Bwlch Aberglaslyn
 | |
| Math | ffordd, bwlch  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Beddgelert |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.9978°N 4.0944°W |
 | |
Bwlch yng Ngwynedd yw Bwlch Aberglaslyn; yr hen enw oedd Bwlch y Gymwynas neu Y Gymwynas. Mae'n rhan o ddyffryn Afon Glaslyn rhwng Beddgelert a Phorthmadog, lle mae'r dyffryn yn culhau a chreigiau ar y ddwy ochr.
Ar ochr orllewiniol yr afon, mae'r briffordd A498, tra ar yr ochr ddwyreiniol mae trac Rheilffordd Eryri, sydd wedi ailagor rhwng Gaernarfon a Phorthmadog.
Cyn adeiladu'r Cob ym Mhorthmadog yn gynnar yn y 19g, roedd y llanw yn cyrraedd hyd at Bont Aberglaslyn, ac roedd y bwlch yn dranwyfa bwysig tua'r arfordir gogleddol, i osgoi hwylio o amgylch Penrhyn Llŷn.
Llên gwerin
[golygu | golygu cod]Ceir cyfoeth o lên gwerin yn ymwneud ag ardal y Gymwynas, yn cynnwys hanesion am gi du goruwchnaturiol a welid yn yr ardal, a'r "ladi wen", craig ar ochr ddwyreiniol y bwlch.
