Brychan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
BDim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
| Llinell 6: | Llinell 6: | ||
==Bywgraffiad== |
==Bywgraffiad== |
||
Priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes<ref name=":0" /> â Anlach ap Coronac mab |
Priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes<ref name=":0" /> â Anlach ap Coronac mab i bennaeth Gwyddelig ar yr amod y byddai eu plant yn cael eu magu ar ei thir hi. Marchell oedd yn perchen Garth Madryn. Cwrddodd rhieni Brychan yn Iwerddon ar ôl i'w fam fynd yno i dianc rhag gaeaf arbennig o oer. Ganwyd Brychan, eu hunig plentyn yng Ngarthmadrun, Ar ol i Marchell farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w drosglwyddo i'w ferched. |
||
==Etifeddiaeth== |
==Etifeddiaeth== |
||
Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrif <ref name=":0" />ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll <ref name=":0">Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>.Yn y 'Cognatio' enwir ei ferched fel Arianwen, Rhiangar, Gwladys, Gwawr, Gwrgon, Nefydd, Lleian, Marchell, Meleri, Nefyn, Tutglid, Belyau, Ceinwen, Cynheiddon, Ceindrych, Clydai, Dwynwen, Eiluned, Goleudydd, Gwen, Ilud, Tybie, Tudful a Tangwystl. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu |
Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrif <ref name=":0" />ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll <ref name=":0">Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>.Yn y 'Cognatio' enwir ei ferched fel Arianwen, Rhiangar, Gwladys, Gwawr, Gwrgon, Nefydd, Lleian, Marchell, Meleri, Nefyn, Tutglid, Belyau, Ceinwen, Cynheiddon, Ceindrych, Clydai, Dwynwen, Eiluned, Goleudydd, Gwen, Ilud, Tybie, Tudful a Tangwystl. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu llannau yn ne a ddwyrain Cymru yn bennaf. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y [[Trioedd Ynys Prydain|Trioedd]] fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd Caw neu Coel a [[Cunedda|Chunedda]].) |
||
Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion; Bu Brycheiniog yn pwysig yn datblygiad Cristnogaeth Celtaidd <ref name=":1">Davies J, 1990 Hanes Cymru, Penguin</ref>. Disgrifiodd John Davies de-dwyrain Cymru fel "meithrinfa'r Eglwys Geltaidd a chroth gweithgarwch a adfywiodd Ewrop." <ref name=":1" /> |
Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion; Bu Brycheiniog yn pwysig yn datblygiad Cristnogaeth Celtaidd <ref name=":1">Davies J, 1990 Hanes Cymru, Penguin</ref>. Disgrifiodd John Davies de-dwyrain Cymru fel "meithrinfa'r Eglwys Geltaidd a chroth gweithgarwch a adfywiodd Ewrop." <ref name=":1" /> |
||
Fersiwn yn ôl 21:13, 5 Rhagfyr 2017
Rhybudd! 
|
Mae angen cywiro iaith yr erthygl hon. Beth am fynd ati i'w chywiro? Dyma restr o erthyglau i'w cywiro: Tudalennau â phroblemau ieithyddol. |
_Eglwys_Aberhonddu_(Brecon,_Wales)_02.jpg)
- Erthygl am y sant yw hon. Am y bardd o'r 19eg ganrif gweler John Davies (Brychan).
Pennaeth a sant oedd Brychan (fl. 5g),a rhoddodd ei enw i Frycheiniog (yn ne-ddwyrain canolbarth Cymru) Fel sant dydd ei ŵyl yw 5 Ebrill.
Bywgraffiad
Priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes[1] â Anlach ap Coronac mab i bennaeth Gwyddelig ar yr amod y byddai eu plant yn cael eu magu ar ei thir hi. Marchell oedd yn perchen Garth Madryn. Cwrddodd rhieni Brychan yn Iwerddon ar ôl i'w fam fynd yno i dianc rhag gaeaf arbennig o oer. Ganwyd Brychan, eu hunig plentyn yng Ngarthmadrun, Ar ol i Marchell farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w drosglwyddo i'w ferched.
Etifeddiaeth
Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrif [1]ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll [1].Yn y 'Cognatio' enwir ei ferched fel Arianwen, Rhiangar, Gwladys, Gwawr, Gwrgon, Nefydd, Lleian, Marchell, Meleri, Nefyn, Tutglid, Belyau, Ceinwen, Cynheiddon, Ceindrych, Clydai, Dwynwen, Eiluned, Goleudydd, Gwen, Ilud, Tybie, Tudful a Tangwystl. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu llannau yn ne a ddwyrain Cymru yn bennaf. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y Trioedd fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd Caw neu Coel a Chunedda.)
Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion; Bu Brycheiniog yn pwysig yn datblygiad Cristnogaeth Celtaidd [2]. Disgrifiodd John Davies de-dwyrain Cymru fel "meithrinfa'r Eglwys Geltaidd a chroth gweithgarwch a adfywiodd Ewrop." [2]
Ffurfwyd Brycheiniog fel cyngrhair rhwng rhai o feibion Brychan ar ôl ei farwolaeth er mwyn amddiffyn eu hunan rhag llwythau eraill.[1]
Gweler hefyd
- Rhestr o seintiau Cymru
- Santesau Celtaidd 388-680