Zephaniah Williams: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) iw |
Thaf (sgwrs | cyfraniadau) B cat |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Un o [[ |
Un o arweinwyr [[Terfysg Casnewydd]] yn 1839 oedd '''Zephaniah Williams''' (1795-1874). Yn enedigol o [[Argoed, Caerffili|Argoed]], [[Sir Fynwy]], roedd yn lowr blaenllaw yn [[Blaina]] ac yn cadw tafarn y Royal Oak yn [[Nantyglo]], ble roedd yn arfer dalu ei lowyr. |
||
== Siartwyr == |
== Siartwyr == |
||
Dyn annibynol ei farn, oedd Williams, ac roedd yn cynnal cyfarfodydd 'Cymdeithas y Gweithwyr' yn ei gartref. Daeth yn arweinydd naturiol o ymgyrch y [[siartwyr]] yn Ne Cymru. |
Dyn annibynol ei farn, oedd Williams, ac roedd yn cynnal cyfarfodydd 'Cymdeithas y Gweithwyr' yn ei gartref. Daeth yn arweinydd naturiol o ymgyrch y [[siartwyr]] yn Ne Cymru. |
||
== Terfysg Casnewydd == |
== Terfysg Casnewydd == |
||
Arweiniodd golofn o ddynion o ardal [[Nantyglo]] i lawr i Gasnewydd, ac at Westy'r Westgate ble roedd rhai o hoelion wyth y siartwyr wedi eu dal gan dros 60 o filwyr. Ei gyd-arweinwyr oedd [[John Frost]] a [[William Jones (Siartydd)]]. Yn ôl rhai haneswyr, dyma gwrthryfel mwyaf a chryfaf gwledydd Prydain yn ystod y 19eg ganrif. <ref>Edward Royal, ''Chartism'', Longman, London: 1996</ref>. |
Arweiniodd golofn o ddynion o ardal [[Nantyglo]] i lawr i Gasnewydd, ac at Westy'r Westgate ble roedd rhai o hoelion wyth y siartwyr wedi eu dal gan dros 60 o filwyr. Ei gyd-arweinwyr oedd [[John Frost]] a [[William Jones (Siartydd)]]. Yn ôl rhai haneswyr, dyma gwrthryfel mwyaf a chryfaf gwledydd Prydain yn ystod y 19eg ganrif. <ref>Edward Royal, ''Chartism'', Longman, London: 1996</ref>. |
||
Daeth ei ddynion at ei gilydd, gan ymgynull yn nhafarn y 'Welsh Oak', [[Pontymister]], gan fartsio yn eu blaenau i Gasnewydd. |
Daeth ei ddynion at ei gilydd, gan ymgynull yn nhafarn y 'Welsh Oak', [[Pontymister]], gan fartsio yn eu blaenau i Gasnewydd. |
||
== Awstralia amdani! == |
== Awstralia amdani! == |
||
Cafodd Williams a'r ddau arweinydd arall eu dedfrydu i'w crogi a'u chwarteru, ond ar ôl protest cryf iawn, newidiwyd hyn i alltudiaeth i [[Van Diemen's Land]] (Tasmania, heddiw) yn [[Awstralia]]. |
Cafodd Williams a'r ddau arweinydd arall eu dedfrydu i'w crogi a'u chwarteru, ond ar ôl protest cryf iawn, newidiwyd hyn i alltudiaeth i [[Van Diemen's Land]] (Tasmania, heddiw) yn [[Awstralia]]. |
||
== Gwneud ei ffortiwn == |
== Gwneud ei ffortiwn == |
||
Ar un cyfnod, gwyddom iddo gynllunio i ddianc o'r cyfandir. Ond, darganfu glo yno, a gwnaeth ei ffortiwn yn ei fwyngloddio. Dychwelodd gyda'i deulu yn ôl i Gymru yn 1854. |
Ar un cyfnod, gwyddom iddo gynllunio i ddianc o'r cyfandir. Ond, darganfu glo yno, a gwnaeth ei ffortiwn yn ei fwyngloddio. Dychwelodd gyda'i deulu yn ôl i Gymru yn 1854. |
||
Bu farw'n ŵr cefnog iawn yn [[Launceston, Tasmania]] ym Mai, 1874. |
Bu farw'n ŵr cefnog iawn yn [[Launceston, Tasmania]] ym Mai, 1874. |
||
==Ffynonellau== |
|||
| ⚫ | |||
{{cyfeiriadau}} |
|||
| ⚫ | |||
* Saesneg: [http://www.gtj.org.uk/item.php?lang=en&id=32805&t=1 Contemporary portrait of Zephaniah in the dock on trial] |
* Saesneg: [http://www.gtj.org.uk/item.php?lang=en&id=32805&t=1 Contemporary portrait of Zephaniah in the dock on trial] |
||
{{DEFAULTSORT:Williams, Zephaniah}} |
|||
[[Categori:Genedigaethau 1795]] |
|||
[[Categori:Marwolaethau 1874]] |
|||
[[Categori:Terfysgwyr]] |
|||
[[en:Zephaniah Williams]] |
[[en:Zephaniah Williams]] |
||
Fersiwn yn ôl 13:53, 19 Mehefin 2009
Un o arweinwyr Terfysg Casnewydd yn 1839 oedd Zephaniah Williams (1795-1874). Yn enedigol o Argoed, Sir Fynwy, roedd yn lowr blaenllaw yn Blaina ac yn cadw tafarn y Royal Oak yn Nantyglo, ble roedd yn arfer dalu ei lowyr.
Siartwyr
Dyn annibynol ei farn, oedd Williams, ac roedd yn cynnal cyfarfodydd 'Cymdeithas y Gweithwyr' yn ei gartref. Daeth yn arweinydd naturiol o ymgyrch y siartwyr yn Ne Cymru.
Terfysg Casnewydd
Arweiniodd golofn o ddynion o ardal Nantyglo i lawr i Gasnewydd, ac at Westy'r Westgate ble roedd rhai o hoelion wyth y siartwyr wedi eu dal gan dros 60 o filwyr. Ei gyd-arweinwyr oedd John Frost a William Jones (Siartydd). Yn ôl rhai haneswyr, dyma gwrthryfel mwyaf a chryfaf gwledydd Prydain yn ystod y 19eg ganrif. [1].
Daeth ei ddynion at ei gilydd, gan ymgynull yn nhafarn y 'Welsh Oak', Pontymister, gan fartsio yn eu blaenau i Gasnewydd.
Awstralia amdani!
Cafodd Williams a'r ddau arweinydd arall eu dedfrydu i'w crogi a'u chwarteru, ond ar ôl protest cryf iawn, newidiwyd hyn i alltudiaeth i Van Diemen's Land (Tasmania, heddiw) yn Awstralia.
Gwneud ei ffortiwn
Ar un cyfnod, gwyddom iddo gynllunio i ddianc o'r cyfandir. Ond, darganfu glo yno, a gwnaeth ei ffortiwn yn ei fwyngloddio. Dychwelodd gyda'i deulu yn ôl i Gymru yn 1854.
Bu farw'n ŵr cefnog iawn yn Launceston, Tasmania ym Mai, 1874.
Ffynonellau
- ↑ Edward Royal, Chartism, Longman, London: 1996