Organeb byw: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
BDim crynodeb golygu |
BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 6: | Llinell 6: | ||
Gellir rhannu'r organebau mewn sawl ffordd; un o'r rhain yw: |
Gellir rhannu'r organebau mewn sawl ffordd; un o'r rhain yw: |
||
* Procariotig: sef [[bacteria]] ac [[Archaea]] |
* Procariotig: sef [[bacteria]] ac [[Archaea]]</br> |
||
* Iwcariotig: sef ffwng, anifeiliaid a phlanhigion |
* Iwcariotig: sef ffwng, anifeiliaid a phlanhigion</br> |
||
Dull arall o'u grwpio yw: |
|||
⚫ | Un diffiniad eitha derbyniol o organeb yw ei fod yn gasgliad o [[moleciwl|foleciwlau]] sydd â nodweddion 'byw'. Mae rhai gwyddonwyr yn mynnu na ddylai [[feirws]] gael ei ystyried yn organeb, nac ychwaith unrhyw ffurfiau mae dyn yn ei greu yn y dyfodol. Mae'r firws yn ddibynol ar ei [[organeb letyol]] i atgenhedlu. |
||
* [[Organeb ungellog]] </br> |
|||
* [[Organeb amlgellog]] </br> |
|||
⚫ | Un diffiniad eitha derbyniol o organeb yw ei fod yn gasgliad o [[moleciwl|foleciwlau]] sydd â nodweddion 'byw'. Mae rhai gwyddonwyr yn mynnu na ddylai [[feirws]] gael ei ystyried yn organeb, nac ychwaith unrhyw ffurfiau mae dyn yn ei greu yn y dyfodol. Mae'r firws yn ddibynol ar ei [[organeb letyol]] i atgenhedlu, felly nad ydynt yn ffitio'r geiriad arferol y dylent fedru atgenhedlu eu hunain, heb gymorth. |
||
Fersiwn yn ôl 08:31, 8 Tachwedd 2008
Mewn bioleg, organeb byw yw pethau byw megis anifeiliaid, meicro-organebau, planhigion neu ffwng. Beth sy'n gyffredin rhwng y rhain i gyd? Y ffaith eu bont yn ymateb i stimwli, atgenhedlu, tyfu a pharhad. Gall yr organeb fod yn un gell (y ffurf mwyaf elfennol ar fywyd) neu'n amlgellog, megis bod dynol, gyda biliynau o gelloedd wedi'u grwpio'n organau a meinweoedd.
Gellir rhannu'r organebau mewn sawl ffordd; un o'r rhain yw:
Dull arall o'u grwpio yw:
Un diffiniad eitha derbyniol o organeb yw ei fod yn gasgliad o foleciwlau sydd â nodweddion 'byw'. Mae rhai gwyddonwyr yn mynnu na ddylai feirws gael ei ystyried yn organeb, nac ychwaith unrhyw ffurfiau mae dyn yn ei greu yn y dyfodol. Mae'r firws yn ddibynol ar ei organeb letyol i atgenhedlu, felly nad ydynt yn ffitio'r geiriad arferol y dylent fedru atgenhedlu eu hunain, heb gymorth.