Gorseth Kernow: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
JAnDbot (sgwrs | cyfraniadau)
Botiau
36,204 golygiad
B robot yn newid: kw:Gorsedh Kernow
Xqbot (sgwrs | cyfraniadau)
57,203 golygiad
B robot yn newid: en:Gorsedh Kernow; cosmetic changes
Llinell 2: Llinell 2:
Sefydliad diwylliannol [[Cernyw]]aidd a sefydlwyd i gynnal ysbryd Celtaidd cenedlaethol [[Cernyw]] yw '''Gorseth Kernow''' ('Gorsedd Cernyw'). Mae'n cyfateb i [[Gorsedd y Beirdd]] yng [[Cymru|Nghymru]] a [[Goursez Vreizh]] yn [[Llydaw]] ac yn cydweithredu â'r chwaer orseddau hynny.
Sefydliad diwylliannol [[Cernyw]]aidd a sefydlwyd i gynnal ysbryd Celtaidd cenedlaethol [[Cernyw]] yw '''Gorseth Kernow''' ('Gorsedd Cernyw'). Mae'n cyfateb i [[Gorsedd y Beirdd]] yng [[Cymru|Nghymru]] a [[Goursez Vreizh]] yn [[Llydaw]] ac yn cydweithredu â'r chwaer orseddau hynny.


==Cefndir==
== Cefndir ==
[[Delwedd:Lady of Cornwall.jpg|bawd|270px|'Arglwyddes Cernyw' a'i llawforwynion yng Ngorseth 2007 ([[Penzance]])]]
[[Delwedd:Lady of Cornwall.jpg|bawd|270px|'Arglwyddes Cernyw' a'i llawforwynion yng Ngorseth 2007 ([[Penzance]])]]


Llinell 13: Llinell 13:
Cynhelir y Gorseth agored nesaf ym Medi 2008, yn [[Looe]].
Cynhelir y Gorseth agored nesaf ym Medi 2008, yn [[Looe]].


==Hanes==
== Hanes ==
Cynhaliwyd y seremoni gyntaf yng ngylch cerrig [[Boscawen-Un]] yn 1928. [[John Owen Williams (Pedrog)]], y bardd ac [[archdderwydd]] o Gymro, a agorodd yr orsedd, ar erfyniad [[Henry Jenner]] a [[Robert Morton Nance]], ar batrwm [[Gorsedd y Beirdd]] yng Nghymru. Henry Jenner fu'r Prifardd cyntaf. Roedd y 'beirdd' eraill yn cynnwys:
Cynhaliwyd y seremoni gyntaf yng ngylch cerrig [[Boscawen-Un]] yn 1928. [[John Owen Williams (Pedrog)]], y bardd ac [[archdderwydd]] o Gymro, a agorodd yr orsedd, ar erfyniad [[Henry Jenner]] a [[Robert Morton Nance]], ar batrwm [[Gorsedd y Beirdd]] yng Nghymru. Henry Jenner fu'r Prifardd cyntaf. Roedd y 'beirdd' eraill yn cynnwys:


*Michael Ambrose Cardew, (Myghal An Pry)
* Michael Ambrose Cardew, (Myghal An Pry)
*[[Charles G. Henderson]], (Map Hendra)
* [[Charles G. Henderson]], (Map Hendra)
*William Benjamin Tregoning Hooper, (Bras Y Golon)
* William Benjamin Tregoning Hooper, (Bras Y Golon)
*[[James Dryden Hosken]], (Caner Helles)
* [[James Dryden Hosken]], (Caner Helles)
*[[Kenneth Hamilton Jenkin]], (Lef Stenoryon)
* [[Kenneth Hamilton Jenkin]], (Lef Stenoryon)
*Syr [[Arthur Quiller-Couch]], (Marghak Cough)
* Syr [[Arthur Quiller-Couch]], (Marghak Cough)
*Edgar Algernon Rees, (Carer Losow)
* Edgar Algernon Rees, (Carer Losow)
*George Sloggett, (Gwas Petrock)
* George Sloggett, (Gwas Petrock)
*[[Thonas Taylor (hanesydd)|Parch. Thomas Taylor]], (Gwas Ust)
* [[Thonas Taylor (hanesydd)|Parch. Thomas Taylor]], (Gwas Ust)
*Herbert Thomas, (Barth Colonnek)
* Herbert Thomas, (Barth Colonnek)
*James Thomas, (Tas Cambron)
* James Thomas, (Tas Cambron)
*[[John Coulson Tregarthen]], (Mylgarer)
* [[John Coulson Tregarthen]], (Mylgarer)


Mae Gorseth Kernow yn cydnabod ac yn defnyddio pob fersiwn o'r iaith Gernyweg adfywiedig (gweler [[Cernyweg]]).
Mae Gorseth Kernow yn cydnabod ac yn defnyddio pob fersiwn o'r iaith Gernyweg adfywiedig (gweler [[Cernyweg]]).


==Beirdd Cernyw a lleoliada'r Orsedd ers 1899==
== Beirdd Cernyw a lleoliada'r Orsedd ers 1899 ==


* 1899 [[Cymru]]
* 1899 [[Cymru]]
*Matthews, John Hobson (D) (Mab Cernyw)
* Matthews, John Hobson (D) (Mab Cernyw)
*Reynolds, Reginald (D) (Gwas Piran)
* Reynolds, Reginald (D) (Gwas Piran)
*Reynolds, Hettie Tangye (D) (Merch Eia)
* Reynolds, Hettie Tangye (D) (Merch Eia)


* 1903 [[Llydaw]]
* 1903 [[Llydaw]]
*Jenner, Henry (D) (Gwas Myghal)
* Jenner, Henry (D) (Gwas Myghal)


* 1904 [[Cymru]]
* 1904 [[Cymru]]
*Jenner, Katherine Lee (D) (Morvoren)
* Jenner, Katherine Lee (D) (Morvoren)
*Jewell, L C Duncombe (D) (Bardd Glas)
* Jewell, L C Duncombe (D) (Bardd Glas)


* 1928 [[Cymru]]
* 1928 [[Cymru]]
*Bluett, Albert Marwood (D) (Gwryghonen Vew)
* Bluett, Albert Marwood (D) (Gwryghonen Vew)
*Carah, Parch. James Sims (D) (Gwas Crowan)
* Carah, Parch. James Sims (D) (Gwas Crowan)
*Doble, Parch. Canon Gilbert Hunter (D) (Gwas Gwendron)
* Doble, Parch. Canon Gilbert Hunter (D) (Gwas Gwendron)
*Nance, Robert Morton (D) (Mordon)
* Nance, Robert Morton (D) (Mordon)
*Pool, Annie (D) (Myrgh Piala)
* Pool, Annie (D) (Myrgh Piala)
*Roberts, Trelawney (D) (Gonader A Bell)
* Roberts, Trelawney (D) (Gonader A Bell)
*Rowe, Joseph Hambley (D) (Tolzethan)
* Rowe, Joseph Hambley (D) (Tolzethan)
*Watson, William Charles David (D) (Tirvab)
* Watson, William Charles David (D) (Tirvab)




*1928 [[Boscawen-Un]]
* 1928 [[Boscawen-Un]]
*1929 Karnbre / [[Carn Brea]]
* 1929 Karnbre / [[Carn Brea]]
*1930 The Hurlers
* 1930 The Hurlers
*1931 Pensans / [[Penzance]]
* 1931 Pensans / [[Penzance]]
*1932 The Merry Maidens, [[St Buryan]]
* 1932 The Merry Maidens, [[St Buryan]]
*1933 Roche Rock
* 1933 Roche Rock
*1934 Padderbury Top, [[Menheniot]]
* 1934 Padderbury Top, [[Menheniot]]
*1935 Pensans / [[Penzance]]
* 1935 Pensans / [[Penzance]]
*1936 Kelly Round, [[Wadebridge]] / Pons War Wlan
* 1936 Kelly Round, [[Wadebridge]] / Pons War Wlan
*1937 [[Boscawen-Un]]
* 1937 [[Boscawen-Un]]
*1938 Trippet Stones, [[Bodmin]]
* 1938 Trippet Stones, [[Bodmin]]
*1939 Chylason, [[Carbis Bay]],
* 1939 Chylason, [[Carbis Bay]],
*1940-1945 RIC (Amgueddfa Truro)
* 1940-1945 RIC (Amgueddfa Truro)
*1946 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
* 1946 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
*1947 Lanstefan / [[Launceston, Cernyw|Launceston]]
* 1947 Lanstefan / [[Launceston, Cernyw|Launceston]]
*1948 Carwyen, Cambron
* 1948 Carwyen, Cambron
*1949 Mount Charles Menhyr
* 1949 Mount Charles Menhyr
*1950 [[Boscawen-Un]]
* 1950 [[Boscawen-Un]]
*1951 [[Padstow]] / Lodenek
* 1951 [[Padstow]] / Lodenek
*1952 Trethevy, St Cleer
* 1952 Trethevy, St Cleer
*1953 Trencrom, Lelant
* 1953 Trencrom, Lelant
*1954 Castledore, Golant
* 1954 Castledore, Golant
*1955 ''The Merry Maidens'', [[St Buryan]]
* 1955 ''The Merry Maidens'', [[St Buryan]]
*1956 Castle Cannyck, [[Bodmin]]
* 1956 Castle Cannyck, [[Bodmin]]
*1957 Predannack Cross, [[Mullion, Cernyw|Mullion]]
* 1957 Predannack Cross, [[Mullion, Cernyw|Mullion]]
*1958 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
* 1958 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
*1959 Kelliwik, [[Callington]]
* 1959 Kelliwik, [[Callington]]
*1960 Cambron / [[Camborne]]
* 1960 Cambron / [[Camborne]]
*1961 Bude Castle
* 1961 Bude Castle
*1962 Barrowfield, [[Newquay]]
* 1962 Barrowfield, [[Newquay]]
*1963 Giant's Rock, [[Zennor]]
* 1963 Giant's Rock, [[Zennor]]
*1964 [[Tintagel]]
* 1964 [[Tintagel]]
*1965 Goodern, Kea
* 1965 Goodern, Kea
*1966 Porthya / [[St Ives, Cernyw|St Ives]]
* 1966 Porthya / [[St Ives, Cernyw|St Ives]]
*1967 Essa / [[Saltash]]
* 1967 Essa / [[Saltash]]
*1968 Lanust / [[St Just in Penwith]]
* 1968 Lanust / [[St Just in Penwith]]
*1969 Lyskerrys / [[Liskeard]]
* 1969 Lyskerrys / [[Liskeard]]
*1970 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
* 1970 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
*1971 ''The Merry Maidens'', [[St Buryan]]
* 1971 ''The Merry Maidens'', [[St Buryan]]
*1972 Castell [[Launceston]] / Dunheved
* 1972 Castell [[Launceston]] / Dunheved
*1973 Mount Charles Menhyr
* 1973 Mount Charles Menhyr
*1974 Glasney, Pennrynn / [[Penryn, Cernyw|Penryn]]
* 1974 Glasney, Pennrynn / [[Penryn, Cernyw|Penryn]]
*1975 Bude Castle
* 1975 Bude Castle
*1976 Heyl / [[Hayle]]
* 1976 Heyl / [[Hayle]]
*1977 Nine Maidens, [[St Columb Major]]
* 1977 Nine Maidens, [[St Columb Major]]
*1978 [[Boscawen-Un]]
* 1978 [[Boscawen-Un]]
*1979 Bosvenegh / [[Bodmin]]
* 1979 Bosvenegh / [[Bodmin]]
*1980 Essa / [[Saltash]]
* 1980 Essa / [[Saltash]]
*1981 Nance, [[Illogan]]
* 1981 Nance, [[Illogan]]
*1982 Lanust / [[St Just in Penwith]]
* 1982 Lanust / [[St Just in Penwith]]
*1983 [[St Kew]]
* 1983 [[St Kew]]
*1984 Kelliwik / [[Callington]]
* 1984 Kelliwik / [[Callington]]
*1985 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
* 1985 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
*1986 [[The Merry Maidens]], [[St Buryan]]
* 1986 [[The Merry Maidens]], [[St Buryan]]
*1987 Anthony House, [[Torpoint]]
* 1987 Anthony House, [[Torpoint]]
*1988 [[Poldhu]], [[Mullion, Cernyw|Mullion]]
* 1988 [[Poldhu]], [[Mullion, Cernyw|Mullion]]
*1989 Lostwydhyel / [[Lostwithiel]]
* 1989 Lostwydhyel / [[Lostwithiel]]
*1990 Marhasvean / [[Marazion]]
* 1990 Marhasvean / [[Marazion]]
*1991 Roche Rock
* 1991 Roche Rock
*1992 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
* 1992 Perran Round, [[Perranzabuloe]]
*1993 Bude Castle
* 1993 Bude Castle
*1994 Cambron / [[Camborne]]
* 1994 Cambron / [[Camborne]]
*1995 Marhasvean / [[Marazion]]
* 1995 Marhasvean / [[Marazion]]
*1996 Lyskerrys / [[Liskeard]]
* 1996 Lyskerrys / [[Liskeard]]
*1997 Bosvenegh / [[Bodmin]]
* 1997 Bosvenegh / [[Bodmin]]
*1998 Lanust / [[St Just in Penwith]]
* 1998 Lanust / [[St Just in Penwith]]
*1999 Heyl / [[Hayle]]
* 1999 Heyl / [[Hayle]]
*2000 Aberfal / [[Falmouth]]
* 2000 Aberfal / [[Falmouth]]
*2001 Sen Colom / St Columb
* 2001 Sen Colom / St Columb
*Gwanwyn 2002 Castel Pendynas, Aberfal / Pendennis, [[Falmouth]]
* Gwanwyn 2002 Castel Pendynas, Aberfal / Pendennis, [[Falmouth]]
*Awst 2002 Pensilva,
* Awst 2002 Pensilva,
*2003 Lannstefan / [[Launceston, Cernyw|Launceston]]
* 2003 Lannstefan / [[Launceston, Cernyw|Launceston]]
*2004 Truru / [[Truro]]
* 2004 Truru / [[Truro]]
*2005 Ponswad / [[Wadebridge]]
* 2005 Ponswad / [[Wadebridge]]
*2006 Resruth / [[Redruth]]
* 2006 Resruth / [[Redruth]]
*2007 Pensans / [[Penzance]]
* 2007 Pensans / [[Penzance]]
*2008 Logh / [[Looe]]
* 2008 Logh / [[Looe]]


==Rhestr o Brifeirdd Gorseth Kernow ers 1928==
== Rhestr o Brifeirdd Gorseth Kernow ers 1928 ==


* Gwas Myhal ([[Henry Jenner]]) 1928-1934
* Gwas Myhal ([[Henry Jenner]]) 1928-1934
Llinell 144: Llinell 144:
* Den Toll ([[John Miners]]) 1982-1985
* Den Toll ([[John Miners]]) 1982-1985
* Map Dyvroeth ([[Richard Jenkin]]) 1985-1988
* Map Dyvroeth ([[Richard Jenkin]]) 1985-1988
* Gwas Constantyn ([[John Chesterfield]]) 1988-1991
* Gwas Constantyn ([[John Chesterfield]]) 1988-1991
* Caradok ([[Jori Ansell]]) 1991-1994
* Caradok ([[Jori Ansell]]) 1991-1994
* Cummow ([[Brian Coombes]]) 1994-1997
* Cummow ([[Brian Coombes]]) 1994-1997
Llinell 152: Llinell 152:
* Gwenenen ([[Vanessa Beeman]]) 2006-
* Gwenenen ([[Vanessa Beeman]]) 2006-


==Cyfeiriadau==
== Cyfeiriadau ==
*Craig Weatherhill, ''Cornish Place Names & Language'' (Sigma Leisure, 1995) ISBN 1-85058-462-1
* Craig Weatherhill, ''Cornish Place Names & Language'' (Sigma Leisure, 1995) ISBN 1-85058-462-1
*Jon Jenkin, ''BYRTH GORSETH KERNOW 1928-2007: Bards of the Gorseth of Cornwall'' (Gorseth Kernow, 2007) ISBN 1-903668-01-6
* Jon Jenkin, ''BYRTH GORSETH KERNOW 1928-2007: Bards of the Gorseth of Cornwall'' (Gorseth Kernow, 2007) ISBN 1-903668-01-6


==Dolenni allanol==
== Dolenni allanol ==
*[http://www.youtube.com/watch?v=H0qhX6ttFOw Fideo o'r seremoni yn Penzance, 2007]
* [http://www.youtube.com/watch?v=H0qhX6ttFOw Fideo o'r seremoni yn Penzance, 2007]
*[http://www.gorsethkernow.org.uk/ gwefan swyddogol]
* [http://www.gorsethkernow.org.uk/ gwefan swyddogol]
*[http://cornovia.org.uk/htexts/gorseth01.html Rol Byrth Gorseth Kernow, 1947]
* [http://cornovia.org.uk/htexts/gorseth01.html Rol Byrth Gorseth Kernow, 1947]
*[http://www.celticleague.org/history_9-03b.html Hanes Gorseth Kernow]
* [http://www.celticleague.org/history_9-03b.html Hanes Gorseth Kernow]
*[http://www.gorsethkernow.org.uk/english/gallery/grandbards/gallbard.htm Rhestr Prifeirdd]
* [http://www.gorsethkernow.org.uk/english/gallery/grandbards/gallbard.htm Rhestr Prifeirdd]


[[Category:Cernyw]]
[[Categori:Cernyw]]
[[Category:Llenyddiaeth Gernyweg]]
[[Categori:Llenyddiaeth Gernyweg]]
[[Category:Eisteddfodau]]
[[Categori:Eisteddfodau]]
[[Category:Diwylliant Cernyw]]
[[Categori:Diwylliant Cernyw]]
[[Categori:Sefydliadau 1928]]
[[Categori:Sefydliadau 1928]]


[[ca:Gorsedh Kernow]]
[[ca:Gorsedh Kernow]]
[[de:Gorseth Kernow]]
[[de:Gorseth Kernow]]
[[en:Gorseth Kernow]]
[[en:Gorsedh Kernow]]
[[eo:Gorsedh Kernow]]
[[eo:Gorsedh Kernow]]
[[kw:Gorsedh Kernow]]
[[kw:Gorsedh Kernow]]

Fersiwn yn ôl 18:55, 17 Ebrill 2010

Gweler hefyd Gorsedd.

Sefydliad diwylliannol Cernywaidd a sefydlwyd i gynnal ysbryd Celtaidd cenedlaethol Cernyw yw Gorseth Kernow ('Gorsedd Cernyw'). Mae'n cyfateb i Gorsedd y Beirdd yng Nghymru a Goursez Vreizh yn Llydaw ac yn cydweithredu â'r chwaer orseddau hynny.

Cefndir

'Arglwyddes Cernyw' a'i llawforwynion yng Ngorseth 2007 (Penzance)

Sefydlwyd Gorseth Kernow gan Henry Jenner yn 1928 yn Boscawen-un. Un o arweinwyr cynnar i fudiad i ailsefydlu'r Gernyweg oedd Jenner, a chymerodd yr enw barddol 'Gwas Myghal' ("Gwas Mihangel"). Cafodd ef a deuddeg arall eu hurddo gan Archdderwydd Cymru. Cynhalwyd y Gorseth bob blwyddyn ers hynny (ac eithrio yn yr Ail Ryfel Byd. Mae'r rhai a urddwyd yn feirdd yn cynnwys Ken George, R. Morton Nance ("Mordon") a'r ysgolhaig Peter Berresford Ellis.

Amcan swyddogol Gorseth Kernow yw "cynnal ysbryd Celtaidd cenedlaethol Cernyw," ac mae'n cefnogi pob ymdrech i hyrwyddo'r iaith Gernyweg. Yn ogystal, mae'r Gorseth yn hyrwyddo hanes a diwylliant Cernyw. Fe'i cynhelir yn flynyddol mewn gwahanaol ardaloedd ac mae'n rhan bwysig o fywyd Cernyw, fel yr Eisteddfod Genedlaethol yng Nghymru, gyda llawer o bobl yn cystadlu ynddi.

Urddir pobl sydd wedi gwneud cyfraniadau sylweddol i ddiwylliant Cernyw â'r teitl 'Bardd' (ni cheir 'derwyddon' ac 'ofyddion' fel yng Nghymru). Anrhydedd diwyllianol yw hyn, yn hytrach na chydnabyddiaeth o ragoriaeth fel bardd fel y cyfryw. Rhoddir enwau barddol Cernyweg i'r 'beirdd' hyn gan yr archdderwydd a'u derbyn i Goleg y Beirdd.

Cynhelir y Gorseth agored nesaf ym Medi 2008, yn Looe.

Hanes

Cynhaliwyd y seremoni gyntaf yng ngylch cerrig Boscawen-Un yn 1928. John Owen Williams (Pedrog), y bardd ac archdderwydd o Gymro, a agorodd yr orsedd, ar erfyniad Henry Jenner a Robert Morton Nance, ar batrwm Gorsedd y Beirdd yng Nghymru. Henry Jenner fu'r Prifardd cyntaf. Roedd y 'beirdd' eraill yn cynnwys:

Mae Gorseth Kernow yn cydnabod ac yn defnyddio pob fersiwn o'r iaith Gernyweg adfywiedig (gweler Cernyweg).

Beirdd Cernyw a lleoliada'r Orsedd ers 1899

  • 1899 Cymru
  • Matthews, John Hobson (D) (Mab Cernyw)
  • Reynolds, Reginald (D) (Gwas Piran)
  • Reynolds, Hettie Tangye (D) (Merch Eia)
  • 1903 Llydaw
  • Jenner, Henry (D) (Gwas Myghal)
  • 1904 Cymru
  • Jenner, Katherine Lee (D) (Morvoren)
  • Jewell, L C Duncombe (D) (Bardd Glas)
  • 1928 Cymru
  • Bluett, Albert Marwood (D) (Gwryghonen Vew)
  • Carah, Parch. James Sims (D) (Gwas Crowan)
  • Doble, Parch. Canon Gilbert Hunter (D) (Gwas Gwendron)
  • Nance, Robert Morton (D) (Mordon)
  • Pool, Annie (D) (Myrgh Piala)
  • Roberts, Trelawney (D) (Gonader A Bell)
  • Rowe, Joseph Hambley (D) (Tolzethan)
  • Watson, William Charles David (D) (Tirvab)


Rhestr o Brifeirdd Gorseth Kernow ers 1928

Cyfeiriadau

  • Craig Weatherhill, Cornish Place Names & Language (Sigma Leisure, 1995) ISBN 1-85058-462-1
  • Jon Jenkin, BYRTH GORSETH KERNOW 1928-2007: Bards of the Gorseth of Cornwall (Gorseth Kernow, 2007) ISBN 1-903668-01-6

Dolenni allanol

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Gorseth_Kernow&oldid=766797"