Cynan Dindaethwy ap Rhodri: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Legobot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2670643 (translate me) |
tacluso, categoriau |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Yr oedd '''Cynan Dindaethwy ap Rhodri ''' (bu farw [[816]]) yn frenin [[teyrnas Gwynedd|Gwynedd]]. |
Yr oedd '''Cynan Dindaethwy ap Rhodri ''' (bu farw [[816]]) yn frenin [[teyrnas Gwynedd|Gwynedd]]. |
||
==Bywgraffiad== |
|||
Yn ôl yr achau, yr oedd Cynan yn fab i [[Rhodri Molwynog ap Idwal|Rhodri Molwynog]]. Bu Rhodri farw yn [[754]] ac nid oes sôn am Cynan hyd [[813]], felly awgrymir yn ''Y Bywgraffiadur Cymreig'' fod gwall yn yr achau. Daeth Cynan yn frenin Gwynedd ar farwolaeth [[Caradog ap Meirion]], y dywedir ei fod yn gefnder iddo. Bu Cynan yn ymladd a [[Hywel ap Rhodri Molwynog|Hywel]], ei frawd yn ôl Dr. David Powel, er ei fod yn cael ei alw yn Hywel ap Caradog ambell dro. Yn 814 llwyddodd Hywel i gipio [[Ynys Môn]] oddi wrth Cynan. Yn 816 enillodd Cynan yr ynys yn ôl, ond bu farw'r flwyddyn honno. |
Yn ôl yr achau, yr oedd Cynan yn fab i [[Rhodri Molwynog ap Idwal|Rhodri Molwynog]]. Bu Rhodri farw yn [[754]] ac nid oes sôn am Cynan hyd [[813]], felly awgrymir yn ''Y Bywgraffiadur Cymreig'' fod gwall yn yr achau. Daeth Cynan yn frenin Gwynedd ar farwolaeth [[Caradog ap Meirion]], y dywedir ei fod yn gefnder iddo. Bu Cynan yn ymladd a [[Hywel ap Rhodri Molwynog|Hywel]], ei frawd yn ôl Dr. David Powel, er ei fod yn cael ei alw yn Hywel ap Caradog ambell dro. Yn 814 llwyddodd Hywel i gipio [[Ynys Môn]] oddi wrth Cynan. Yn 816 enillodd Cynan yr ynys yn ôl, ond bu farw'r flwyddyn honno.<ref>''Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940'' (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion).</ref> |
||
Mae'r gair ''Dindaethwy'' yn ei enw yn gyfeiriad at gwmwd [[Dindaethwy]] (''Tindaethwy''), un o ddau gwmwd [[cantref]] [[Rhosyr (cantref)|Rhosyr]], yn ne-ddwyrain [[Môn]]. Gorweddai [[cwmwd]] Dindaethwy rhwng Afon Menai a Traeth Lafan i'r de a'r Traeth Coch ar Fôr Iwerddon i'r gogledd. Posiblrwydd arall yw mai Castell Dindaethwy a olygir wrth y "Dindaethwy" yn ei enw, a chredir mai caer ar fryn ger Plas Cadnant, [[Porthaethwy]] ar Ynys Môn ydoedd. Gellir derbyn yn bur hyderus felly mai brodor o'r rhan yma o Fôn oedd Cynan. |
Mae'r gair ''Dindaethwy'' yn ei enw yn gyfeiriad at gwmwd [[Dindaethwy]] (''Tindaethwy''), un o ddau gwmwd [[cantref]] [[Rhosyr (cantref)|Rhosyr]], yn ne-ddwyrain [[Môn]]. Gorweddai [[cwmwd]] Dindaethwy rhwng Afon Menai a Traeth Lafan i'r de a'r Traeth Coch ar Fôr Iwerddon i'r gogledd. Posiblrwydd arall yw mai Castell Dindaethwy a olygir wrth y "Dindaethwy" yn ei enw, a chredir mai caer ar fryn ger Plas Cadnant, [[Porthaethwy]] ar Ynys Môn ydoedd. Gellir derbyn yn bur hyderus felly mai brodor o'r rhan yma o Fôn oedd Cynan.<ref>''Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940'' (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion).</ref> |
||
Daeth ei ferch Esyllt yn fam i [[Merfyn Frych]], tad [[Rhodri Mawr]]. |
Daeth ei ferch Esyllt yn fam i [[Merfyn Frych]], tad [[Rhodri Mawr]].<ref>''Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940'' (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion).</ref> |
||
==Cyfeiriadau== |
==Cyfeiriadau== |
||
{{cyfeiriadau}} |
|||
*''Y Bywgraffiadur Cymreig hyd 1940'' (Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion) |
|||
{| border=2 align="center" cellpadding=5 |
{| border=2 align="center" cellpadding=5 |
||
| Llinell 17: | Llinell 18: | ||
|} |
|} |
||
{{DEFAULTSORT:Cynan Dindaethwy}} |
|||
| ⚫ | |||
[[Categori: |
[[Categori:Cymry'r 8fed ganrif]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Cymry'r 9fed ganrif]] |
||
[[Categori:Genedigaethau'r 8fed ganrif]] |
|||
[[Categori:Marwolaethau 816]] |
[[Categori:Marwolaethau 816]] |
||
[[Categori:Pobl o Ynys Môn]] |
|||
| ⚫ | |||
Fersiwn yn ôl 00:53, 11 Hydref 2013
Yr oedd Cynan Dindaethwy ap Rhodri (bu farw 816) yn frenin Gwynedd.
Bywgraffiad
Yn ôl yr achau, yr oedd Cynan yn fab i Rhodri Molwynog. Bu Rhodri farw yn 754 ac nid oes sôn am Cynan hyd 813, felly awgrymir yn Y Bywgraffiadur Cymreig fod gwall yn yr achau. Daeth Cynan yn frenin Gwynedd ar farwolaeth Caradog ap Meirion, y dywedir ei fod yn gefnder iddo. Bu Cynan yn ymladd a Hywel, ei frawd yn ôl Dr. David Powel, er ei fod yn cael ei alw yn Hywel ap Caradog ambell dro. Yn 814 llwyddodd Hywel i gipio Ynys Môn oddi wrth Cynan. Yn 816 enillodd Cynan yr ynys yn ôl, ond bu farw'r flwyddyn honno.[1]
Mae'r gair Dindaethwy yn ei enw yn gyfeiriad at gwmwd Dindaethwy (Tindaethwy), un o ddau gwmwd cantref Rhosyr, yn ne-ddwyrain Môn. Gorweddai cwmwd Dindaethwy rhwng Afon Menai a Traeth Lafan i'r de a'r Traeth Coch ar Fôr Iwerddon i'r gogledd. Posiblrwydd arall yw mai Castell Dindaethwy a olygir wrth y "Dindaethwy" yn ei enw, a chredir mai caer ar fryn ger Plas Cadnant, Porthaethwy ar Ynys Môn ydoedd. Gellir derbyn yn bur hyderus felly mai brodor o'r rhan yma o Fôn oedd Cynan.[2]
Daeth ei ferch Esyllt yn fam i Merfyn Frych, tad Rhodri Mawr.[3]
Cyfeiriadau
| O'i flaen : Caradog ap Meirion |
Brenhinoedd Gwynedd | Olynydd : Hywel ap Rhodri Molwynog |