Bodmin

Bodmin
Math	tref, plwyf sifil
Poblogaeth	14,736
Gefeilldref/i	Grass Valley, Bad Bederkesa, Ar Releg-Kerhuon
Daearyddiaeth
Sir	Cernyw; (Sir seremonïol)
Gwlad	Cernyw ; Lloegr
Cyfesurynnau	50.466°N 4.718°W
Cod SYG	E04011404, E04002268
Cod OS	SX071665
Cod post	PL31
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Tref a phlwyf sifil yng Nghernyw, De-orllewin Lloegr, yw Bodmin^[1] (Cernyweg: Bosvena).^[2]

Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y plwyf sifil boblogaeth o 14,736.^[3]

Yn hanesyddol, Bodmin oedd tref sirol Cernyw, nes i Lysoedd y Goron symud i Truro, canolfan weinyddol y sir heddiw. Ar gyrion y dref ceir Gwaun Bodmin. Mae Caerdydd 156.2 km i ffwrdd o Bodmin ac mae Llundain yn 344.4 km. Y ddinas agosaf ydy Truro sy'n 33.2 km i ffwrdd.

Credir fod Pedrog, sant cenedlaethol Cernyw, wedi sefydlu clas yma yn y 6g. Mae'r gair bod yn gytras â'r gair Cymraeg bod ac yn golygu 'preswylfod, trigfan'; mae'r ail elfen yn yr enw, menegh, yn cyfateb i mynach(od) yn Gymraeg: felly 'Trigfan y mynachod' yw ystyr yr enw.

Cychwynnwyd tri wrthryfel Cernywaidd ym Modmin. Yn 1497, arweiniodd Michael An Gof a Thomas Flamank fyddin o Gernywiaid i Blackheath yn Llundain lle cawsant eu trechu gan fyddin y brenin. Yn Awst yn yr un flwyddn, 1497, ceisiodd Perkin Warbeck ddiorseddu Harri VII o Loegr. Yn 1549, cychwynnwyd "Gwrthryfel y Llyfr Gweddi" yno gan Gernywiaid Catholig a wrthwynebai fwriad y brenin Protestant Edward VI o Loegr i orfodi llyfr gweddi newydd. Cyraeddasant Caerwysg yn Nyfnaint. Roedd galwad am gael cyfieithiad Cernyweg o'r llyfr gweddi hefyd. Lladdwyd tua 4,000 yn y gwrthryfel hwnnw.