Gweriniaeth Pobl Wcráin: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
#wici732 Tagiau: Golygiad cod 2017 |
cywiro gwybodlen Tagiau: Golygiad cod 2017 |
||
Llinell 20: | Llinell 20: | ||
|coa_size = 100px |
|coa_size = 100px |
||
|image_flag = Flag of Ukrainian People's Republic 1917.svg |
|image_flag = Flag of Ukrainian People's Republic 1917.svg |
||
|national_anthem = {{lang|uk| Ще не вмерла України}}{{nbsp|2}}<small>([[ |
|national_anthem = {{lang|uk| Ще не вмерла України}}{{nbsp|2}}<small>([[Wcreineg]])</small><br/>Shche ne vmerla Ukrainy{{nbsp|2}}<small>(trawslythreniad)</small><br/>{{small|"ni fu dreng ar ogoniant yr Wcráin"}}[[File:Anthem-of-Ukraine Chorus Veryovka.ogg|center]] |
||
|image_map = Ukrainian People's Republic in Europe.svg |
|image_map = Ukrainian People's Republic in Europe.svg |
||
|image_map_caption = |
|image_map_caption = |
||
|capital = Kiev |
|capital = Kiev |
||
|common_languages = [[Wcreineg]] (swyddogol)<br>[[Rwseg]]<br>Ieithoedd lleiafrifol: [[Iddew-Almaeneg]], [[Pwyleg]], [[Almaeneg]], [[Belarwseg], [[Rwmaneg]], [[Bwlgareg]], [[Groeg (iaith)|Groeg]], [[Urum]] ac eraill. |
|common_languages = [[Wcreineg]] (swyddogol)<br>[[Rwseg]]<br>Ieithoedd lleiafrifol: [[Iddew-Almaeneg]], [[Pwyleg]], [[Almaeneg]], [[Belarwseg]], [[Rwmaneg]], [[Bwlgareg]], [[Groeg (iaith)|Groeg]], [[Urum]] ac eraill. |
||
|religion = {{unbulleted list | ≈85% [[Yr Eglwys Uniongred Ddwyreiniol]] | ≈9% [[Iddewiaeth]] | ≈4% [[Yr Eglwys Gatholig]]}} |
|religion = {{unbulleted list | ≈85% [[Yr Eglwys Uniongred Ddwyreiniol]] | ≈9% [[Iddewiaeth]] | ≈4% [[Yr Eglwys Gatholig]]}} |
||
|government_type = Llywodraeth dros dro |
|government_type = Llywodraeth dros dro |
||
Llinell 32: | Llinell 32: | ||
|year_leader2 = 1918–1925 |
|year_leader2 = 1918–1925 |
||
|title_representative = Arlywydd alltud |
|title_representative = Arlywydd alltud |
||
|representative1 = |
|representative1 = Andriy Livytskyi |
||
|year_representative1 = 1926–1954 |
|year_representative1 = 1926–1954 |
||
|representative2 = Stepan Vytvytskyi |
|representative2 = Stepan Vytvytskyi |
||
Llinell 41: | Llinell 41: | ||
|year_representative4 = 1989–1992 |
|year_representative4 = 1989–1992 |
||
|legislature = {{nowrap|Y Rada Canolog <small>(i Ebrill 1918)</small><br/>Y Gyngres Lafur}} |
|legislature = {{nowrap|Y Rada Canolog <small>(i Ebrill 1918)</small><br/>Y Gyngres Lafur}} |
||
|era = |
|era = Y Rhyfel Byd Cyntaf |
||
|event_start = Sefydlwyd y weriniaeth |
|event_start = Sefydlwyd y weriniaeth |
||
|date_start = 20 (7) Tachwedd |
|date_start = 20 (7) Tachwedd |
||
Llinell 48: | Llinell 48: | ||
|date_event1 = 22 (9) Ionawr 1918 |
|date_event1 = 22 (9) Ionawr 1918 |
||
|event2 = Y Wladwriaeth Wcreinaidd |
|event2 = Y Wladwriaeth Wcreinaidd |
||
|date_event2 = 29 |
|date_event2 = 29 Ebrill 1918 |
||
|event3 = Y Gyfarwyddiaeth |
|event3 = Y Gyfarwyddiaeth |
||
|date_event3 = 14 |
|date_event3 = 14 Rhagfyr 1918 |
||
|event_end = Heddwch Riga |
|event_end = Heddwch Riga |
||
|date_end = 18 |
|date_end = 18 Mawrth |
||
|year_end = 1921 |
|year_end = 1921 |
||
|stat_year1 = 1897 |
|stat_year1 = 1897 |
||
|stat_area1 = 477021 |
|stat_area1 = 477021 |
||
|stat_pop1 = |
|stat_pop1 = 23430407 |
||
|currency = Karbovanets<br/>Hryvnia |
|currency = Karbovanets<br/>Hryvnia |
||
|today = {{unbulleted list |{{flagcountry |Yr Wcráin}} |{{flagcountry |Rwsia}} |{{flagcountry |Rwmania}} |{{flagcountry |Belarws}} |{{flagcountry |Moldofa}} |{{flagcountry |Gwlad Pwyl}} |{{flagcountry |Slofacia}} |{{flagcountry |Georgia}} }} |
|today = {{unbulleted list |{{flagcountry |Yr Wcráin}} |{{flagcountry |Rwsia}} |{{flagcountry |Rwmania}} |{{flagcountry |Belarws}} |{{flagcountry |Moldofa}} |{{flagcountry |Gwlad Pwyl}} |{{flagcountry |Slofacia}} |{{flagcountry |Georgia}} }} |
Fersiwn yn ôl 11:21, 18 Mawrth 2020
Gweriniaeth Pobl yr Wcráin Українська Народня Республіка Ukrajinśka Narodnia Respublika | ||||||
Ymreolaeth hunanddatganedig o fewn Gweriniaeth Rwsia (1917–1918) Gwladwriaeth a gydnabuwyd gan rai (1918–1921) | ||||||
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Anthem Ще не вмерла України (Wcreineg) Shche ne vmerla Ukrainy (trawslythreniad) "ni fu dreng ar ogoniant yr Wcráin" | ||||||
Prifddinas | Kiev | |||||
Ieithoedd | Wcreineg (swyddogol) Rwseg Ieithoedd lleiafrifol: Iddew-Almaeneg, Pwyleg, Almaeneg, Belarwseg, Rwmaneg, Bwlgareg, Groeg, Urum ac eraill. | |||||
Crefydd |
| |||||
Llywodraeth | Llywodraeth dros dro | |||||
Arlywydd | ||||||
- | 1917–1918 | Mykhailo Hrushevskyi | ||||
- | 1918–1925 | Y Gyfarwyddiaeth | ||||
Arlywydd alltud | ||||||
- | 1926–1954 | Andriy Livytskyi | ||||
- | 1954–1965 | Stepan Vytvytskyi | ||||
- | 1965–1989 | Mykola Livytskyi | ||||
- | 1989–1992 | Mykola Plaviuk | ||||
Deddfwrfa | Y Rada Canolog (i Ebrill 1918) Y Gyngres Lafur | |||||
Cyfnod hanesyddol | Y Rhyfel Byd Cyntaf | |||||
- | Sefydlwyd y weriniaeth | 20 (7) Tachwedd 1917 | ||||
- | Annibyniaeth | 22 (9) Ionawr 1918 | ||||
- | Y Wladwriaeth Wcreinaidd | 29 Ebrill 1918 | ||||
- | Y Gyfarwyddiaeth | 14 Rhagfyr 1918 | ||||
- | Heddwch Riga | 18 Mawrth 1921 | ||||
Arwynebedd | ||||||
- | 1897 | 477,021 km² (184,179 sq mi) | ||||
Poblogaeth | ||||||
- | 1897 amcan. | 23,430,407 | ||||
Dwysedd | 49.1 /km² (127.2 /sq mi) | |||||
Arian cyfred | Karbovanets Hryvnia | |||||
Heddiw'n rhan o |
Gwladwriaeth a fodolai yn Nwyrain Ewrop o 1917 i 1921 oedd Gweriniaeth Pobl yr Wcráin (Wcreineg: Украінська Народня Республіка, УНР; Ukrajinśka Narodna Respublika, UNR). Sefydlwyd yn sgil Chwyldro Chwefror 1917 a chwymp Ymerodraeth Rwsia. Roedd ei ffiniau yn cyfateb yn fras i diriogaeth bresennol yr Wcráin, y Crimea a gorllewin Kuban yn Rwsia, a rhannau o dde Belarws, dwyrain Gwlad Pwyl, Slofacia, Moldofa, a Rwmania.
Ar 7 Tachwedd [20 Tachwedd yn yr Hen Ddull] 1917, cyhoeddwyd y Trydydd Gorchymyn Hollgyffredinol gan Rada Canolog yr Wcráin, yn sefydlu'r UNR yn nwyrain yr Wcráin, mewn ffederasiwn â Gweriniaeth Rwsia. Wedi i'r Bolsieficiaid gipio grym yn Rwsia yn Chwyldro Hydref 1917, goresgynnwyd yr Wcráin gan luoedd Rwsia a datganwyd annibyniaeth yr UNR gan y Rada ar 9 Ionawr [22 Ionawr yn yr Hen Ddull] 1918.[1]
Yn Chwefror 1918, arwyddwyd Cytundeb Brest-Litovsk gan yr UNR a fe'i cydnabuwyd yn wladwriaeth annibynnol gan y Pwerau Canolog yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Gyrrwyd y Bolsieficiaid ymaith gan luoedd yr Almaen ac Awstria-Hwngari, ond nid oedd yr Wcreiniaid yn cyflawni'r danfoniadau bwyd a gytunwyd dan delerau Brest-Litovsk. Yn sgil coup d'état Pavlo Skoropadsky yn Ebrill 1918, datganwyd y Wladwriaeth Wcreinaidd i olynu'r UNR.[1]
Adferwyd yr UNR dan lywodraeth y Gyfarwyddiaeth yn Rhagfyr 1918. Ar 22 Ionawr 1919, cyhoeddwyd Deddf Uno i ymgorffori tiriogaeth Gweriniaeth Pobl Gorllewin yr Wcráin yn rhan o'r UNR. Daeth yr UNR i ben yn niwedd Tachwedd 1920 yn sgil goresgyniad arall gan y Bolsieficiaid. Ffoes y Gyfarwyddiaeth a Chyngor Gweinidogion y Bobl, a fuont yn goroesi fel llywodraeth alltud nes 1992.[1]
Cyfeiriadau
- Gweriniaeth Pobl yr Wcráin
- 20fed ganrif ym Melarws
- 20fed ganrif ym Moldofa
- 20fed ganrif yng Ngwlad Pwyl
- 20fed ganrif yn Rwmania
- 20fed ganrif yn Rwsia
- 20fed ganrif yn Slofacia
- 20fed ganrif yn yr Wcráin
- Cyn-weriniaethau
- Cyn-wladwriaethau Ewrop
- Gwladwriaethau olynol Ymerodraeth Rwsia
- Gwladwriaethau a thiriogaethau a sefydlwyd yn 1917
- Gwladwriaethau a thiriogaethau a ddatsefydlwyd yn 1921
- Gwledydd a thiriogaethau Rwseg
- Gwledydd a thiriogaethau Wcreineg