Freetown
Gwedd
Math | dinas, dinas â phorthladd, dinas fawr |
---|---|
Poblogaeth | 951,000 |
Sefydlwyd | |
Pennaeth llywodraeth | Yvonne Aki-Sawyerr |
Cylchfa amser | UTC±00:00 |
Gefeilldref/i | |
Daearyddiaeth | |
Sir | Western Area |
Gwlad | Sierra Leone |
Arwynebedd | 357,000,000 m² |
Uwch y môr | 26 ±1 metr |
Gerllaw | Cefnfor yr Iwerydd, Afon Sierra Leone |
Cyfesurynnau | 8.4833°N 13.2331°W |
Gwleidyddiaeth | |
Corff deddfwriaethol | Cyngor Dinas Freetown |
Pennaeth y Llywodraeth | Yvonne Aki-Sawyerr |
Sefydlwydwyd gan | John Clarkson |
Prifddinas Sierra Leone yng Ngorllewin Affrica yw Freetown. Mae hefyd yn borthladd pwysig ar Fôr Iwerydd, yn allforio pysgod, reis, olew a diemwntau. Roedd y boblogaeth yn 2004 yn 1,070,200.
Sefydlwyd Freetown yn 1792 gan gyn-gaethweision o Nova Scotia, dan arweiniad Thomas Peters. Ychwanegwyd at y boblogaeth gan bobl a ryddhawyd oddi ar longau caethweision wedi diddymu'r fasnach gaethweision. O 1808 hyd 1874, roedd yn brifddinas Gorllewin Affrica Brydeinig.
Bu llawer o ymladd yn y ddinas tua diwedd yn 1990au.
Adeiladau a chofadeiladau
[golygu | golygu cod]- Amgueddfa Genedlaethol Rheilffordd
- Coleg Bae Fourah
- Eglwys gadeiriol
- Ysbyty Connaught
Enwogion
[golygu | golygu cod]- Adelaide Casely-Hayford (1868-1960), athrawes
- I. T. A. Wallace-Johnson (1895-1965), gwleidydd