Neidio i'r cynnwys

Cap inc yr aelwyd

Oddi ar Wicipedia
Cap inc yr aelwyd
Coprinellus domesticus

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Agaricales
Teulu: Psathyrellaceae
Genws: Coprinellus[*]
Rhywogaeth: Coprinellus domesticus
Enw deuenwol
Coprinellus domesticus
(Bolton) Vilgalys, Hopple & Jacq.Johnson (2001)

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Psathyrellaceae yw'r Cap inc yr aelwyd (Lladin: Coprinellus domesticus; Saesneg: Firerug Inkcap).[1] 'Y Capannau Inc' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Gair arall am 'gapiau' yw 'capannau'; defnyddir inc i ysgrifennu a defnyddir y gair yma oherwydd ei liw tywyll. Mae'r teulu Psathyrellaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Psathyrellaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Cap inc yr aelwyd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Cap inc Coprinopsis atramentaria
Cap inc du a gwyn Coprinopsis picacea
Cap inc troed ysgyfarnog Coprinopsis lagopus
Cap inc twyni Coprinopsis ammophilae
Coprinopsis argentea Coprinopsis argentea
Coprinopsis bicornis Coprinopsis bicornis
Coprinopsis brunneofibrillosa Coprinopsis brunneofibrillosa
Coprinopsis calospora Coprinopsis calospora
Coprinopsis cinerea Coprinopsis cinerea
Coprinopsis psychromorbida Coprinopsis psychromorbida
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Cap inc yr aelwyd gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.