Baner Quebec

Oddi ar Wicipedia
Baner Quebec
Enghraifft o'r canlynolbaner endid gweinyddol o fewn un wlad, ethnic flag Edit this on Wikidata
Lliw/iauglas, gwyn Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu21 Ionawr 1948 Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Baner Quebec (Ffrangeg: Drapeau du Québec), neu Baner Québec a elwir hefyd yn Fleurdelisé,[1] yw baner genedlaethol talaith Canadaidd, Quebec.[2] Mae croes wen wedi'i rhannu'n bedair rhan las. Ym mhob un o'r pedair rhan hyn mae fleur-de-lys wen sef blodeuyn y dalaith hon.

Mae'r fleur de lis wedi bod yn symbol traddodiadol o Ffrainc ers y canol oesoedd ac mae wedi cynrychioli Ffrainc. Mabwysiadwyd y symbol gan Quebecers yn 1948 oherwydd eu treftadaeth Ffrengig a'u cysylltiad diwylliannol. Cyn hynny, pan oedd Canada yn rhan o'r Ymerodraeth Brydeinig, roedd ei baner yn un arall, yn seiliedig ar y Lluman Glas Brydeinig.

Baner Quebec (1868-1948)

Mae'r Fleurdelisé yn cael ei hedfan o amgylch y byd lle mae dirprwyaethau Quebec a swyddfeydd dramor wedi'u lleoli.[3]

Disgrifiad[golygu | golygu cod]

Y disgrifiad herodrol o'r faner yw: "from azure to the silver cross edged by four fleurs-de-lys of the same".

Mewn herodraeth, mae asur yn cyfeirio at y lliw glas, tra bod argen yn cyfeirio at y lliw gwyn.

Hanes y faner[golygu | golygu cod]

Baner Gwrthryfelwyr Canada Isaf
Baner Carillon o 1902
Baner Quebec ynghannol dinas Montréal

Yn gynnar, ceisiodd y Canadiaid Ffrengig wahaniaethu eu hunain oddi wrth boblogaeth Canada a oedd yn siarad Saesneg yn bennaf trwy ddefnyddio eu symbolau eu hunain. Yn ystod Gwrthryfel Canada Isaf 1837-38, defnyddiodd y gwrthryfelwyr faner gyda streipiau gwyrdd, gwyn a choch. Yn y blynyddoedd diweddarach, defnyddiwyd y tricolor Ffrengig yn eang hefyd.

Cynlluniwyd rhagflaenydd uniongyrchol y Fleurdelisé heddiw ym 1902 gan Elphège Filiatrault, ficer Saint-Jude. Cyfeiriwyd ato fel y carillon, roedd y faner yn debyg i'r un heddiw ac eithrio bod fleurs-de-lis euraidd yn pwyntio i mewn o'r corneli. Fe'i codwyd gyntaf ar 26 Medi 1902, ond nid oedd ganddo statws swyddogol. Ac eithrio'r lilïau, roedd hon yn union yr un fath â baner Groeg y cyfnod , ond ni chafwyd unrhyw ymateb gan Wlad Groeg na Québec i'r ffurfioldeb hwn.

Ym 1947, galwodd René Chaloult, aelod annibynnol o Gynulliad Cenedlaethol Quebec, am fabwysiadu baner daleithiol newydd. Y bwriad oedd gosod arfbais Quebec, a oedd wedi bodoli ers 1868 ond na chafodd ei defnyddio bron byth, yn lle'r Arfbais Goch o Ganada, yn ogystal â'r Lluman Glas Prydain ('Blue Ensign'). Creodd René Chaloult, Lionel Groulx a Maurice Duplessis ddyluniadau amrywiol gyda'i gilydd. Roedd Burroughs Pelletier wedi dylunio rhai baneri naw mlynedd ynghynt, ond ni fabwysiadwyd yr un ohonynt. Fodd bynnag, roedd Pelletier yn rhan o'r broses gwneud penderfyniadau.

Cyflwynwyd y faner trwy archddyfarniad llywodraeth y dalaith ar 21 Ionawr 1948 , ond ni ellid ei hedfan am y tro cyntaf tan 2 Chwefror oherwydd nad oedd wedi'i gwnïo eto. Er i'r llywodraeth greu fait accompli â'r archddyfarniad, mynegodd arweinydd yr wrthblaid Adélard Godbout ei gymeradwyaeth, fel y gwnaeth René Chaloult. Yn olaf, ar 9 Mawrth 1950, pasiodd y Cynulliad Cenedlaethol gyfraith baner yn rheoleiddio'r defnydd o faner y dalaith.

Symbolaeth[golygu | golygu cod]

Mewn lliw gwyn, mae'r groes yn cynrychioli Catholigiaeth, crefydd fwyafrifol Ffrainc a Quebéc. Yn ganolog ac yn syth, mae'n nodweddiadol o deyrnasoedd hynafol Gorllewin Ewrop. Mae'r defnydd o groesau gwyn ar fflagiau Ffrainc yn dyddio o'r 13g a'r 14g.

O ran y "Carillon", hynafiad uniongyrchol y Fleurdelisé, glas yn wreiddiol yn symbol o'r Forwyn Fair. Yn raddol i ffwrdd o'i symbolaeth wreiddiol, daeth lliw y faner yn llawer tywyllach wrth i'r blynyddoedd fynd heibio. Mae arwyddluniau glas gyda chroesau gwyn wedi'u dogfennu yn Ffrainc, fel symbolau milwrol neu'r Llynges Fasnachol yn yr 16g. Mae'r cefndir glas brenhinol yn cofio lliw arfbais y sofraniaid a oedd yn rheoli Ffrainc yn ystod goruchafiaeth Ffrainc yn America.

Statws[golygu | golygu cod]

Mae Erthygl 2 o Ddeddf Baner ac Arfbeisiau Quebec yn priodoli statws "arwyddlun cenedlaethol" i faner Quebec.[4][5]

Protocol[golygu | golygu cod]

Cyfran swyddogol y faner yw 2:3, ond mae amrywiad o 1:2 a ddefnyddir pan fydd y faner yn cael ei chwifio wrth ymyl baner Canada mewn perthynas â'r confensiwn swyddogol bod yn rhaid i ddwy faner neu fwy sy'n chwifio gyda'i gilydd gael y un dimensiynau. Mae baneri taleithiau eraill Canada sydd â chymhareb heblaw 1:2 yn yr un modd yn bodoli mewn amrywiad 1:2.

Codi a saliwtio'r faner[golygu | golygu cod]

Môr o'r Flurdelise yn ystod dathliadau gŵyl genedlaetholgar Fête Nationale du Québec (2006)

Wrth godi'r faner, rhaid ei wneud mewn symudiad cyflym a chadarn. Fodd bynnag, pan ddaw i lawr, rhaid ei wneud yn araf ac yn ofalus. Ar ôl codi'r faner, gofynnir i'r cyfranogwyr arsylwi munud o dawelwch. Yna, rhaid i berson adrodd fformiwla cyfarch y faner:[1]

yn Ffrangeg:

« Drapeau du Québec, salut!

À toi mon respect, ma fidélité, ma fierté.
Vive le Québec !
Vive son drapeau ! »

Bras gyfieithad i'r Gymraeg

"Baner Quebec, salwt!

I ti fy mharch, fy ffyddlondeb, fy malchder.
Hir oes Quebec!
Hir oes i'w faner! »

Fersiwn arall, sy'n fwy cenedlaetholgar ac yn gyfeiliant band pres, yw'r un a grëwyd yn wreiddiol gan Raôul Duguay ac Alain Sauvageau ar gyfer y Société Saint-Jean-Baptiste:

«Drapeau du Québec, je te salue !

À toi mon respect, ma fidélité.
Vive le Québec, vive son drapeau,
Vive mon pays et son fleurdelisé !
Vive mon pays et son fleurdelisé !

«Baner Quebec, yr wyf yn eich cyfarch!

I ti fy mharch, fy ffyddlondeb.
Hir fyw Quebec, hir fyw ei baner,
Hir oes i'm gwlad a'i fleur-de-lis!
Hir oes i'm gwlad a'i fleur-de-lis!

Oriel[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. 1.0 1.1 Mouvement national des Québécoises et Québécois (gol.). "Bref historique du drapeau fleurdelisé" (yn francés). gwefan Fête nationale du Québec. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 Mai 2008. Cyrchwyd 8 Awst 2009.CS1 maint: unrecognized language (link)
  2. "Règlement sur le drapeau du Québec". Loi sur le drapeau et les emblèmes du Québec (yn francés). Gouvernement du Québec. Cyrchwyd 8 Awst 2009.CS1 maint: unrecognized language (link)
  3. "Le drapeau national - Histoire" (yn Ffrangeg). Gouvernement du Québec. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 19 Mai 2017. Cyrchwyd 8 Awst 2009. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  4. National Flag and Emblems Nodyn:Wayback on the Government of Quebec's website Archifwyd 2008-04-17 yn y Peiriant Wayback. Nodyn:Wayback. Consultado el 17 de mayo de 2009. (en inglés)
  5. "An Act respecting the Flag and emblems of Québec, R.S.Q. c. D-12.1", in CanLII. Federation of Law Societies of Canada. (en inglés) Consultado el 10 de agosto de 2010

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Eginyn erthygl sydd uchod am Québec. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.
Eginyn erthygl sydd uchod am faner neu fanereg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.