Pen-y-bryn, Abergwyngregyn: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B manion + Gwenllian |
llun gwell |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd: |
[[Delwedd:Pen y Bryn Manor.jpg|250px|bawd|Pen y Bryn, Aber, safle tybiedig Garth Celyn.]] |
||
Safle llys [[Teyrnas Gwynedd|Tywysogion Gwynedd]] yn [[Abergwyngregyn]] oedd '''Garth Celyn'''. |
Safle llys [[Teyrnas Gwynedd|Tywysogion Gwynedd]] yn [[Abergwyngregyn]] oedd '''Garth Celyn'''. |
||
Llinell 10: | Llinell 10: | ||
Ers 1988, haerwyd mai safle'r llys yw lle saif Pen y Bryn,<ref>[http://www.llywelyn.co.uk/index.html Gwefan llywelyn.co.uk]</ref> plasdy a adeiladwyd yn wreiddiol gan Rhys Thomas a'i wraig Jane, a gafodd y tiroedd hyn yn 1553. Dywedir iddynt adeiladu'r plasdy ar adfeilion y llys. Saif Pen y Bryn ar godiad tir ychydig i'r gorllewin o ganol pentref Abergwyngregyn, ar ochr arall yr afon, ar lethr wrth droed bryn coediog (SH653726). |
Ers 1988, haerwyd mai safle'r llys yw lle saif Pen y Bryn,<ref>[http://www.llywelyn.co.uk/index.html Gwefan llywelyn.co.uk]</ref> plasdy a adeiladwyd yn wreiddiol gan Rhys Thomas a'i wraig Jane, a gafodd y tiroedd hyn yn 1553. Dywedir iddynt adeiladu'r plasdy ar adfeilion y llys. Saif Pen y Bryn ar godiad tir ychydig i'r gorllewin o ganol pentref Abergwyngregyn, ar ochr arall yr afon, ar lethr wrth droed bryn coediog (SH653726). |
||
== |
==Oriel== |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
Delwedd:Garth Celyn 1.jpg|Garth Celyn o hirbell. |
|||
Delwedd:Garth Celyn RO.gif|Y tŷ a'r tŵr lle carcharwyd Siwan. |
Delwedd:Garth Celyn RO.gif|Y tŷ a'r tŵr lle carcharwyd Siwan. |
||
Delwedd:Garth celyn twr.jpg|Golwg manwl o'r tŵr. |
Delwedd:Garth celyn twr.jpg|Golwg manwl o'r tŵr. |
Fersiwn yn ôl 23:40, 20 Chwefror 2010
Safle llys Tywysogion Gwynedd yn Abergwyngregyn oedd Garth Celyn.
Yn wreiddiol, Aberffraw ym Môn oedd prif lys brenhinllin Gwynedd, ond Garth Celyn, prif lys cantref Arllechwedd, oedd y prif lys yn ystod teyrnasiad Llywelyn Fawr, a pharhaodd yn brif lys yng nghyfnod ei olynwyr Dafydd ap Llywelyn a Llywelyn ap Gruffudd. Mewn effaith, er bod y tywysogion yn dal i fynd "ar gylch" ar adegau o'r flwyddyn i gynnal y llys brenhinol yn lleol, Garth Celyn yn Aber oedd safle llys Tywysogaeth Cymru annibynnol yn y 13eg ganrif.
Saif mewn safle strategol bwysig, lle mae'r hen ffordd o'r dwyrain dros Fwlch y Ddeufaen yn disgyn at arfordir Afon Menai a'r fferi drosodd i Llanfaes ar Ynys Môn.
Yma y bu farw Y Dywysoges Siwan, gwraig Llywelyn Fawr, a'u mab Dafydd ap Llywelyn. Yma hefyd y cafwyd Gwilym Brewys yn ystafell wely Siwan yn 1230. Ceir nifer o lythyrau a dogfennau eraill sy'n nodi ei bod wedi eu hysgrifennu yng Ngarth Celyn. Ganed Y Dywysoges Gwenllian, merch Llywelyn ap Gruffudd ac Elinor de Montfort, yn y llys ar 12 Mehefin 1282.
Ers 1988, haerwyd mai safle'r llys yw lle saif Pen y Bryn,[1] plasdy a adeiladwyd yn wreiddiol gan Rhys Thomas a'i wraig Jane, a gafodd y tiroedd hyn yn 1553. Dywedir iddynt adeiladu'r plasdy ar adfeilion y llys. Saif Pen y Bryn ar godiad tir ychydig i'r gorllewin o ganol pentref Abergwyngregyn, ar ochr arall yr afon, ar lethr wrth droed bryn coediog (SH653726).
Oriel
-
Garth Celyn o hirbell.
-
Y tŷ a'r tŵr lle carcharwyd Siwan.
-
Golwg manwl o'r tŵr.
-
Y tŵr eto.
-
Llun manwl.
-
Y capel y tu ôl i'r tŵr.
-
Yr hen fynedfa i Arth Celyn, drwy'r porth hwn
-
Y tu fewn i'r porth yn 2004