Chwarel Hafod y Llan
 | |
| Math | chwarel lechi  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Gwynedd |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.051275°N 4.069964°W |
| Cod OS | SH6130052455 |
 | |
Chwarel lechi ar lethrau deheuol yr Wyddfa yn ardal Beddgelert, Gwynedd, oedd Chwarel Hafod y Llan, hefyd Chwarel Cwm Llan neu South Snowdon. Saif yng Nghwm Llan uwchben Nant Gwynant (cyf. OS SH613524).
Dechreuwyd cloddio llechi yma yn y 1840au, fel datblygiad o gloddio am fetelau. Roedd tramffordd fer at y ffordd drol yng Ngwm Llan, oedd hefyd yn gwasanaethu'r mwyngloddiau copr. Ehangwyd y chwarel yn y 1860au, pan oedd sôn am gysylltiad rheilffordd o borthladd Porthmadog, ond rhoddodd y dirwasgiad yn y diwydiant llechi yn niwedd y 1870au ddiwedd arni. Bu rhywfaint o weithio ar raddfa fechan yn y 1960au.
Enwir y chwarel ar ôl fferm Hafod y Llan (gweler chwedl y Gŵr Blewog).
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]- Alan John Richards Gazeteer of slate quarrying in Wales (Llygad Gwalch, 2007)