Gabès
 | |
 | |
| Math | municipality of Tunisia  |
|---|---|
| Poblogaeth | 116,323 |
| Gefeilldref/i | Linz, Sant-Brieg |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Gabès |
| Gwlad |  Tiwnisia |
| Uwch y môr | 1 metr |
| Cyfesurynnau | 33.8814°N 10.0983°E |
| Cod post | 6000 |
 | |
Dinas yn ne Tiwnisia sy'n ganolfan weinyddol talaith Gabès yw Gabès (Arabeg: قابس). Mae'n gorwedd ar wastadedd yr Arad ger arfordir y Môr Canoldir ar Draffordd Genedlaethol 1, rhwng Sfax i'r gogledd a Djerba i'r de. Mae'n dref ddiwydiannol gyda phoblogaeth o tua 116,000. Ceir gwerddon fawr ar gyrion y ddinas.
Roedd tref fechan dan reolaeth Carthago ar safle'r ddinas; sefydlwyd y Rhufeiniaid ddinas Tacapae ar y safle. Erbyn yr Oesoedd Canol roedd Gabès wedi datblygu yn derminws ogleddol un o'r llwybrau masnach ar draws y Sahara yn dod ag aur o Orllewin Affrica a chaethweision o Swdan. Daeth y fasnach i ben yng ngyfnod rheolaeth Ffrainc yn Nhiwnisia a dirywiodd y dref, ond tyfodd eto yn yr 20g i ddod yn ganolfan diwydiant, yn enwedig wedi i olew gael ei ddarganfod yn y môr gerllaw; ceir safle petrogemegol fawr ar gyrion y ddinas.
Dydi Gabès ddim yn denu twristiaid o gwbl, er bod yr hen chwarter, y Jara, yn cynnwys sawl adeilad hanesyddol, ond mae tref fechan Matmata a'i chartrefi ogofaol, yn yr anialwch i'r de, yn atyniad mawr: saethwyd rhannau o'r ffilm Star Wars yno.