Blönduós

Blönduós
Math	dinas, former municipality of Iceland
Poblogaeth	928
Cylchfa amser	UTC±00:00
Gefeilldref/i	Horsens, Moss, Nokia, Bwrdeistref Karlstad
Daearyddiaeth
Sir	Norðurland vestra
Gwlad	Gwlad yr Iâ
Arwynebedd	183 km²
Cyfesurynnau	65.67°N 20.3°W
Cod post	540
	IS-BLO
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Mae Blönduós neu Blönduósbær yn dref a bwrdeisdref yng ngogledd Gwlad yr Iâ. Gorwedda yn Rhanbarth y Gogledd Orllewin, Norðurland vestra. Ystyr y gair 'Blönduós' yw aber yr afon Blanda - yn Islandeg ystyr ós yw 'aber' a blanda, yw 'cymysgedd'. Mae'n un o drefi twristiaeth prysuraf Gwlad yr Iâ. Ei phoblogaeth yw 865 ac mae ei thiriogaeth yn 182 km sgwâr.

Fel sawl tref a phentref ar yr ynys, ni ddatblygodd Blönduós yn bentref nes yn hwyr yn y 19g. Mae yna rai hen dai yn y pentref ond ceir clwster o dai o ddechrau'r 20g ar ochr ddeheuol yr afon.^[1] Does gan Blönduós ddim harbwr dda a phrif rôl yr annedd yw fel canolfan llaeth i'r ffermydd lleol.

Lleoliad

Lleolir Blönduós ar Ffordd Rhif 1, neu'r Hringvegur y gylchffordd sy'n teithio o amgylch Gwlad yr Iâ. Sair y dref ar aber yr afon rhewlifol, Blanda. Enwir y pentref ar ôl yr afon, (Blöndu yw'r 'oblique case' o Blandais). Ar y bryn uwchben y dref saif eglwys sydd â phensaerniaeth drawiadol sydd fod i adlewyrchu crater llosgfynydd.

Mae gan Blönduós hinsawdd 'tundra'.

Hanes

Ffurfiwyd y lle presennol yn ei rhan orllewinol ar dir y ffermydd Hjaltabakka a Hnjúka, yn ei dwyreiniol ar fferm Ennis.

1875 a 1876, cafodd y dref yr hawl swyddogol fel dref fasnachol a phorthladd. Tyfodd yr anheddiad i ddechrau o gwmpas tŷ masnachu Thomas J. Thomsen, o Bergen yn Norwy a'i deulu, ond cafodd ei losgi i lawr ym 1914.

Arweiniodd gwelliant sylweddol yn y cysylltiadau allanol â Blönduós drwy adeiladu pont dur dros y Blanda ym 1897, a ddisodlwyd yn 1963 gan y bont concrid ]press stressed' gyntaf.

Ym 1976, codwyd cofeb er cof am y masnachwr.^[2]

Hyd 1914, roedd y dref yn rhan o gymuned wledig Torfalækjarhreppur ac yna daeth yn gymuned wledig ar wahân (Isl Blönduóshreppur). 1988 Derbyniodd Blönduós y statws "kaupstaður", hynny yw, bwrdeisdref annibynnol (isl. Blönduoskaupstaður). Ym mis Mehefin 2002, unodd y gymuned wledig Engihlíðarhreppur â Blönduós.^[2]

Poblogaeth

Fel sy'n gyffredin ar draw Gwlad yr Iâ (heblaw am y de orllewin o gwmpas y brifddinas, Reykjavík gostwng yw hanes poblogaeth Blönduós yn gostwng (1997 i 2006: -14.5%), er y bu cynnydd bychan iawn iawn yn 2007.

Dyddiad	Poblogaeth
1 Rhagfyr 1997:	1.043
1 Rhag. 2003:	958
1 Rhag. 2004:	917
1 Rhag. 2005:	903
1 Rhag. 2006:	892
1 Rhag. 2007:	895

Gefailldrefi

Denmarc Horsens, Denmarc
Sweden Karlstad, Sceden
Norwy Moss, Norwy
Ffindir Nokia, Y Ffindir

Cyfeiriadau

↑ ""Hit Iceland information page about Iceland"". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-09-24. Cyrchwyd 2018-04-18.
↑ ^2.0 ^2.1 T. Einarsson, H. Magnússon (Hrsg.): Íslandshandbókin. Náttúra, saga og sérkenni. Teil 1. Örn og Örlygur, Reykjavík 1989, S. 344.

Dolenni allanol

Off. Gwefan Swyddogol Blönduós (Islandeg)
www.blonduos.com (Saesneg)
Gwefan Twristaidd yn Almaeneg Archifwyd 2018-04-20 yn y Peiriant Wayback
Off. Gwefan bysgota Archifwyd 2018-03-16 yn y Peiriant Wayback (Saesneg)

[1] ""Hit Iceland information page about Iceland"". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2017-09-24. Cyrchwyd 2018-04-18.

[T._Einarsson,_H._Magnússon_1989-2] 2.0 ^2.1 T. Einarsson, H. Magnússon (Hrsg.): Íslandshandbókin. Náttúra, saga og sérkenni. Teil 1. Örn og Örlygur, Reykjavík 1989, S. 344.

[1]

[2]