Ail Ryfel Pwnig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
cat |
B robot yn ychwanegu: uk:Друга Пунічна війна |
||
Llinell 17: | Llinell 17: | ||
[[ar:حرب بونيقية ثانية]] |
[[ar:حرب بونيقية ثانية]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bg:Втора пуническа война]] |
[[bg:Втора пуническа война]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ca:Segona guerra púnica]] |
[[ca:Segona guerra púnica]] |
||
[[cs:Druhá punská válka]] |
[[cs:Druhá punská válka]] |
||
Llinell 25: | Llinell 25: | ||
[[de:Zweiter Punischer Krieg]] |
[[de:Zweiter Punischer Krieg]] |
||
[[en:Second Punic War]] |
[[en:Second Punic War]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Dua punika milito]] |
[[eo:Dua punika milito]] |
||
⚫ | |||
[[eu:Bigarren Gerra Puniko]] |
[[eu:Bigarren Gerra Puniko]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Deuxième Guerre punique]] |
[[fr:Deuxième Guerre punique]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hr:Drugi punski rat]] |
[[hr:Drugi punski rat]] |
||
⚫ | |||
[[is:Annað púnverska stríðið]] |
[[is:Annað púnverska stríðið]] |
||
[[it:Seconda guerra punica]] |
[[it:Seconda guerra punica]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ka:მეორე პუნიკური ომი]] |
[[ka:მეორე პუნიკური ომი]] |
||
⚫ | |||
[[la:Secundum Bellum Punicum]] |
[[la:Secundum Bellum Punicum]] |
||
⚫ | |||
[[mk:Втора пунска војна]] |
[[mk:Втора пунска војна]] |
||
[[nl:Tweede Punische oorlog]] |
[[nl:Tweede Punische oorlog]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[no:Andre punerkrig]] |
[[no:Andre punerkrig]] |
||
⚫ | |||
[[pl:II wojna punicka]] |
[[pl:II wojna punicka]] |
||
[[pt:Segunda Guerra Púnica]] |
[[pt:Segunda Guerra Púnica]] |
||
Llinell 50: | Llinell 51: | ||
[[sl:Druga punska vojna]] |
[[sl:Druga punska vojna]] |
||
[[sr:Други пунски рат]] |
[[sr:Други пунски рат]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Andra puniska kriget]] |
[[sv:Andra puniska kriget]] |
||
[[uk:Друга Пунічна війна]] |
|||
[[yi:צווייטע פונישע מלחמה]] |
[[yi:צווייטע פונישע מלחמה]] |
||
[[zh:第二次布匿战争]] |
[[zh:第二次布匿战争]] |
Fersiwn yn ôl 07:12, 10 Gorffennaf 2008
Rhyfel rhwng Gweriniaeth Rhufain a Carthago, a ymladdwyd rhwng 218 CC a 202 CC oedd yr Ail Ryfel Pwnig yw'r term a ddefnyddir am gyfres o ryfeloedd rhwng 264 CC a 146 CC. Daw'r enw "Pwnig" o'r term Lladin am y Carthaginiaid, Punici, yn gynharach Poenici, oherwydd eu bod o dras y Ffeniciaid.
Yn y blynyddoedd yn dilyn y Rhyfel Pwnig Cyntaf, enillodd Carthago drefedigaethau newydd yn Sbaen dan arweiniad Hamilcar Barca, a daeth yn bwerus unwaith eto. Dechreuodd yr Ail Ryfel Pwnig yn Sbaen yn 202 CC. Penderfynodd y cadfridog Carthaginiaidd Hannibal, mab Hamilcar Barca, ymosod ar yr Eidal, ac arweiniodd fyddin yn cynnwys nifer sylweddol o eliffantod dros yr Alpau.
Yn ystod y blynyddoedd nesaf enillodd nifer o fuddugoliaethau syfrdanol dros y Rhufeiniaid, yn arbennig ym mrwydrau Trebia, Trasimene a Cannae. Mae tactegau Hannibal ym mrwydr Cannae yn parhau i gael eu hastudio heddiw. Lladdwyd rhwng 50,000 a 70,000 o Rufeinwyr yn y frwydr yma, sy’n yn ei gwneud yn un o’r brwydrau un diwrnod mwyaf gwaedlyd a gofnodir.
Problem Hannibal oedd nad oedd ganddo’r offer angenrheidiol i gipio dinasoedd caerog. Gobeithiai y byddai’r dinasoedd oedd yn cefnogi Rhufain yn troi i gefnogi Carthago yn dilyn ei lwyddiannau milwrol. Gwireddwyd hyn i raddau; er enghraifft trôdd dinas Capua at y Carthaginiaid. Yn raddol dysgodd y Rhufeiniaid oddi wrth Hannibal ei hun, a gwnaethant eu gorau i osgoi brwydr yn erbyn prif fyddin Hannibal. Yn 207 CC gorchfygwyd a lladdwyd ei frawd Hasdrubal Barca pan geisiodd arwain byddin arall i’r Eidal i atgyfnerthu Hannibal..
Yn 203 CC, gorfododd ymosodiad Rhufeinig ar Ogledd Affrica dan arweiniad Scipio Africanus ef i adael yr Eidal i amddiffyn Carthago. Gorchfygwyd ef gan y Rhufeiniaid ym Mrwydr Zama. Yn 202 CC bu raid i Carthago dderbyn telerau Rhufain ac ildio, gan golli ei threfedigaethau a gorfod talu swm fawr o arian i Rufain dros gyfnod o flynyddoedd.