Gwenyth Petty
| Gwenyth Petty | |
|---|---|
| Ganwyd | 1930  |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | actor |
| Plant | Sara Edwards |
Actores a darlledwraig yw Gwenyth Petty (ganwyd 1930)[1]. Mae'n fam i'r gyflwynwraig deledu Sara Edwards.
Bywyd cynnar ac addysg[golygu | golygu cod]
Fe'i magwyd yng Nghrug-y-Bar, Sir Gaerfyrddin ac yn nhref Maesteg yn Sir Forgannwg. Yn blentyn roedd wrth ei bodd yn gwrando ar y radio. Yn ystod y rhyfel roedd ei mam yn helpu tu ôl y llenni yn Neuadd y Dref Maesteg a'r Theatr Fach. Daeth enwogion y cyfnod i berfformio yno gan aros gyda'r teulu, lle gwnaethon nhw argraff barhaol ar y Gwenyth ifanc.
Aeth i astudio yn Ysgol Rose Bruford ac yna RADA.
Gyrfa[golygu | golygu cod]
Cychwynnodd ei gyrfa yn stiwdios BBC Abertawe yn yr Uplands ac ar Heol Alexandra lle byddai'n perfformio'n fyw i'r genedl ar y radio. Un diwrnod gofynnwyd iddi ddarllen i fardd yn yr ystafell gerllaw, sef Dylan Thomas. Roedd yn rhan o gast gwreiddiol Under Milk Wood a ddarlledwyd yn fyw ar wasanaeth Third Programme y BBC, ac aeth ymlaen i fod yn rhan o gast Under Milk Wood yn Theatr y Glôb yn Llundain. Roedd hi'n aelod o Gwmni Sefydlog y BBC gan chwarae rhannau mewn nifer o'r clasuron o Ibsen i Shakespeare a gan awduron o Gymru megis Saunders Lewis.
Ymddangosodd mewn sawl ffilm a rhaglen deledu. Un o'i ffilmiau cyntaf oedd David a wnaed ym 1951 gan Paul Dickson ac sy'n seiliedig ar dref lofaol Rhydaman. Mae hi hefyd wedi ymddangos yn Theory of Flight gyda Kenneth Branagh, The Dark gyda Sean Bean a Very Annie Mary gyda Kenneth Griffith ymysg ffilmiau eraill.
O ran gwaith teledu ymddangosodd yn y dramâu Y Palmant Aur a Teulu ar S4C a Mortimer's Law ar gyfer BBC One. Ymddangosodd hefyd yn y gomedi sefyllfa Nyth Cacwn.[2]
Mae'n trafod ei bywyd hithau a'i merch Sara yn y gyfrol Gwenyth Petty a Sara Edwards (Gomer, 2013).
Bywyd personol[golygu | golygu cod]
Priododd y llawfeddyg John M. Edwards yn 1956 a ganwyd eu merch Sara yn 1960.[3]
Anrhydeddau[golygu | golygu cod]
Fe'i hurddwyd i'r wisg wen yng Ngorsedd y Beirdd yn yr Eisteddfod Genedlaethol. Yn Rhagfyr 2018, dyfarnwyd gradd er anrhydedd iddi gan Brifysgol Abertawe.[2]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Index entry". FreeBMD. ONS. Cyrchwyd 20 December 2018.
- ↑ 2.0 2.1 Mae Prifysgol Abertawe wedi dyfarnu gradd er anrhydedd i'r actores a'r ddarlledwraig o Gymru, Gwenyth Petty.. Prifysgol Abertawe (19 Rhagfyr 2018).
- ↑ "Index entry". FreeBMD. ONS. Cyrchwyd 20 December 2018.