Rhydlys y mynydd
| Rhydlys y mynydd Marsupella alpina | |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Jungermanniales |
| Teulu: | Gymnomitriaceae |
| Genws: | Marsupella |
| Rhywogaeth: | M. alpina |
| Enw deuenwol | |
| Marsupella alpina | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Rhydlys y mynydd (enw gwyddonol: Marsupella alpina; enw Saesneg: Alpine rustwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru.
Mae darnau tywyll, brown-frown o M. alpina fel arfer yn cynnwys coesau codi, neu'n fwy anaml yn puteinio neu'n bwa. Gall yr egin fod hyd at 1 mm o led a gallant fod yn 2 cm o hyd.
Cynefin[golygu | golygu cod]
Mae'r rhan fwyaf o'r rhywogaeth yma'n tyfu ar greigiau gwlyb mewn amrywiaeth gynefinoedd mynyddig cysgodol, ar greigiau, mewn rhigolau, sgri llaith a gwelyau eira, yn aml ar slabiau o gerrig, ac fel arfer yn wynebu'r gogledd neu'r gogledd-ddwyrain.[1]
Llysiau'r afu[golygu | golygu cod]
- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[2] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Rhydlys y mynydd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ rbg-web2.rbge.org.uk; adalwyd 23 Hydref 2019.
- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.