |
| Ascomyces deformans | Ascomyces deformans | |
| Ascomyces trochocarpae | Ascomyces trochocarpae |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Chwydd tafod gwern gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.