Yr wyddor Gyrilig
System ysgrifennu yw'r wyddor Gyrilig, a ddefnyddir heddiw ar gyfer rhai ieithoedd Slafonaidd (Belarwseg, Bwlgareg, Macedoneg, Rwseg, Serbeg ac Wcreineg). Defnyddir hefyd i ysgrifennu nifer o ieithoedd an-Slafonaidd yn Rwsia a Chanolbarth Asia. Ysgrifennid rhai ieithoedd eraill, megis Aserbaijaneg, yn yr wyddor hon ar adegau yn y gorffennol.
Mae'n gael ei enw o'r saint Cyril a Methodius.
Llythrenau cyffredin[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae sawl ffurf gwahanol i'r wyddor, ond isod mae tabl o'r llythrenau mwyaf cyffredin. Rhoddir y synau maent yn eu cynrychioli mewn symbolau IPA.
Teipysgrif | Llawysgrifen | Sain |
---|---|---|
А а | А а |
/a/ |
Б б | Б б |
/b/ |
В в | В в |
/v/ |
Г г | Г г |
/g/ |
Д д | Д д |
/d/ |
Е е | Е е |
/je/ |
Ж ж | Ж ж |
/ʒ/ |
З з | З з |
/z/ |
И и | И и |
/i/ |
Й й | Й й |
/j/ |
К к | К к |
/k/ |
Л л | Л л |
/l/ |
М м | М м |
/m/ |
Н н | Н н |
/n/ |
О о | О о |
/o/ |
П п | П п |
/p/ |
Р р | Р р |
/r/ |
С с | С с |
/s/ |
Т т | Т т |
/t/ |
У у | У у |
/u/ |
Ф ф | Ф ф |
/f/ |
Х х | Х х |
/x/ |
Ц ц | Ц ц |
/ʦ/ |
Ч ч | Ч ч |
/ʧ/ |
Ш ш | Ш ш |
/ʃ/ |
Щ щ | Щ щ |
/ʃʧ/ |
Ь ь | Ь ь |
/ʲ/ |
Ю ю | Ю ю |
/ju/ |
Я я | Я я |
/ja/ |
Ni chynrichiola'r llythyren ь unrhyw sain penodol. Yn hytrach, mae'n newid sain y llythyren blaenorol, gan ei 'feddalu'. Mewn rhai ieithoedd, mae'r llythyren ъ neu gollnod ’ yn 'caledu' sain y llytheren blaenorol.