Melangell: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
manion, categoriau |
Awdurdod |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
[[Delwedd:Sante Melangell shrine.JPG|225px|bawd|Creirfa Melangell yn Eglwys Pennant Melangell]] |
[[Delwedd:Sante Melangell shrine.JPG|225px|bawd|Creirfa Melangell yn Eglwys Pennant Melangell]] |
||
[[Sant]]es Gymreig o'r [[6ed ganrif|6ed]] neu'r [[7fed ganrif]] oedd '''Melangell''' ([[Lladin]]:'''Monacella'''). Mae buchedd [[Lladin|Ladin]] iddi, ''Historia Divae Monacellae'', ar gael, yn dyddio o tua'r [[15fed ganrif]]. |
[[Sant]]es Gymreig o'r [[6ed ganrif|6ed]] neu'r [[7fed ganrif]] oedd '''Melangell''' ([[Lladin]]:'''Monacella'''). Mae buchedd [[Lladin|Ladin]] iddi, ''Historia Divae Monacellae'', ar gael, yn dyddio o tua'r [[15fed ganrif]]. |
||
==Hanes a thraddodiad== |
==Hanes a thraddodiad== |
||
Yn ôl traddodiad, roedd yn enedigol o [[Iwerddon]] ac yn ferch i frenin. Ffôdd i osgoi priodas oedd wedi ei threfnu iddi gan ei thad, a daeth i [[Powys|Bowys]] i fyw fel meudwyes ym mhen uchaf dyffryn [[Afon Tanad]]. Un diwrnod daeth Brochwel, Tywysog Powys, (efallai [[Brochwel Ysgithrog]]) i'r dyffryn i hela. Ymlidiodd ei gŵn hela [[ysgyfarnog]], a redodd at Melangell a llochesu dan ei gwisg. Gwnaeth hyn ddigon o argraff ar Brochwel nes peri iddo roi'r dyffryn, a elwir yn awr yn [[Pennant Melangell|Bennant Melangell]] iddi. |
Yn ôl traddodiad, roedd yn enedigol o [[Iwerddon]] ac yn ferch i frenin. Ffôdd i osgoi priodas oedd wedi ei threfnu iddi gan ei thad, a daeth i [[Powys|Bowys]] i fyw fel meudwyes ym mhen uchaf dyffryn [[Afon Tanad]]. Un diwrnod daeth Brochwel, Tywysog Powys, (efallai [[Brochwel Ysgithrog]]) i'r dyffryn i hela. Ymlidiodd ei gŵn hela [[ysgyfarnog]], a redodd at Melangell a llochesu dan ei gwisg. Gwnaeth hyn ddigon o argraff ar Brochwel nes peri iddo roi'r dyffryn, a elwir yn awr yn [[Pennant Melangell|Bennant Melangell]] iddi. |
||
Daeth Melangell yn abades mynachlog fechan yno, ac mae'r eglwys yno wedi ei chysegru iddi. Yn yr eglwys gellir gweld [[creirfa]] Melangell, sydd wedi ei ail-adeiladu wedi iddo gael ei ddinistrio adeg y [[Diwygiad Protestannaidd]] ac sy'n un o'r esiamplau gorau o'i fath ym Mhrydain. |
Daeth Melangell yn abades mynachlog fechan yno, ac mae'r eglwys yno wedi ei chysegru iddi. Yn yr eglwys gellir gweld [[creirfa]] Melangell, sydd wedi ei ail-adeiladu wedi iddo gael ei ddinistrio adeg y [[Diwygiad Protestannaidd]] ac sy'n un o'r esiamplau gorau o'i fath ym Mhrydain. |
||
Roedd yr eglwys yn gyrchfan boblogaidd i bererinion yn y Canol Oesoedd, ac yn ddiweddar mae'r cyngor sir wedi creu llwybr "Pererindod Melangell" yn arwain yno. Mae Melangell yn nawddsant [[ysgyfarnog]]od. |
Roedd yr eglwys yn gyrchfan boblogaidd i bererinion yn y Canol Oesoedd, ac yn ddiweddar mae'r cyngor sir wedi creu llwybr "Pererindod Melangell" yn arwain yno. Mae Melangell yn nawddsant [[ysgyfarnog]]od. |
||
| Llinell 20: | Llinell 20: | ||
[[Categori:Seintiau Cymru]] |
[[Categori:Seintiau Cymru]] |
||
[[Categori:Teyrnas Powys]] |
[[Categori:Teyrnas Powys]] |
||
{{Authority control}} |
|||
Fersiwn yn ôl 03:57, 8 Tachwedd 2014
Santes Gymreig o'r 6ed neu'r 7fed ganrif oedd Melangell (Lladin:Monacella). Mae buchedd Ladin iddi, Historia Divae Monacellae, ar gael, yn dyddio o tua'r 15fed ganrif.
Hanes a thraddodiad
Yn ôl traddodiad, roedd yn enedigol o Iwerddon ac yn ferch i frenin. Ffôdd i osgoi priodas oedd wedi ei threfnu iddi gan ei thad, a daeth i Bowys i fyw fel meudwyes ym mhen uchaf dyffryn Afon Tanad. Un diwrnod daeth Brochwel, Tywysog Powys, (efallai Brochwel Ysgithrog) i'r dyffryn i hela. Ymlidiodd ei gŵn hela ysgyfarnog, a redodd at Melangell a llochesu dan ei gwisg. Gwnaeth hyn ddigon o argraff ar Brochwel nes peri iddo roi'r dyffryn, a elwir yn awr yn Bennant Melangell iddi.
Daeth Melangell yn abades mynachlog fechan yno, ac mae'r eglwys yno wedi ei chysegru iddi. Yn yr eglwys gellir gweld creirfa Melangell, sydd wedi ei ail-adeiladu wedi iddo gael ei ddinistrio adeg y Diwygiad Protestannaidd ac sy'n un o'r esiamplau gorau o'i fath ym Mhrydain.
Roedd yr eglwys yn gyrchfan boblogaidd i bererinion yn y Canol Oesoedd, ac yn ddiweddar mae'r cyngor sir wedi creu llwybr "Pererindod Melangell" yn arwain yno. Mae Melangell yn nawddsant ysgyfarnogod.