Gorsaf Heddlu Trefynwy

Oddi ar Wicipedia
Gorsaf Heddlu Trefynwy
Mathgorsaf heddlu Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadTrefynwy Edit this on Wikidata
SirSir Fynwy
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr19.2 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.810899°N 2.713911°W Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd II Edit this on Wikidata
Manylion
[golygwch ar Wicidata]

Mae Gorsaf Heddlu Trefynwy yn adeilad rhestredig Gradd II yng nghanol Trefynwy, Sir Fynwy, Cymru. Mae wedi'i leoli yng nghymdogaeth hanesyddol Stryd Glyn Dŵr, o fewn muriau canoloesol y dref. Ym mis Mawrth 2012, cyhoeddwyd bod Gorsaf Heddlu Trefynwy yn un o ddwy ar bymtheg o orsafoedd heddlu yn Ne Ddwyrain Cymru na fyddai bellach ar agor i'r cyhoedd.

Hanes[golygu | golygu cod]

Cyn 1881, roedd Trefynwy yn cynnal ac yn staffio ei gorsaf heddlu ei hun. Cymerodd Cyngor Sir Fynwy reolaeth ar blismona yn Nhrefynwy yn 1881, a diddymwyd llu heddlu Trefynwy. Roedd y sir yn rhentu adeilad yn Stryd Agincourt fel gorsaf heddlu. Ym 1895, prynodd Cyngor Sir Fynwy adeilad yn Stryd Glyn Dŵr, a'i ailddatblygu fel gorsaf heddlu. Nid oedd angen yr adeilad yn Stryd Agincourt mwyach.[1]

Mae Cyfeiriadur Kelly o Sir Fynwy yn nodi, yn 1901, bod staff Gorsaf Heddlu Trefynwy ar Stryd Glyn Dŵr yn cynnwys y Capten Vincent E. Parker, "Uwcharolygydd Heddlu Sir y Fwrdeistref," dau ringyll a saith cwnstabl.[2] Nid oedd Parker yn byw yng ngorsaf yr heddlu; yn hytrach, roedd yn byw yn ardal Overmonnow gyda'i deulu.[3] Ddeng mlynedd ynghynt, roedd y brodor o Ffrainc wedi bod yn Uwcharolygydd Heddlu yn Nhredegar, Sir Fynwy.[4] Er nad oedd Parker yn byw yn yr orsaf ym 1901, roedd yr orsaf (neu'r adeilad i'r dde ohono) yn gartref i aelodau eraill y llu heddlu. Roedd Rhingyll yr Heddlu John Tucker yn byw yn 13 A Stryd Glyn Dŵr gyda'i deulu. Roedd cwnstabl yr heddlu James Collins yn preswylio yno hefyd.[5]

Ym 1911, cofnodwyd cyfeiriad Gorsaf Heddlu Trefynwy fel 15 Stryd Glyn Dŵr. Roedd yr orsaf yn gartref i Ringyll yr Heddlu Charles Jones, brodor o Swydd Henffordd, a'i deulu. Roedd y ddau gwnstabl, Albert Jenkins o Sir Fynwy a Frederick Dries o Middlesex yn preswylio yno hefyd.[6] Roedd Jones yn byw ar Ffordd Henffordd yn 1901.[7] Roedd William Bullock yn Uwcharolygydd Heddlu yn 1923. Ei deitl oedd "Uwcharolygydd Heddlu Sir a Bwrdeistref." Roedd dau ringyll a chwe chwnstabl hefyd yn Stryd Glyn Dŵr ar y pryd.[8]

Mae Gorsaf Heddlu Trefynwy yn 19 Stryd Glyn Dŵr yn adeilad rhestredig o ganol y 19eg ganrif. Mae wedi'i leoli o fewn muriau canoloesol y dref, a adeiladwyd tua 1300.[9] Mae'r prif adeilad yn dri llawr, ac mae estyniad deulawr i'r dde. Mae'r tu allan yn stwco ac mae ganddo dalcendo teils.[10] Mae Stryd Glyn Dŵr, safle Gorsaf Heddlu Trefynwy ers 1895, wedi cael ei hail-rifo'n rhannol ers dechrau'r 20g. Ym 1901, cofnodwyd yr orsaf (neu'r adeilad a oedd yn gartref i rai o staff yr heddlu) yn 13A Stryd Glyn Dŵr, yn union wrth ymyl y cofnod ar gyfer Tafarn y Druid's Head yn 19 Stryd Glyn Dŵr.[11] Yn 1911, roedd yr orsaf yn 15 Stryd Glyn Dŵr.[12] Degawdau yn ddiweddarach, ar adeg y rhestrau treftadaeth, cofnodwyd o leiaf gyfran o adeilad yr heddlu yn 17 Stryd Glyn Dŵr.[13]

Ebrill 1931 - Gorymdaith angladd ar gyfer William Bullock, Uwcharolygydd yr Heddlu

Mae cofnod Coflein ar wahân yn 19 Stryd Glyn Dŵr. Mae'n disgrifio hen dafarn gyda dau lawr, a wyneb brasblastr. Mae hwn yn cyfeirio at Dafarn y Druid's Head, i'r chwith yn union (de-ddwyrain) o'r orsaf heddlu. Y dafarn oedd â'r cyfeiriad 19 Stryd Glyn Dŵr am lawer o'r 19eg a'r 20g.[14] Rhestrwyd Gorsaf Heddlu Trefynwy yn radd II ar 15 Awst 1974.[15] Mae'r ffensys a'r giât y tu ôl i 17 Stryd Glyn Dŵr, sydd hefyd yn rhan o'r orsaf, yn gyfagos i rai preswylfeydd Henry Burton Court ac wedi'u lleoli o flaen Parc Chippenham . Fe'u rhestrwyd yn radd II ar 8 Hydref 2005.[13]

Nid yn unig yw'r adeilad yn gartref i'r heddlu lleol, ond mae hefyd yn ganolfan ymateb i Heddlu Gwent.[16] Mae Heddlu Gwent yn gyfrifol am ardal o oddeutu 600 milltir sgwâr.[17] Croesawyd ymwelwyr i Orsaf Heddlu Trefynwy ym mis Medi 2011 yn ystod Drysau Agored 2011, Diwrnodau Treftadaeth Ewropeaidd yng Nghymru.[18] Lluniwyd y digwyddiad gan Gymdeithas Ddinesig Trefynwy ac Ymddiriedolaeth Ddinesig Cymru .[19] Ar 31 Mai 2012, cyhoeddodd Heddlu Gwent fod digwyddiad nesaf y Monmouth Off Street Project (MOSP) wedi'i drefnu ar gyfer 24 Mehefin 2012. Dechreuodd y MOSP yn 2009 mewn ymateb i'r cynnydd canfyddedig yn ymddygiad gwrthgymdeithasol pobl ifanc Trefynwy. Pan holwyd, roedd plant lleol wedi nodi diffyg cyfleusterau ieuenctid yn ardal Trefynwy ac wedi awgrymu parc sglefrio newydd. Mae tîm MOSP yn cyfarfod yn rheolaidd ac yn cynllunio gweithgareddau i ariannu'r parc sglefrio. Roedd y digwyddiad wedi'i drefnu ar gyfer Mehefin 2012 yn cynnwys gwifren wib yng Nghas-gwent.[20]

Ar 13 Mawrth 2012, nododd newyddion y BBC, y byddai dwy ar bymtheg o orsafoedd heddlu yn Ne Ddwyrain Cymru yn cau i'r cyhoedd ym mis Gorffennaf y flwyddyn honno, gyda dim ond pump yn dal i gynnig gwasanaeth desg flaen. Adroddwyd bod hyn yn digwydd fel rhan o raglen o fesurau arbed costau yn Heddlu Gwent. Roedd Gorsaf Heddlu Trefynwy yn un o'r adeiladau na fyddai bellach ar agor i'r cyhoedd.[21]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ Great Britain, Courts (1903). The Law times reports: containing all the cases argued and determined in the House of Lords, Volume 87. Law Times Office. t. 65. Cyrchwyd 4 June 2012.
  2. ↑ "Kelly's Directory of Monmouthshire 1901 – Monmouth – Part 3: Public Establishments, Military, Poor Relief & Public Officers". freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com. Hosted by Rootsweb. Cyrchwyd 4 June 2012.
  3. ↑ Parker, Vincent C E, 1901 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1901. The National Archives (UK) (as re-printed on Ancestry.com)
  4. ↑ Parker, Vincent C E, 1891 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1891. The National Archives of the UK (as re-printed on Ancestry.com)
  5. ↑ Tucker, John, 1901 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1901. The National Archives of the UK (as re-printed on Ancestry.com)
  6. ↑ Jones, Charles, 1911 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1911. The National Archives of the UK (as re-printed on Ancestry.com)
  7. ↑ Jones, Charles, 1901 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1901. The National Archives of the UK (as re-printed on Ancestry.com)
  8. ↑ U.K., City and County Directories, 1600s–1900s, Kelly's Directory of Monmouthshire 1923 (as re-printed on Ancestry.com)
  9. ↑ "Monnow Bridge". cofiadurcahcymru.org.uk. The Glamorgan-Gwent Archaeological Trust Historic Environment Record. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-06. Cyrchwyd 4 Mehefin 2012.
  10. ↑ "Police Station". coflein.gov.uk. Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments of Wales. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 4 June 2012.
  11. ↑ Tucker, John, 1901 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1901. The National Archives of the UK (as re-printed on Ancestry.com)
  12. ↑ Jones, Charles, 1911 Wales Census, Census Returns of England and Wales, 1911. The National Archives of the UK (as re-printed on Ancestry.com)
  13. ↑ 13.0 13.1 "Railings and Gate of No.17 (Police Station) fronting Chippenham, Monmouth". britishlistedbuildings.co.uk. British Listed Buildings. Cyrchwyd 4 June 2012.
  14. ↑ "Glendower Street, No 19". coflein.gov.uk. Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments of Wales. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 4 June 2012.
  15. ↑ "Monmouth Police Station, Monmouth". britishlistedbuildings.co.uk. British Listed Buildings. Cyrchwyd 4 June 2012.
  16. ↑ "Open Doors 2011: Monmouthshire". Wales Online. 8 August 2011. Cyrchwyd 4 June 2012.
  17. ↑ "Gwent Police – About Us". gwent.police.uk. Heddlu Gwent. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-06-03. Cyrchwyd 4 June 2012.
  18. ↑ "Monmouthshire". civictrustwales.org. Open Doors 2011 – European Heritage Days in Wales. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 27 July 2012. Cyrchwyd 4 June 2012.
  19. ↑ "Monmouth Open Doors". monmouthshire.gov.uk. Cyngor Sir Fynwy. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 26 September 2011. Cyrchwyd 4 June 2012.
  20. ↑ "Get extreme for the Monmouth Off Street Project". gwent.police.uk. Gwent Police. Cyrchwyd 4 June 2012.[dolen marw]
  21. ↑ "Gwent Police to close 17 stations to public". Newyddion BBC. 13 March 2012. Cyrchwyd 4 June 2012.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Gorsaf_Heddlu_Trefynwy&oldid=11651759"