Neidio i'r cynnwys

Bysedd y meirw

Oddi ar Wicipedia
Bysedd y meirw
Xylaria polymorpha

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Ascomycota
Urdd: Xylariales
Teulu: Xylariaceae
Genws: Xylaria[*]
Rhywogaeth: Xylaria polymorpha
Enw deuenwol
Xylaria polymorpha
(Pers.) Grev.

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Xylariaceae yw'r Bysedd y meirw (Lladin: Xylaria polymorpha; Saesneg: Dead Man's Fingers).[1] Y Cyrn A'r Bysedd yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Mae'r ddau air yma'n cyfeirio at siapau'r ffyngau sydd yn y grwp hwn. Mae'r teulu Xylariaceae yn gorwedd o fewn urdd y Xylariales.

Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr Christiaan Hendrik Persoon.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Xylariaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Bysedd y meirw ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Nemania abortiva Nemania abortiva
Nemania aenea Nemania aenea
Nemania albocincta Nemania albocincta
Nemania angusta Nemania angusta
Nemania atropurpurea Nemania atropurpurea
Nemania beaumontii Nemania beaumontii
Nemania confluens Nemania confluens
Nemania diffusa Nemania diffusa
Nemania serpens var. serpens Nemania serpens
Obolarina dryophila Obolarina dryophila
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Bysedd y meirw gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.