Meindwr

Rhan o bensaernïaeth mosg ydy minarét (lluosog: minaretau, minaréts)^[1] neu minaréd (lluosog: minaredau)^[2] (Arabeg Safonol: Manâra). Fel arfer, tŵr sy'n codi'n uwch na'r adeiladau eraill ydyw. Pwrpas yw minarét ydy darparu lle uchel i'r muezzin i alw pobl i weddïo.

Mae saith minarét i gyd yn y Mosg Mawr ym Mecca. Gan mai dyma'r mosg pwysicaf, dim ond uchafswm o chwe minarét sydd gan bob mosg arall, fel y Mosg Glas yn Istanbwl yn Nhwrci.

Geirdarddiad

Yn ôl rhai awdurdodau mae'r gair "minaret" yn deillio o'r bôn Arabeg adhân, sy'n golygu "galw". Daw tri air o'r bôn hwnnw:

galw i weddïo (Arabeg: أذان ['aδān])
muezzin (Arabeg: مُؤَذِّن [mu'waδδin])
minaret (Arabeg : مِئْذَنة[mi'δana])

Fodd bynnag mae awdurdodau eraill yn dadlau mai'r gair Arabeg manâra ("goleudy; man lle ceir tân neu oleuni") yw ffynhonnell y gair "minaret (manara).

Mae'r ffurfiau Cymraeg "minarét" a "minaréd" yn dyddio o'r flwyddyn 1866.^[2]

Cynseiliau pensaernïol posibl

Awgrymir y canlynol fel cynseiliau pensaernïol i'r minarét:

1. Tyrau beddrod brodorol o ddiwedd y cyfnod clasurol, a welir yn Palmyra, er enghraifft.

2. Obelisgs yr hen Aifft.

3. Massebah - math arall o dyrau beddrod nodweddiadol Semitaidd

4. Goleudai'r Hen Fyd, e.e. Pharos Alexandria.

5. Datblygiad naturiol o onglau dyrchafedig y mosg Ummayad cyntaf ym Mecca (a hynny'n mwynhau awdurdod sancteiddrwydd).

Mathau o finarét

Mae sawl math gwahanol o finarét gan ddibynnu ar arddull pensaernïol y mosg. Fel rheol caeth eu dosbarthu'n fras mewn tri dosbarth hanesyddol:

Minaretau â gwaelod sgwâr - "arddull Gogledd Affrica".
Minaretau "pibau organ" - "arddull Canolbarth Asia" ac Iran.
Minaretau siâp nodwydd - "arddull Twrci".

Cyfeiriadau

↑ Geiriadur yr Academi, [minaret].
↑ ^2.0 ^2.1 Geiriadur Prifysgol Cymru, minarét^{[dolen farw]}.

[1] Geiriadur yr Academi, [minaret].

[GPC-2] 2.0 ^2.1 Geiriadur Prifysgol Cymru, minarét^{[dolen farw]}.

[1]

[2]