Coluddyn dall
1: Y geg 2: Taflod 3: Tafod bach 4: Tafod 5: Dannedd 6: Chwarennau poer 7: Isdafodol 8: Isfandiblaidd 9: Parotid 10: Argeg (ffaryncs) 11: Sefnig (esoffagws) 12: Iau (Afu) 13: Coden fustl 14: Prif ddwythell y bustl 15: Stumog | 16: Cefndedyn (pancreas) 17: Dwythell bancreatig 18: Coluddyn bach 19: Dwodenwm 20: Coluddyn gwag (jejwnwm) 21: Glasgoluddyn (ilëwm) 22: Coluddyn crog 23: Coluddyn mawr 24: Colon trawslin 25: Colon esgynnol 26: Coluddyn dall (caecwm) 27: Colon disgynnol 28: Colon crwm 29: Rhefr: rectwm 30: Rhefr: anws |
Mae'r coluddyn dall (Lladin: caecus sef 'dall; Sa: Caecum) yn rhan o'r perfedd, neu i fod yn fanwl gywir (o ran anatomeg ddynol) - y colon mawr ac felly'n rhan o'r system dreulio. Mae'n debyg o ran ffurf i goden fechan ac mae'n cysylltu'r iliwm gyda'r colon. Dyma, mewn gwirionedd, gychwyn y colon mawr. Caiff ei wahanu o'r iliwm gan y falf ileocecal (ICV) (neu falf Bauhin) a chaiff ei wahanu oddi wrth y colon, ar yr ochr arall, gan y cecocolic junction.
Amrywiaeth
[golygu | golygu cod]Mae gan y mamaliaid a'r sgwid goluddyn dall ac mae gan adar ddau. Mae gan y rhan fwyaf o lysysyddion (Sa: herbivores) goluddyn dall cymharol fawr, a hwnnw'n llawn o facteria sy'n cynorthwyo i ddadelfennu neu dreulio'r seliwlos a geir mewn celloedd planhigion.
Mae gan gigysyddion (carnivores), ar y llaw arall, goluddyn dall llai na'r arfer, gyda chwlwm y coledd yn ei le.