Brychan: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 20:54, 31 Hydref 2017

Erthygl am y sant yw hon. Am y bardd o'r 19eg ganrif gweler John Davies (Brychan).

Pennaeth a sant oedd Brychan (fl. 5g),a rhoddodd ei enw ii Frycheiniog (yn ne-ddwyrain canolbarth Cymru) Fel sant dydd ei ŵyl yw 5 Ebrill.

Bywgraffiad

Priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes Hi oedd yn pia Garthmadrun,^[1] a priododd Anlach ap Coronac mab pennaeth Gwyddelig ar yr amod y byddai eu plant yn cael eu magu ar ei thir hi. Cwrddodd ei rhieni yn Iwerddon ar ôl i'w fam fynd yno i ddianc rhag gaeaf arbennig o oer. . Ganed Brychan eu hunig plentyn yng Ngarthmadrun Ar ol iMarchell farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w drosglwyddo i'w ferched.

Furffwyd Brycheiniog fel cyngrhair rhwng rhai o feibion Brychan er diogelwch rhag llwthau eraill.^[1]

Etifeddiaeth

Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrif ^[1]ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll ^[1]. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu eglwysi ledled y wlad. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y Trioedd fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd Caw a Chunedda.

Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion; Bu Brycheiniog yn pwysig yn datblygiad Cristnogaeth Celtaidd ^[2].

Gweler hefyd

Rhestr o seintiau Cymru

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII
↑ Davies J, 1990 Hanes Cymru, Penguin

[:0-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII

[2] Davies J, 1990 Hanes Cymru, Penguin

[1]

[2]

@@ Llinell 2: / Llinell 2: @@
 :''Erthygl am y sant yw hon. Am y bardd o'r 19eg ganrif gweler [[John Davies (Brychan)]].''
-Pnnaeth a [[sant]] oedd '''Brychan''' (fl. [[5g]]),a rhoddodd ei enw i[[teyrnas Brycheiniog|Frycheiniog]] (yn ne-ddwyrain [[canolbarth Cymru]]) yn ôl traddodiad. Fel sant dydd ei ŵyl yw [[5 Ebrill]].
+Pennaeth a [[sant]] oedd '''Brychan''' (fl. [[5g]]),a rhoddodd ei enw ii [[teyrnas Brycheiniog|Frycheiniog]] (yn ne-ddwyrain [[canolbarth Cymru]])  Fel sant dydd ei ŵyl yw [[5 Ebrill]].
 ==Bywgraffiad==
-Roedd ei dad yn Anlach ap Coronac, pennaeth Gwyddeleg a priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes Hi oedd yn pia [[Garthmadrun, a priododd ar yr amod y byddai eu plant yn cael eu magu ar ei thir hi.  [[Garthmadrun|Cwrddodd ei rhieni yn Iwerddon ar ôl i'w fam fynd yno i ddianc rhag gaeaf arbennig o oer]]. odiad croesodd Marchell i [[Iwerddon]] a phriododd y tywysog Anlach fab Coronac. Ganed Brychan yng Ngarth madrun Ar ol iddi hi farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w drosglwyddo i'w ferched.
+Priododd Marchell ach Tewdrig pennaeth Llanfaes Hi oedd yn pia Garthmadrun,<ref name=":0" /> a priododd Anlach ap Coronac mab pennaeth Gwyddelig ar yr amod y byddai eu plant yn cael eu magu ar ei thir hi.  [[Garthmadrun|Cwrddodd ei rhieni yn Iwerddon ar ôl i'w fam fynd yno i ddianc rhag gaeaf arbennig o oer]]. . Ganed Brychan eu hunig plentyn yng Ngarthmadrun Ar ol iMarchell farw etifeddodd Brychan ei thiroedd i'w drosglwyddo i'w ferched.
-Furffwyd Brycheiniog fel cyngrhair rhwng rhai o feibion Brychan er diogelwch rhag llwthau eraill.
+Furffwyd Brycheiniog fel cyngrhair rhwng rhai o feibion Brychan er diogelwch rhag llwthau eraill.<ref name=":0" />
 ==Etifeddiaeth==
-Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrif ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll <ref>Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu eglwysi ledled y wlad. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y [[Trioedd Ynys Prydain|Trioedd]] fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd [[Caw]] a [[Cunedda|Chunedda]].
+Roedd Brychan yn dad i bedwar ar hugain o ferched a tua 11 o feibion yn ôl y Cognatio de Brychan a ysgrifennwyd yn y 10fed canrif <ref name=":0" />ond wedi seilio ar dogfennau hyn sydd ymhellach ar goll <ref name=":0">Jones, TT, 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII</ref>. Tyfai'r rhan fwyaf ohonyn nhw i fyny i fod yn seintiau gan sefydlu eglwysi ledled y wlad. Cyfeirir at deulu ("llwyth") Brychan yn y [[Trioedd Ynys Prydain|Trioedd]] fel un o "dri llwyth seintiau Cymru" (ynghyd â theuluoedd [[Caw]] a [[Cunedda|Chunedda]].
 Enwir nifer o eglwysi, yn y de a'r canolbarth yn bennaf, ar ôl Brychan a'i ddisgynyddion;  Bu Brycheiniog yn pwysig yn datblygiad Cristnogaeth Celtaidd <ref>Davies J, 1990 Hanes Cymru, Penguin</ref>.
@@ Llinell 25: / Llinell 25: @@
 [[Categori:Teyrnoedd Brycheiniog]]
 [[Categori:Seintiau Cymru]]
+{{DEFAULTSORT:Santesau Celtaidd 388-680}}