Castell Rhaglan

Oddi ar Wicipedia
Castell Rhaglan
Mathcastell Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadRhaglan Edit this on Wikidata
SirSir Fynwy Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr59.6 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.770297°N 2.850063°W Edit this on Wikidata
Rheolir ganCadw Edit this on Wikidata
Map
PerchnogaethCadw Edit this on Wikidata
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd I, heneb gofrestredig Edit this on Wikidata
Manylion
Dynodwr CadwMM005 Edit this on Wikidata

Castell i'r gogledd o bentref Rhaglan yn Sir Fynwy, Cymru, yw Castell Rhaglan (neu Castell Ysgiwfrith). Mae'n nodweddiadol o gestyll y canol oesoedd hwyr. Mae ei wreiddiau yn dyddio o'r ddeuddegfed ganrif ond mae'r gweddillion sydd i'w gweld yno heddiw yn dyddio o'r bymthegfed ganrif ymlaen. Mae'n debygol i'r castell gwreiddiol ddilyn cynllun castell mwnt a beili, fel nifer o gestyll eraill yr ardal a'r cyfnod; mae rhai olion yr hanes cynnar hwn i'w gweld yno o hyd. Roedd y castell ar ei gryfaf a'i fwyaf ysblennydd yn ystod y 15g a'r unfed ganrif ar bymtheg pan oedd yn un o gestyll y Mers o dan berchnogaeth y teulu Herbert. Daeth ei chwalfa ar ddiwedd un o warchaeoedd hiraf Rhyfel Cartref Lloegr.

Hanes[golygu | golygu cod]

Dechreuwyd adeiladu'r castell presennol ym 1435 ar gyfer Syr William ap Thomas, a briododd etifeddes Rhaglan, Elizabeth Bloet, ym 1406. Ar farwolaeth Syr William, cymerodd ei fab, William Herbert, y gwaith o'i adeiladu. Mae dadlau'n parhau ynglŷn â pha un sy'n gyfrifol am adeiladu'r Tŵr Mawr, nodwedd amlycaf y castell presennol. Yn ddiweddarach yn yr 16g, trawsnewidiwyd y castell yn blasty crand gan y teulu Somerset, Ieirll Caerwrangon ar y pryd (Ardalyddion Caerwrangon yn ddiweddarach), a etifeddodd Faenor Rhaglan drwy briodas.

Manylion eraill[golygu | golygu cod]

Defnyddiwyd Castell Rhaglan fel lleoliad ffilmio ar gyfer ffilm Led Zeppelin, The Song Remains the Same a ffilm Terry Gilliam, Time Bandits.

Ffynonellau[golygu | golygu cod]

  • J. Newman, The Buildings of Wales: Monmouthshire (Penguin, 2000)
  • A. J. Taylor. Raglan Castle: Official Guide (HMSO 1950)

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]