Asid wrig
Data cyffredinol | |
---|---|
Enghraifft o'r canlynol | cyfansoddyn cemegol, purine alkaloid, type of chemical entity ![]() |
Math | primary metabolite ![]() |
Màs | 168.028 uned Dalton ![]() |
Fformiwla gemegol | C₅h₄n₄o₃ ![]() |
Rhan o | urate oxidase activity, xanthine oxidase activity, urate-ribonucleotide phosphorylase activity, FAD-dependent urate hydroxylase activity, xanthine dehydrogenase activity, alpha-ketoglutarate-dependent xanthine dioxygenase activity, 8-oxoguanine deaminase activity, urate transport, urate catabolic process, urate metabolic process, urate:anion antiporter activity, urate biosynthetic process ![]() |
Yn cynnwys | nitrogen, ocsigen, carbon ![]() |
![]() |
Cyfansoddyn organig ydy asid wrig neu asid iwrig (Saesneg: uric asid) wedi ei wneud allan o garbon, nitrogen, ocsigen a hydrogen a chanddo isfformiwla o: C5H4N4O3.
Bioleg[golygu | golygu cod y dudalen]
Mewn bodau dynol a theulu'r epaod, asid iwric ydy diwedd y broses o ocsideiddio (neu dorri i lawr) y piwrin y metaboledd, gan wedyn ei ysgarthu yn yr wrin (neu biso). Gwelir ar unwaith fod cysylltiad rhwng y ddau air: wrin a wrig. Yn y rhan fwyaf o anifeiliaid, fodd bynnag, mae'r ensym wricas (uricase) yn ocsideiddio'r asid wrig ymhellach fyth gan ei droi'n allantoin.[1]
Asid wrig uchel[golygu | golygu cod y dudalen]
Gowt[golygu | golygu cod y dudalen]
Math o wynegon (neu arthritis) ydy gowt sy'n cael ei achosi gan ormod o asid wrig.
Syndrom Lesch-Nyhan[golygu | golygu cod y dudalen]
Credir fod yr afiechyd prin hwn yn etifeddol, ond mae'n ymwneud hefyd gyda gormod o asid wrig yn y corff.
Afiechydon cardiofasgiwlar[golygu | golygu cod y dudalen]
er fod yr asid hwn yn gweithredu fel gwrthocsidant, mae gormodedd ohono'n cael ei gysylltu gyda phroblemau'n ymwneud â'r galon.
Clefyd y siwgwr[golygu | golygu cod y dudalen]
Gwyddys am y cysylltiad rhwng gormodedd o asid wrin a chlefyd y siwgwr ers cychwyn yr 20ed ganrif.
Syndrom metabolaidd[golygu | golygu cod y dudalen]
Cysylltiad arall.
Asid wrig yn creu cerrig[golygu | golygu cod y dudalen]
Pan nad yw'n hydoddi, gall yr asid hwn grisialu gan greu cerrig.
Asid wrig isel[golygu | golygu cod y dudalen]
Multiple sclerosis[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae ychwanegu asid wrin (drwy dabledi inosine) yn gymorth i'r claf.