Cináed mac Ailpín

Oddi ar Wicipedia
Cináed mac Ailpín
Ganwydc. 810 Edit this on Wikidata
Iona Edit this on Wikidata
Bu farw8 Chwefror 858 Edit this on Wikidata
Forteviot Edit this on Wikidata
Galwedigaethteyrn Edit this on Wikidata
Swyddteyrn yr Alban, Rhestr o frenhinoedd y Pictiaid Edit this on Wikidata
TadAlpín mac Echdach Edit this on Wikidata
PlantCausantín mac Cináeda, Áed mac Cináeda, Máel Muire ingen Cináeda, daughter of Kennet I, Eochaid (?) Edit this on Wikidata
LlinachHouse of Alpin Edit this on Wikidata

Brenin cyntaf yr Alban unedig, o leiaf yn ôl traddodiad, oedd Cináed mac Ailpín, Saesneg: Kenneth MacAlpin neu Kenneth I, (wedi 800 - 13 Chwefror 858).

Kenneth I

Brenin y Pictiaid oedd Cináed, am ymddengys iddo gyfuno teyrnas y Pictiaid a theyrnas Dál Riata. Roedd brenhinllin yr Alban yn hawlio bod yn ddisgynyddion iddo. Mae ansicrwydd beth yn union oedd ei gysylltiad ef a theyrnas y Pictiaid a Dál Riata, ac a oedd yr uniad yn golygu fod un deyrnas wedi gorchfygu'r llall.

Ystyrir fod teyrnasiad Cináed fel brenin y Pictiaid wedi dechrau yn 843, ond mae'n debyg ei bod yn 848 cyn iddo orchfygu'r olaf o hawlwyr eraill yr orsedd. Dywed rhai ffynonellau ei fod yn frenin Dál Riata cyn dod yn frenin y Pictiaid, ond mae amheuaeth am hyn. Bu farw o gancr yn 858, efallai yn Scone, a chladdwyd ef ar ynys Iona. Er bod traddodiad diweddarach yn ei ddisgrifio fel brenin cyntaf Teyrnas Alba, fel "Brenin y Pictiaid" y mae'r Brutiau yn cofnodi ei farwolaeth. Gadawodd o leiaf ddau fab, Cystennin I, brenin yr Alban ac Áed, ac o leiaf ddwy ferch; priododd un ohonynt Rhun, brenin Ystrad Clud.