Nestor Dmytriw
| Nestor Dmytriw | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 12 Tachwedd 1862  Utishkiv |
| Bu farw | 27 Mai 1925 Elizabeth, New Jersey |
| Dinasyddiaeth | Awstria-Hwngari |
| Galwedigaeth | offeiriad Catholig, ysgrifennwr, cyfieithydd, gwleidydd |
Offeiriad Wcreinaidd yn Eglwys Gatholig Roeg Wcráin ac awdur yn yr iaith Wcreineg oedd Nestor Dmytriw (1863 – 27 Mai 1925). Treuliodd y rhan fwyaf o'i yrfa yn gennad yn Unol Daleithiau America a Chanada.
Bywyd cynnar yn Wcráin (1863–95)[golygu | golygu cod]
Ganwyd i deulu o werinwyr yn Scherebky (Жеребки) yn Nheyrnas Galisia a Lodomeria, a leolir heddiw yn Oblast Lviv yng ngorllewin Wcráin. Astudiodd diwinyddiaeth yn Athrofa Gatholig Roeg Lviv. Pwysleisiodd Dmytriw a'i gyfeillion wasanaethu'r gymuned, a'r angen i offeiriaid ifainc mynd gydag ymfudwyr Wcreinaidd i Ogledd America. Cafodd ei ordeinio'n offeiriad yn 1895.[1]
Cenhadaeth i Ogledd America (1895–1925)[golygu | golygu cod]
Cyrhaeddodd Dmytriw yr Unol Daleithiau yn 1895 i arwain y genhadaeth i weithwyr diwydiannol Wcreinaidd ym Mhensylfania. Gweithiodd hefyd fel newyddiadurwr, a chyhoeddwyd nifer o'i erthyglau yn Svoboda, y papur newydd Wcreineg cyntaf yng Ngogledd America.
Ei gyfnod yng Nghanada (1897–9)[golygu | golygu cod]
Anfonwyd Dmytriw i Ganada yn Ebrill 1897 gan y Gymdeithas Genedlaethol Rwthenaidd, sefydliad cydfuddiannol yn yr Unol Daleithiau a glywsai'r angen am offeiriaid gan setlwyr Wcreinaidd yn Nhaleithiau'r Paith (Manitoba, Saskatchewan, ac Alberta). Gan yr oedd Dmytriw yn medru Wcreineg, Almaeneg, a Saesneg, cafodd ei benodi'n gyfieithydd i'r asiantaeth fewnfudo i Ganada. Yn ei waith fel yr offeiriad Wcreinaidd cyntaf yng Nghanada, trefnodd plwyfi Terebowla a Stuartburn ym Manitoba ac Edna yn Alberta. Rhyddfrydwr oedd Dmytriw a oedd o blaid eglwys Gatholig Roeg annibynnol yng Nghanada, er i'r Eglwys Gatholig Rufeinig wrthwynebu hynny ar y pryd.[1]
Ysgrifennwyd y stori fer gyntaf yn Wcreineg yng Nghanada ganddo pan oedd yn ymweld â Calgary yn 1897.[2] Danfonodd adroddiadau o'i brofiad i Svoboda a chawsant eu cyhoeddi ar ffurf llyfryn o'r enw Kanadiis’ka Rus’: podorozhni spomyny ("Rwthenia Canada: atgofion taith"; 1897).[1]
Dychweliad i Bensylfania a New Jersey (1899–1925)[golygu | golygu cod]
Dychwelodd Dmytriw i Bensylfania yn 1899 oherwydd ei ludded corfforol a'i drafferthion ariannol o ganlyniad i'w waith di-flin yng Nghanada. Parhaodd i gyfrannu at Svoboda, ac ysgrifennodd am ei brofiadau yng nghymunedau Wcreinaidd Pensylfania. Gwasanaethodd sawl plwyf yn y dalaith honno ac yn New Jersey. Ni wyddys llawer am ddiwedd ei oes. Bu farw yn Elizabeth, New Jersey.[1]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 (Saesneg) "Dmytriw, Nestor", Dictionary of Canadian Biography. Adalwyd ar 1 Rhagfyr 2018.
- ↑ (Saesneg) "Ukrainian Writing", The Canadian Encyclopedia. Adalwyd ar 1 Rhagfyr 2018.