Goleudy'r Moelrhoniaid
 | |
| Math | goleudy  |
|---|---|
LL-Q9309 (cym)-Calab22-Goleudy'r Moelrhoniaid (Q15278045).wav | |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Skerries Lighthouse With Associated Buildings And Enclosure Walls |
| Lleoliad | Cylch-y-Garn |
| Sir | Cylch-y-Garn |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.42122°N 4.60817°W |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II* |
| Manylion | |
Mae Goleudy'r Moelrhoniaid yn oleudy ar ynys fwyaf y Moelrhoniaid. Adeiladwr y goleudy oedd William Trench; bu farw ei fab yn ymyl yr ynysoedd, ac adeiladwyd y goleudy erbyn 1717 wedi i William Trench sicrhau patent gan y Frenhines Anne i adeiladu goleudy am rent o £5 y flwyddyn. Bwriad Trench oedd i godi toll o geiniog ar pob llong a dwy geiniog ar pob tunnell o nwyddau oedd yn pasio'r Moelrhoniaid. Methodd Trench a sicrhau fod y llongau yn talu'r tollau a phan fu farw yn 1729 roedd wedi colli ei ffortiwn. Uchder y tŵr yw 23 medr, ac mae’n 36 medr uwchben y môr ar lanw llawn.[1] Erbyn i Trinity House brynu'r ynysoedd am £444,984 ym 1841 roedd y goleudy wedi newid o fod yn llosgi glo i fod yn llosgi olew. Ym 1927 newidiwyd y goleudy i fod yn oleudy trydan ac ym 1987 gadawodd y ceidwad llawn amser olaf wrth i'r goleudy ddod yn gwbwl awtomatig[2].