Arthur Adamov

Arthur Adamov
Ganwyd	23 Awst 1908  Kislovodsk
Bu farw	15 Mawrth 1970  o gorddos o gyffuriau  Paris
Dinasyddiaeth	Ffrainc
Alma mater	Lycée Lakanal
Galwedigaeth	dramodydd, ysgrifennwr, rhyddieithwr, cyfieithydd, actor, radio playwright
Priod	Jacqueline Autrusseau

Arthur Adamov, (23 Awst 1908 - 16 Mawrth 1970). Dramodydd Ffrengig, a anwyd yn Rwsia, un o awduron mwyaf amlwg Theatr yr Absẃrd.

Cefndir

Ganwyd Adamov i deulu cyfoethog o Armenia yn Kislovodsk. Pan oedd yn bedair oed, symudodd gyda'i deulu i'r Almaen. Ar ôl cwblhau ei addysg ym Mharis, ymgartrefodd yno ym 1924 a daeth yn rhan o grwpiau swrealaeth, gan olygu eu cylchgrawn Discontinuite ac ysgrifennu barddoniaeth. Ym 1938 cafodd chwalfa nerfol. Mae'r niwrosisau a oedd wedi eu plagio ers plentyndod ac a oedd i lunio'r ysbrydoliaeth fisâr ar gyfer llawer o'i ddramâu yn cael eu trin yn ei waith cyfaddefol L 'Aveu (1946).

Gwaith

Dechreuodd Adamov ysgrifennu ar gyfer y theatr ym 1947. Ceisiodd fynegi unigrwydd a diymadferthedd dyn ac oferedd unrhyw ymgais i chwilio am ystyr bywyd. Yn La Parodie, a berfformiwyd gyntaf yn y 1950au cynnar, mae'r cymeriadau canolog yn peledu ei gilydd gyda chwestiynau am amser, o flaen cefndir o gloc heb ddwylo. Mae L'Invasion (1950), La grande et la petite maneuver (1950), Tous contre sous (1953), a Le Professeur Taranne (1953) yn dehongli mewn delweddau hunllefus creulondeb a phwysau confensiynau cymdeithasol ac yn dangos dylanwad trwm Theatr Greulondeb Antonin Artaud.

Yng nghanol y 1950au trodd Adamov i arddull ddrama fwy gwleidyddol, gan ddechrau gyda'i ddrama fwyaf adnabyddus, Le Ping-Pong (1955). Mae delwedd ganolog y ddrama, peiriant pêl-pin mewn arcêd, yn symbol o'r system gyfalafol lle mae dynion yn barod i chware gêm siawns yn ddiddiwedd yn yr obaith o ennill, er bod ennill yn gwbl ddiwerth. Ar ôl Paolo Paoli (1957) daeth dramâu Adamov yn gynyddol radical: mae Le Printemps 71 (1961) am Gomiwn Paris; La Politique des restes (1963) a Off Limits (1969) yn llawn o bropaganda Marcsaidd.

Marwolaeth

Cyflawnodd Adamov hunanladdiad ym 1970. Rhoddwyd ei weddillion i orwedd ym mynwent Cimetière Parisien d'Ivry, Paris.

Teulu

Roedd ei wraig, Jacqueline Autrusseau, yn newyddiadurwr a seicdreiddydd Ffrengig, a anwyd 5 Chwefror, 1922 a bu farw Ionawr 14, 2004 yn Villejuif yn y Val-de-Marne. Hi oedd ysgrifennydd golygyddol y cylchgrawn "Institut français de psychanalyse".

Cyhoeddiadau

Hunangofiannau

• L'Aveu (1946) (Y Deillion)
• L'Homme et l'Enfant (1968) (Dyn a Phlentyn)
• Je... ils.. (1969) (Rwy'n ... maen nhw ...)

Dramâu

• Mort chaude (tua 1926) (Marwolaeth boeth)
• La Parodie (1947) (Y Parodi)
• L'Invasion (1949) (Yr Ymosodiad)
• La Grande et la Petite Manœuvre (1950) (Y Symudiad Mawr a man)
• Le Désordre (1951), (Anhrefn) drama radio
• Comme nous avons été (1951) (Fel buom ni)
• Le Sens de la marche (1951) (Ystyr yr orymdaith)
• Tous contre tous (1952) (Pawb yn erbyn popeth)
• Le Professeur Taranne (1953) (Yr Athro Taranne)
• Les Retrouvailles (1953) (Dychwelyd)
• Le Ping-pong (1955)
• Paolo Paoli (1957)
• En fiacre (1959), (Yn y cab) Drama radio
• Les Âmes mortes (1960), (Yr eneidiau Meirwon) addasiad golygfaol o'r nofel gan Nicolas Gogol
• Le Printemps 71 (1961) (Gwanwyn 71)
• La Politique des restes (1962) (Gwleidyddiaeth yr olion)
• Le Temps Vivant (1963), (Yr Amser Byw) drama radio
• Finita la comedia (1964), (Diwedd Comedi) drama radio
• La Sainte Europe (1965) (Ewrop Bendigaid)
• M. le Modéré (1967) (Mr Cymedrol)
• Off Limits (1968)
• Si l'été revenait (1970) (Os daw'r haf yn ôl)