Under Milk Wood

Under Milk Wood
Enghraifft o:	gwaith llenyddol
Awdur	Dylan Thomas
Dyddiad cyhoeddi	1954
Dynodwyr
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

(ar gyfer yr addasiad Cymraeg, gweler Dan y Wenallt)

Drama radio enwog 'ar gyfer lleisiau' gan Dylan Thomas a gyhoeddwyd yn 1954 yw Under Milk Wood. Fe'i haddaswyd yn ddrama lwyfan yn ddiweddarach a'i gwneud yn ffilm yn 1971. Mae'r ddrama yn defnyddio barddoniaeth fel cyfrwng; mae'n disgrifio digwyddiadau un diwrnod yn unig ym mhentref dychmygol Llareggub. Mae'n fwy na phosib fod nifer o'r cymeriadau'n seiliedig ar bobl go-iawn a oedd yn byw yn Nhalacharn.

Cyfieithwyd y ddrama i'r Gymraeg gan T. James Jones dan y teitl Dan y Wenallt. Bu i Eigra Lewis Roberts addasu a chyfieithu'r ddrama i Gymraeg 'ogleddol ym 1979, a galw'r addasiad yn Dan Gysgod Bryn Llaethog. Llwyfannwyd yr addasiad hwnnw gan gwmni drama o Ddolwyddelan yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caernarfon 1979.

"Llareggub" yw "buggerall", o'i ddarllen am yn ôl, enghraifft o hiwmor Dylan.

Ers y 1970au, cafwyd sawl addasiad ar lwyfan, ffilm, ar deledu, ar dâp/CD ac mewn animeiddio. Yn 2015, cafwyd dwy ffilm wahanol iawn i'w gilydd, un gan Pip Broughton a'r llall gan Kevin Allen.^[1]

Cymeriadau

First Voice
Second Voice
First Drowned
Captain Cat
Second Drowned
Woman's Voice
Third Drowned
Fourth Drowned
Fifth Drowned
Mr Mog Edwards
Miss Myfanwy Price
Jack Black
Evans the Death
Waldo's Mother
Little Boy Waldo
Waldo's wife
Mr Waldo
First Neighbour
Second Neighbour
Third Neighbour
Fourth Neighbour
Matti's Mother
Little Girl Matti
First Woman
Preacher
Second Woman
Third Woman
Fourth Woman
Mrs Ogmore-Pritchard
Mr Ogmore
Mr Pritchard
Gossamer Beynon
Organ Morgan
Utah Watkins
Mrs Utah Watkins
Ocky Milkman
Atilla Rees
A Voice
Mrs Willy Nilly
Lilly Smalls
Mae Rose-Cottage
Butcher Beynon
Rev. Eli Jenkins
Mr Pugh
Mrs Organ Morgan
Mary Ann Sailors
Dai Bread
Polly Garter
Nogood Boyo
Lord Cut-Glass
Voice of a Guide-Book
Mrs Beynon
Mrs Pugh
Mrs Dai Bread One
Mrs Dai Bread Two
Willy Nilly
Mrs Cherry Owen
Cherry Owen
Sinbad
Old Man
Man's Voice
Fisherman
Children's voices
Gwennie
Billy
Johnnie Cristo
Dicky
Rosie Probert
Child
Bessie Bighead
A Drinker

Cynyrchiadau nodedig

Cymeriad	Radio (1954)	Ffilm (1971)	CD / Tâp EMI (1992)	Ffilm Pip Broughton BBC Cymru (2015)	Ffilm Kevin Allen (2015)
Llais cyntaf	Richard Burton	Richard Burton	Anthony Hopkins	Michael Sheen	-
Ail lais	Richard Bebb	Ryan Davies	Jonathan Pryce	Matthew Rhys	-
Capten Cat	Hugh Griffith	Peter O'Toole	Freddie Jones	Tom Jones	Rhys Ifans
Rosie Probert	Rachel Thomas	Elizabeth Taylor	Mary Hopkin	Nia Roberts	Crisian Emanuel
Polly Garter	Diana Maddox	Ann Beach	Bonnie Tyler	Katherine Jenkins	Charlotte Church
Mr. Mog Edwards	Dafydd Harvard	Victor Spinetti	Gareth Thomas	Ioan Gruffudd	Steffan Rhodri
Myfanwy Price	Sybil Williams	Glynis Johns	Angharad Rees	Kimberley Nixon	Nia Roberts
Mrs. Ogmore-Pritchard	Dylis Davies	Siân Phillips	Nerys Hughes	Charlotte Church	Buddug Verona James
Mr. Ogmore	David Close-Thomas	Dillwyn Owen	Emrys James	Tom Ellis	Rhodri Meilir
Mr. Pritchard	Ben Williams	Richard Davies	Glyn Houston	Aneurin Hughes	Carwyn Glyn
Butcher Beynon	Meredith Edwards	Hubert Rees	Harry Secombe	Robert Pugh	Nicholas McGaughey
Gossamer Beynon	Gwenllian Owen	Angharad Rees	Carole Morgan-Hopkin	Suzanne Packer	Sara Lloyd Gregory
Y Parch. Eli Jenkins	Philip Burton	Aubrey Richards	Geraint Evans	Bryn Terfel	William Thomas
Lily Smalls	Gwenyth Petty	Meg Wynn Owen	Ruth Madoc	Eve Myles	Carys Eleri
Mr. Pugh	John Huw Jones	Talfryn Thomas	Bernard Lloyd	Jonathan Pryce	Boyd Clack
Mrs. Pugh	Mary Jones	Vivien Merchant	Siân Phillips	Siân Phillips	Sue Roderick
Mary Ann Sailors	Rachel Thomas	Rachel Thomas	Rachel Thomas	Sharon Morgan	Sharon Morgan
Sinbad Sailors	Aubrey Richards	Michael Forest	Robin Davies	Jon Tregenna	Bradley Freegard
Dai Bread	David Close-Thomas	Dudley Jones	David Lloyd Meredith	Owen Teale	-
Mrs. Dai Bread Un	Gwenyth Petty	Dorothea Phillips	Elin Jenkins	Di Botcher	Lisa Palfrey
Mrs. Dai Bread Dau	Rachel Thomas	Ruth Madoc	Molly Parkin	Siân Thomas	Di Botcher
Willy Nilly Postman	Ben Williams	Tim Wylton	Ray Smith	Tom Rhys Harries	Matthew Owen
Mrs Willy Nilly	Rachel Thomas	Bronwen Williams	Rhoda Lewis	-	Helen Griffin
Cherry Owen	John Ormond Thomas	Glynn Edwards	Philip Madoc	-	Dion Davies
Mrs. Cherry Owen	Lorna Davies	Bridget Turner	Liz Morgan	-	Mair Rowlands
Nogood Boyo	Dillwyn Owen	David Jason	Simon Bowman	Craig Roberts	Llŷr Ifans
Organ Morgan	John Glyn-Jones	Richard Parry	Victor Spinetti	-	Aneirin Hughes
Mrs Organ Morgan	Olwen Brookes	Dilys Price	Gemma Jones	-	-
Mae Rose Cottage	Rachel Roberts	Susan Penhaligon	Myfanwy Talog	Alexandra Roach	Saran Morgan
Gwenny	Norma Jones	Olwen Rees		-	-
Gomer Owens	Ieuan Rhys Williams	Ieuan Rhys Williams	Rhian Kirby	-	-
Evans the Death	-	Mark Jones	Raymond Bower	Iwan Rheon	-
Mr Waldo	-	Ray Smith	Tom Jones	Steffan Rhodri	Dai Protheroe
Cymeriadau eraill		Shane Shelton Paul Grist Bryn Jones John Rainer Bryn Williams John Rees Olwen Griffiths Paul Spear Lucy Griffiths Nesta Harris Andree Gaydon Pamela Miles Dafydd Harries Dafydd Havard Janet Davies Margaret Courtenay Gwyneth Owen Mary Jones Gordon Styles Brian Osborne T. H. Evans Edmond Thomas Jill Britton Minnie Collins Rhoda Lewis Eira Griffiths Margaret Lacey Angela Brinkworth David Davies Maudie Edwards Peggy Ann Clifford	Windsor Davies Ifan Gruffydd Raymond Bowers Siôn Probert Bob Kingdom Jack Walters Meg Wynn Owen Elin Jenkins Gwenyth Petty Victoria Plucknett Lynette Davies Harriet Lewis Aled Jones Shirley King Hubert Rees Shirley King Clyde Pollitt Alan Bennett Rhys Thomas Carwyn Davies Richard Fowler Elin Wyn Davies	Aimee-Ffion Edwards Karl Johnson Aneurin Barnard Richard Harrington Mark Lewis Jones Sophie Evans Melanie Walters John Rhys-Davies Griff Rhys Jones Rakie Ayola Andrew Howard	Julian Lewis Jones Sara Sugarman Habib Nasib Nader Siân Grace Phillips Ruth Lloyd Carlton Bunce Karen Davies Cate Lovett Jon Tregenna Dai Rees

Addasiadau

Ffilm a Theledu

Under Milk Wood (ffilm 1971)
Under Milk Wood (ffilm Kevin Allen 2015) (fersiwn Cymraeg a Saesneg)
Under Milk Wood (ffilm Pip Broughton 2015)^[1]

Tapiau a Cryno ddisgiau (CD)

Cryno ddisg: Under Milk Wood (CD); cyhoeddwyd Ebrill 2008
Fersiwn y BBC: Under Milk Wood. Richard Burton yn darllen drama enwog Dylan Thomas, Dan y Wenallt, yn Saesneg.
Clawr CD EMI 1992

Animeiddio

Addaswyd y ddrama yn gyfres wedi'i hanimeiddio ym 1992, wedi'i chomisiynu gan S4C. Cynhyrchwyd y ffilm gan Gynyrchiadau Siriol gyda chefnogaeth Onward Production a BBC Pebble Mill. Defnyddwyd y recordiad o'r ddrama radio o 1954 fel y lleisiau yn y fersiwn Saesneg.

Theatr

Mae'r ddrama wedi'i haddasu ar gyfer nifer o weithiau gan gynnwys cynhyrchiad Cwmni Theatr Cymru ym 1968.

Llyfrau

Rhai llyfrau'n ymwneud â'r ddrama:

The Dylan Thomas Omnibus; Hydref 2003; casgliad amrywiol o waith y llenor cymhleth Dylan Thomas a phumed darllediad y ddrama.
Fersiwn Penguin; Chwefror 2000

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 Ffilm 2015 BBC Cymru Pip Broughton

[:0-1] 1.0 ^1.1 Ffilm 2015 BBC Cymru Pip Broughton

[1]