Llychlys tywyll
| Llychlys tywyll Marchesinia mackaii
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Porellales |
| Teulu: | Lejeuneaceae |
| Genws: | Marchesinia |
| Rhywogaeth: | M. mackaii |
| Enw deuenwol | |
| Marchesinia mackaii | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Llychlys tywyll (enw gwyddonol: Marchesinia mackaii; enw Saesneg: MacKay's pouncewort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Porellales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru a ledled y byd.
Mae M. mackaii yn tyfu mewn cytrefi o egin gwastad tebyg i bryfaid genwair, sy'n gorchuddio creigiau. Ceir coesynnau sydd fel arfer yn ddu ac maent hyd at 5 cm o hyd a 4 mm o led. Mae'r dail yn grwn.
Llysiau'r afu[golygu | golygu cod]
- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Lledaeniad yng Nghymru[golygu | golygu cod]
Llysiau'r afu anghyffredin Marchesinia mackaii (MacKay's Pouncewort). Dim ond ar greigiau calchaidd cysgodol, gyda dosbarthiad gorllewinol cryf, fel a welir yma ym Mhen Dinas [2]. Am weddill y llychlys, ewch yma[3]
Safonwyd yr enw Llychlys tywyll gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.
- ↑ tudalen Wendy McCsrthy, Facebook
- ↑ https://www.llennatur.cymru/Y-Bywiadur#llychlys