Eva Ibbotson

Oddi ar Wicipedia
Eva Ibbotson
Ganwyd21 Ionawr 1925, 25 Ionawr 1925 Edit this on Wikidata
Fienna Edit this on Wikidata
Bu farw20 Hydref 2010 Edit this on Wikidata
Newcastle upon Tyne Edit this on Wikidata
Man preswylFienna Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Lloegr Lloegr
Alma mater
Galwedigaethysgrifennwr, nofelydd, awdur plant Edit this on Wikidata
Adnabyddus amWhich Witch?, Journey to the River Sea Edit this on Wikidata
Arddullrhyddiaith Edit this on Wikidata
TadBerthold P. Wiesner Edit this on Wikidata
MamAnna Gmeyner Edit this on Wikidata
Gwobr/auGwobr Llyfrau Plant Nestlé, Gwobr Cymdeithas Nofelau Rhamantaidd Edit this on Wikidata

Awdures a aned yn Awstria ac a fu byw yn Loegr a Fienna oedd Eva Ibbotson (21 Ionawr 1925 - 20 Hydref 2010) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel nofelydd ac awdur plant.

Ganed Eva Maria Charlotte Michelle Ibbotson' (née Wiesner)yn Fienna a bu farw yn Newcastle upon Tyne. Wedi gadael yr ysgol mynychodd Brifysgol Caergrawnt a Phrifysgol Durham.[1][2][3][4][5][6][7]

Ymhlith y gwaith pwysig a nodedig yr ysgrifennodd y mae: Which Witch? a Journey to the River Sea a eniloodd iddi Wobr Smarties yn y categori i blant 9-11 oed, a derbyniodd 'gymeradwyaeth' Gwobr y Guardian. Cyrhaeddodd hefyd restrau byrion gwobrau'r Carnegie, Whitbread, a Blue Peter.[8] [9]

Magwraeth[golygu | golygu cod]

Ganed Wiesner yn Fienna yn 1925 i rieni Iddewig nad oeddent yn ymarfer eu crefydd. Roedd ei thad, Bertold Paul Wiesner, yn feddyg a arloesodd gyda'r driniaeth anffrwythlondeb dynol. Daeth yn ffigwr adnabyddus, gan y credir, bellach, ei fod wedi defnyddio ei sberm ei hun i siglodadogi tua 600 o blant o gynorthwywyd gan ei glinig.[10] Roedd ei mam, Anna Wilhelmine Gmeyner, yn nofelydd a dramodydd llwyddiannus, a oedd wedi gweithio gyda Bertolt Brecht a sgriptiau ffilm ysgrifenedig ar gyfer Georg Pabst. [11][12][13][14]

Gwahanodd rhieni Wiesner yn 1928 pan oedd yn 3 oed. Soniodd am ei phlentyndod; yn ei geiriau hi, "roedd yn blentyndod cosmopolitaidd iawn, soffistigedig a digon diddorol, ond hefyd yn anhapus iawn, bob amser ar drenau ac yn dymuno cael cartref". Cyflogwyd ei thad fel darlithydd prifysgol yng Nghaeredin, a gadawodd ei mam Fienna ar gyfer Paris ym 1933 ar ôl i'w gwaith gael ei wahardd gan Hitler, gan roi diwedd sydyn ar yrfa ysgrifennu lwyddiannus. Ym 1934, symudodd ei mam i Lundain, gan setlo ym Mharc Belsize, ac anfonodd am ei merch. Dihangodd aelodau eraill o'r teulu o Fienna ac ymuno ag Anna ac Eva Maria yn Lloegr, gan osgoi'r gwaethaf o'r gyfundrefn Natsïaidd, ond roedd eisoes wedi effeithio'r y teulu. Roedd y profiad o ffoi o Fienna yn edefyn cryf trwy gydol bywyd a gwaith Ibbotson.

Yn ystod ei hastudiaethau ôl-raddedig ym Mhrifysgol Caergrawnt, cyfarfu â'i darpar ŵr, Alan Ibbotson, ecolegydd.[15]

Llyfryddiaeth ddethol[golygu | golygu cod]

Almaeneg[golygu | golygu cod]

A chyfieithiadau i'r Saesneg:

  • Der Weihnachtskarpfen (1967) (The Christmas Carp; orig. The great carp Ferdinand)
  • Am Weihnachtsabend (1968) (On Christmas Eve; orig. A child this day is born)
  • In den Sternen stand es geschrieben (1971) (In the stars it was written; orig. The stars that tried)

Plant[golygu | golygu cod]

Oedolion[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb126139795. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  2. Rhyw: Ffeil Awdurdodi Rhyngwladol. dyddiad cyrchiad: 4 Tachwedd 2018. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb126139795. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. http://www.examiner.com/x-562-Book-Examiner~y2008m9d23-10-best-books-for-treating-Harry-Potter-withdrawal. http://www.nytimes.com/2010/10/27/arts/27ibbotson.html. http://www.nytimes.com/2010/10/28/books/28ibbotson.html.
  3. Dyddiad geni: http://web.archive.org/web/20170324045755/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/eva-ibbotson. Oxford Dictionary of National Biography. Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de, en), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 27 Ebrill 2014 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb126139795. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
  4. Dyddiad marw: http://www.guardian.co.uk/books/2010/oct/22/children-author-eva-ibbotson-dies-aged-85. Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de, en), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 27 Ebrill 2014 http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb126139795. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015. "Eva Ibbotson". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Eva Ibbotson". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Eva Ibbotson". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. http://web.archive.org/web/20170324045755/http://jeugdliteratuur.org/auteurs/eva-ibbotson. "Eva IBBOTSON". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Eva Ibbotson".
  5. Man geni: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de, en), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 13 Rhagfyr 2014 http://www.theguardian.com/books/2010/oct/22/children-author-eva-ibbotson-dies-aged-85. http://www.wsj.com/articles/SB10001424053111904006104576500302156876840.
  6. Tad: Oxford Dictionary of National Biography.
  7. Mam: Oxford Dictionary of National Biography.
  8. "Discover the Guardian children's fiction prize 2012 longlist – gallery", The Guardian, 8 Mehefin 2012. Adalwyd 2012-06-19.
  9. [Anne Fine], "And the winner is ... : ... a book that lasts. Kevin Crossley-Holland's The Seeing Stone (...)", The Guardian, 9 Hydref 2001. Adalwyd 2012-06-19.
  10. Martin Fricker, "Grand daddy: Sperm donor scientist may have fathered 1,000 babies at clinic he ran", Mirror, 8 Ebrill 2012. Adalwyd 2012-04-09.
  11. Alma mater: Oxford Dictionary of National Biography. Oxford Dictionary of National Biography. Oxford Dictionary of National Biography.
  12. Galwedigaeth: http://www.chroniclelive.co.uk/news/north-east-news/obama-buys-toon-authors-book-1413208. http://www.chroniclelive.co.uk/north-east-news/todays-evening-chronicle/2010/04/07/obama-buys-toon-author-s-book-for-his-girls-72703-26191702/. http://www.guardian.co.uk/books/2010/aug/08/jane-smiley-john-grisham-children. Oxford Dictionary of National Biography.
  13. Anrhydeddau: Oxford Dictionary of National Biography.
  14. Nicholas Tucker, "Eva Ibbotson: Novelist who moved from adult romance to writing entrancing fantasies for children" Archifwyd 2016-03-05 yn y Peiriant Wayback. (obituary), The Independent, 26 Hydref 2010. Adalwyd 2010-10-26.
  15. "Eva Ibbotson" (obituary), The Telegraph, 25 Hydref 2010. Adalwyd 2011-07-19.