Ogof: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 05:40, 9 Ionawr 2011

Tu fewn Ogof Craig a Ffynnon

Gwagle naturiol o dan ddaear yw ogof. Gellir ffurfio ar yr un pryd fel y creigiau o'u gwmpas, er enghraifft mewn lafa. Mae llawer o ogofau felly ar ynysoedd Hawaii.

Beth bynnag, ffurfiwyd mwyafrif o ogofau ar ôl ffurfiad y creigiau, trwy doddiad y creigiau neu trwy erydiad. A mae rhai yn ffurfio ar arfordir y môr, trwy weithrediad y tonnau. Mae'r rheini yn eithaf bychain.

Toddiad cerrig mae'n digwydd i galchfaen yn bennaf, ond mae'na nifer o enghraifftiau toddiad cerrig mewn defnydd fel sialc, dolomit, marmor, iâ, gwenithfaen, halen, lafa a gypswm. Fel arfer, mae carst yn ffurfio ar yr yn pryd fel ogof. Mae'r calchfaen yn toddi oherwydd glaw a dŵr ddaear sydd yn cynnwys CO₂ (asid carbonig) ac asidau naturiol eraill. Mewn llawer ogofau calchfaen mae stalagtitau a stalagmitau, yn aml yn creu tirlun danddaearol trawiadol.

Ogofau Cymru

Ceir rhestr lawn o ogofâu yng Nghymru ar wefan Capra. Dyma restr o'r ogofâu hynny sydd wedi'u cofrestru gan Cadw:

Ogof Arian, Moelfre, Ynys Mon SH485881
Ogof Pant-y-Wennol, Llaudno, Conwy. SH808816
Ogofâu Kendrick, Llandudno, Sir Conwy. SH779828
Ogof Tan-y-Bryn, Llandudno, Sir Conwy. SH799816
Ogofâu Cefnmeiriadog, Cefnmeiriadog, Sir Ddinbych. SJ020705
Ogof Bontnewydd, Cefnmeiriadog, Sir Ddinbych. SJ015710
Ogof Llandegla, Llandegla, Sir Ddinbych. SJ187536
Ogofau y Gop, Trelawnyd a Gwaenysgor, [[Sir y Fflint. SJ086800
Ffynnon Beuno, Tremeirchion, Sir Ddinbych. SJ085724
Ogof Cae Gwyn, Tremeirchion, Sir Ddinbych. SJ085724
Ogof Llangynydd, Llangennith, Llanmadoc a Cheriton, Abertawe. SS405929
Ogof Lledrid, Llanilltud Gŵyr, Abertawe. SS531909
Ogof Cat Hole, Llanilltud Gŵyr, Abertawe. SS537900
Ogof Porth Einion, Porth Einion, Abertawe. SS451850
Ogof y Pebyll, Pencoed, Pen-y-bont ar Ogwr. SS951807
Ogof Paviland, Rhosili, Abertawe. SS437859
Ogof San Pedr, Cas-gwent, Sir Fynwy. ST538927

Gweler hefyd

Agen Allwedd, Bannau Brycheiniog
Ogof Craig a Ffynnon, Bannau Brycheiniog
Ogof Daren Cilau, Bannau Brycheiniog
Ogof Draenen, Bannau Brycheiniog
Ogof Ffynnon Ddu, Bannau Brycheiniog

Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol

@@ Llinell 8: / Llinell 8: @@
 == Ogofau Cymru ==
+Ceir rhestr lawn o ogofâu yng Nghymru ar wefan [http://www.capra.group.shef.ac.uk/2/wales.html Capra]. Dyma restr o'r ogofâu hynny sydd wedi'u cofrestru gan [[Cadw]]:
+*[[Ogof Arian]], [[Moelfre]], Ynys Mon	SH485881
+*[[Ogof Pant-y-Wennol]], [[Llaudno]], Conwy.	SH808816
+*[[Ogofâu Kendrick]], [[Llandudno]], Sir Conwy.	SH779828
+*[[Ogof Tan-y-Bryn]], [[Llandudno]], Sir Conwy. 	SH799816
+*[[Ogofâu Cefnmeiriadog]], [[Cefnmeiriadog]], Sir Ddinbych.	SJ020705
+*[[Ogofâu Cefnmeiriadog|Ogof Bontnewydd]], [[Cefnmeiriadog]], Sir Ddinbych.	SJ015710
+*[[Ogof Llandegla]], [[Llandegla]], Sir Ddinbych.	SJ187536
+*[[Ogofau y Gop]], [[Trelawnyd a Gwaenysgor]], [[Sir y Fflint.	SJ086800
+*[[Ffynnon Beuno]], [[Tremeirchion]], Sir Ddinbych.	SJ085724
+*[[Ffynnon Beuno|Ogof Cae Gwyn]], [[Tremeirchion]], Sir Ddinbych.	SJ085724
+*[[Ogof Llangynydd]], [[Llangennith, Llanmadoc a Cheriton]], Abertawe.	SS405929
+*[[Ogof Lledrid]], [[Llanilltud Gŵyr]], Abertawe.	SS531909
+*[[Ogof Cat Hole]], [[Llanilltud Gŵyr]], Abertawe.	SS537900
+*[[Ogof Porth Einion]], [[Porth Einion]], Abertawe.	SS451850
+*[[Ogof y Pebyll]], [[Pencoed]], Pen-y-bont ar Ogwr.	SS951807
+*[[Ogof Paviland]], [[Rhosili]], Abertawe.	SS437859
+*[[Ogof San Pedr]], [[Cas-gwent]], Sir Fynwy.	ST538927
+==Gweler hefyd==
 * [[Agen Allwedd]], Bannau Brycheiniog
 * [[Ogof Craig a Ffynnon]], Bannau Brycheiniog
@@ Llinell 13: / Llinell 33: @@
 * [[Ogof Draenen]], Bannau Brycheiniog
 * [[Ogof Ffynnon Ddu]], Bannau Brycheiniog
-* [[Ogof Paviland]], Penrhyn Gẃyr (darganfuwyd sgerbwd dyn o'r Oesoedd Cynnar)
 [[Categori:Ogofâu| ]]