Llabedlys y bonion

Oddi ar Wicipedia
Llabedlys y bonion
Jamesoniella autumnalis

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Adelanthaceae
Genws: Jamesoniella
Rhywogaeth: J. autumnalis
Enw deuenwol
Jamesoniella autumnalis

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Llabedlys y bonion (enw gwyddonol: Jamesoniella autumnalis; enw Saesneg: autumn flapwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod ar arfordir gorllewinol Cymru, yr Alban ac Iwerddon (mewn un lle) ac yma ac acw yn ne Lloegr.

Llysiau'r afu[golygu | golygu cod]

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma. Mae gan y llysiau afu hwn, sydd o faint canolig goesynnau'n 0.5–2.5 mm o led, dail crwn (tua 1 mm o led a hir) ac fel arfer mae'n oren, ond weithiau'n wyrdd golau neu hyd yn oed yn frowngoch. Yn aml, gellir ei adnabod oherwydd ei gynefin: boncyffion neu goed.[2]

Safonwyd yr enw Llabedlys y bonion gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.
  2. rbg-web2.rbge.org.uk; adalwyd 20 Awst 2019.