Mari I, brenhines Lloegr: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
EmausBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2+) (robot yn newid: arz:مارى الاولانيه ملكة انجلترا |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 60 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q82674 (translate me) |
||
Llinell 28: | Llinell 28: | ||
Mi roedd dadlau hir am bodoliaeth baban Mari a oedd gyda teimlad am bron flwyddyn cyn iddi deall fod nad baban oedd e ond cwympodd mewn i salwch, cyn ei marwolaeth sydyn. |
Mi roedd dadlau hir am bodoliaeth baban Mari a oedd gyda teimlad am bron flwyddyn cyn iddi deall fod nad baban oedd e ond cwympodd mewn i salwch, cyn ei marwolaeth sydyn. |
||
[[af:Maria I van Engeland]] |
|||
[[an:María I d'Anglaterra]] |
|||
[[ang:Maria I Engla Cwēn]] |
|||
[[ar:ماري الأولى ملكة إنجلترا]] |
|||
[[arz:مارى الاولانيه ملكة انجلترا]] |
|||
[[be:Марыя I Цюдар]] |
|||
[[be-x-old:Марыя I]] |
|||
[[bg:Мария I Тюдор]] |
|||
[[br:Mari Iañ Bro-Saoz]] |
|||
[[bs:Marija I, kraljica Engleske]] |
|||
[[ca:Maria I d'Anglaterra]] |
|||
[[cs:Marie I. Tudorovna]] |
|||
[[da:Maria 1. af England]] |
|||
[[de:Maria I. (England)]] |
|||
[[el:Μαρία Α΄ της Αγγλίας]] |
|||
[[en:Mary I of England]] |
|||
[[eo:Maria la 1-a (Anglio)]] |
|||
[[es:María I de Inglaterra]] |
|||
[[et:Mary I]] |
|||
[[eu:Maria I.a Ingalaterrakoa]] |
|||
[[fa:ماری اول انگلستان]] |
|||
[[fi:Maria I (Englanti)]] |
|||
[[fr:Marie Ire d'Angleterre]] |
|||
[[fy:Maria I fan Ingelân]] |
|||
[[ga:Máire I Shasana]] |
|||
[[gl:María I de Inglaterra]] |
|||
[[he:מרי הראשונה, מלכת אנגליה]] |
|||
[[hr:Marija Tudor]] |
|||
[[hu:I. Mária angol királynő]] |
|||
[[id:Mary I dari Inggris]] |
|||
[[io:Mary 1ma di Anglia]] |
|||
[[is:María 1. Englandsdrottning]] |
|||
[[it:Maria I d'Inghilterra]] |
|||
[[ja:メアリー1世 (イングランド女王)]] |
|||
[[ka:მერი I (ინგლისი)]] |
|||
[[ko:메리 1세 (잉글랜드)]] |
|||
[[kw:Maria I a Bow Sows]] |
|||
[[la:Maria I (regina Angliae)]] |
|||
[[lv:Marija Tjudora]] |
|||
[[mk:Марија I]] |
|||
[[ms:Mary I dari England]] |
|||
[[nl:Maria I van Engeland]] |
|||
[[nn:Maria I av England]] |
|||
[[no:Maria I av England]] |
|||
[[pl:Maria I Tudor]] |
|||
[[pt:Maria I de Inglaterra]] |
|||
[[ro:Maria I a Angliei]] |
|||
[[ru:Мария I (королева Англии)]] |
|||
[[simple:Mary I of England]] |
|||
[[sk:Mária I. (Anglicko)]] |
|||
[[sl:Marija I. Angleška]] |
|||
[[sr:Мери I Тјудор]] |
|||
[[sv:Maria I av England]] |
|||
[[th:สมเด็จพระราชินีนาถแมรีที่ 1 แห่งอังกฤษ]] |
|||
[[tl:Maria I ng Inglatera]] |
|||
[[tr:I. Mary]] |
|||
[[uk:Марія I Тюдор]] |
|||
[[vi:Mary I của Anh]] |
|||
[[zh:玛丽一世 (英格兰)]] |
|||
[[zh-min-nan:Mary 1-sè (Eng-tē)]] |
Fersiwn yn ôl 23:33, 7 Mawrth 2013
Bu Mari I (neu Mari Tudur) (18 Chwefror 1516 - 17 Tachwedd 1558) yn frenhines Lloegr ac Iwerddon o 19 Gorffennaf 1553 hyd at ei marwolaeth ym 1558. Merch Harri VIII, brenin Lloegr a'i wraig gyntaf Catrin o Aragon oedd hi.
Ar ôl ennill y goron ym 1553 ar farwolaeth ei brawd hŷn, Edward VI, penderfynodd Mari ailsefydlu Catholigiaeth Rufeinig yng Nghymru a Lloegr. Yn sgil ei phenderfyniad, gorfodwyd i lawer o Brotestaniaid encilio i'r Cyfandir, gan gynnwys nifer o Gymry blaenllaw megis Richard Davies. Llosgwyd bron tri chant o ferthyron Protestannaidd yn ystod ei theyrnasiad, gan gynnwys tri yng Nghymru, Rawlins White yng Nghaerdydd, Robert Ferrar yng Nghaerfyrddin a William Nichol yn Hwlffordd.
Priododd y brenin Felipe II o Sbaen ar y 25 Gorffennaf 1554. Roedd yn briodas amhoblogaidd iawn yn Lloegr.
Ar ôl marwolaeth sydyn Mari ym 1558, ailgyflwynodd ei hanner chwaer Elisabeth y grefydd Brotestannaidd yng Nghymru a Lloegr.
Ffynonellau
- Davies, John. Hanes Cymru (Llundain: Penguin, 1990)
Rhagflaenydd: Edward VI |
Brenhines Lloegr 19 Gorffennaf 1553 – 17 Tachwedd 1558 |
Olynydd: Elisabeth I |
Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol Nodyn:Cyswllt erthygl ddethol
Hanes
Cyn iddi droi'n frenhines cyntaf Lloegr, roedd Edward VI eisiau i'w gefnither ei ddilyn ef yn y rhes brenhinol. Ond ar ol brwydr hyr-dymor, ennillodd Mari y siawns i fod yn frenhines. Ond roedd ganddi barn cryf am ddewisiadau Edward am effiethiau crefyddol. Dewisiodd dilyn Catholigion, trwy ladd unrhyw un a oedd yn mynd yn erbyn ei dewisidau hi fel rheolwr y wlad. Yn anwedig y bobl protestanaidd a oedd yn erbyn credoau Catholigion am rheolau'r eglwys a sut i addoli a dilyn credoau Duw.
Mi roedd dadlau hir am bodoliaeth baban Mari a oedd gyda teimlad am bron flwyddyn cyn iddi deall fod nad baban oedd e ond cwympodd mewn i salwch, cyn ei marwolaeth sydyn.