Ffawt San Andreas
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | ffawt  |
|---|---|
| Yn cynnwys | San Andreas fault zone, Shelter Cove Section, San Andreas fault zone, North Coast section, San Andreas fault zone, Peninsula section, San Andreas fault zone, Santa Cruz Mountains section, San Andreas fault zone, Creeping section, San Andreas fault zone, Parkfield section, San Andreas fault zone, Cholame-Carrizo section, San Andreas fault zone, Mojave section, San Andreas fault zone, San Bernardino Mountains section, San Andreas fault zone, Coachella section, rhannu |
 | |
| Rhanbarth | Califfornia |
| Hyd | 1,287 cilometr |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae Ffawt San Andreas, (Saesneg: San Andreas Fault), yn ffawt tectonig sydd â hyd bras o 2,900 km ac sy'n rhedeg trwy California. Mae hefyd yn 100 km o ddyfnder ac yn canghennu i Ffawt San Jacinto ac mae'r ddau yn ymuno i'r gogledd o dref San Bernardino. Mae'r olaf yn parhau i'r de-ddwyrain gan ffurfio gagendor California. Mae ffawt San Andreas yn nodi'r ffin rhwng plât y Môr Tawel a plât Gogledd America. Mae'r ffawt hwn yn enwog am ganlyniadau difrifol y daeargrynfeydd y mae'n eu cynhyrchu. [1]
Credir bod penrhyn Baja California wedi'i ffurfio oherwydd dadleoli bloc cyfandirol, proses sy'n dal i fod yn weithredol heddiw. Mae'r un broses yn gwthio dinas Los Angeles i Fae San Francisco ar gyfradd o tua 0.6 cm bob blwyddyn.[2] Dadleoliad sydd, ar y llaw arall, yn draddodiadol wedi achosi difrod niferus i seilwaith ac adeiladau.
Y ffaith yw bod plât tectonig y Môr Tawel yn symud Gogledd America oddi tano, ond nid yw'n symud drwy'r gramen, felly mae llawer o bwysau'n cynyddu yno. Gall hyn olygu, ar ryw adeg, na fydd plât Gogledd America yn gwrthsefyll y pwysau a bydd yn dychwelyd i'r man lle'r oedd cyn i blât y Môr Tawel ei wthio, ond gan wneud ergyd sych, a fydd yn sicr o gynhyrchu daeargryn enfawr.[3]
Nodwyd y ffawt gyntaf ym 1895 gan yr Athro Andrew Lawson o UC Berkeley. Yn sgil daeargryn 1906 San Francisco, cafodd Lawson y dasg o ddehongli tarddiad y daeargryn. Dechreuodd trwy arolygu a mapio gwrthbwyso (fel ffensys neu ffyrdd a oedd wedi'u torri'n eu hanner) ar hyd rhwygiadau arwyneb. Pan blotio lleoliad y gwrthbwyso hyn ar fap, nododd eu bod yn gwneud llinell bron yn berffaith ar ben y ffawt a ddarganfuwyd eisoes. Daeth i'r casgliad bod yn rhaid mai'r bai oedd tarddiad y daeargryn.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Nolasco, Samantha (2019-07-06). "¿Qué es la falla de San Andrés y por dónde pasa?" (yn Sbaeneg). Televisa. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-07-31. Cyrchwyd 2021-07-31.
- ↑ "San Andreas Fault Zone". Southern California Earthquake Data Center at Caltech (yn Saesneg). Caltech. Cyrchwyd 2017-06-20.
- ↑ (yn es). BBC News Mundo. 06-07-2019. https://www.bbc.com/mundo/noticias-48894265.
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- The San Andreas Fault Sandra S. Schulz a Robert E. Wallace
- San Andreas Fault: When the Big One Hits fideo ar y ffawt
