Pont Trefynwy
 | |
| Math | pont bwa dec, pont droed, bridge castle, pont  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Trefynwy |
| Sir | Sir Fynwy |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 14 metr |
| Cyfesurynnau | 51.809°N 2.71996°W, 51.808973°N 2.720045°W |
| Hyd | 34.8 metr |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd I, heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
| Deunydd | tywodfaen |
| Dynodwr Cadw | MM008 |
Pont Trefynwy (Saesneg: Monnow Bridge) yw'r unig bont yng Nghymru sydd â thŵr amddiffynnol, milwrol; fe'i codwyd oddeutu 1272 ac mae'r bont yng nghanol tref Trefynwy, Sir Fynwy yn ne-ddwyrain Cymru. Mae'r bont yn croesi Afon Mynwy, tua 2 filltir (3.2 km) o'r ffin â Lloegr.
Cyn ei chodi oddeutu 1272 credir fod yma bont bren ac yn 1988 cafwyd tystiolaeth archaeolegol o hynny.[1] Dengys dyddio carbon i'r coed a ddefnyddiwyd yn dyddio'n ôl i gyfnod rhwng 1123 a 1169.
Tywodfaen goch yw ei gwneuthuriad gyda thri bwa. Mae'n debygol mai ar ddiwedd y 13g neu ddechrau'r 14g; hynny yw ar ôl codi'r bont. Mae olion porth cullis i'w gweld, er bod y gat ei hyn wedi hen ddiflannu. Yn 1297 rhoddwyd nawdd ariannol i'r dref gan Edward I er mwyn codi waliau amddiffynnol i amddiffyn y dref rhag ymosodiadau gan y Cymry. Arferwyd codi toll ar y bobl a ddaethai dros y bont, e.e. ffermwyr a thyddynwyr yn ymweld â'r farchnad.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Rowlands, M.L.J., Monnow Bridge and Gate, Cyhoeddwyd gan Alan Sutton Publishing Ltd., 1994, ail-gyhoeddwyd ar wefan "Castles of Wales". Adalwyd 28 Rhagfyr 2011
Oriel
[golygu | golygu cod]-
Ysgythriad o'r bont gan Thomas Hearne, 1780au -
Y bont o'r gorllewin -
Yr olygfa i gyfeiriad y dwyrain - a'r dref. -
Ffair anifeiliaid, 2008
