Brahmagupta: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
manion, categoriau |
Awdurdod |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
Seryddwr a mathemategydd [[India]]idd oedd '''Brahmagupta''' ([[598]]-[[670]]). Fe ystyriodd nifer o syniadau, sydd wedi eu derbyn fel rhan o [[mathemateg|fathemateg]] bellach. Ei brif gyflawniad ym maes mathemateg oedd cysyniad [[sero]] a [[rhifau negatif]]. Yn ei gampwaith ''Brahmasphutasiddhanta'' ([[628]]) (gellir cyfieithu'r teitl fel ''Dadorchuddio'r bydysawd''), mae'n diffinio sero fel y canlyniad a geir pan mae rhif yn cael ei dynnu o'i hun - dyna oedd y diffiniad gorau o sero oedd i'w gael yn y dyddiau hynny. Mae'r ''Brahmasphutasiddhanta'' hefyd yn cynnwys yr enghraifft gyntaf a wyddys amdani o nod sero. Darparodd Brahmagupta reolau hefyd ar gyfer trin "cyfoeth" a "dyled" - sy'n cyfateb i rifau positif a negatif (ystyrir mai dyma'r defnydd hysbys cyntaf o rifau negatif). Roedd ''Dadorchuddio'r Bydysawd'' hefyd yn cynnwys algorithm ar gyfer cyfrifo [[ail isradd]], dull ar gyfer datrys [[Hafaliad cwadratig|hafaliadau cwadratig,]] a ffurf seml ar [[nodiant algebraidd]]. Mae'r penodau eraill yn trin [[seryddiaeth]] - [[diffyg ar yr haul]] a [[diffyg ar y lleuad]], [[cysylltiad (seryddiaeth)|cysylltiadau'r]] planedau, [[gwedd leuad|gweddau'r lleuad]], a phenderfynu safle'r planedau. |
|||
== Gweler hefyd == |
== Gweler hefyd == |
||
Llinell 9: | Llinell 9: | ||
[[Categori:Pobl y 7fed ganrif]] |
[[Categori:Pobl y 7fed ganrif]] |
||
[[Categori:Seryddwyr Indiaidd]] |
[[Categori:Seryddwyr Indiaidd]] |
||
{{eginyn Indiaid}} |
{{eginyn Indiaid}} |
||
{{Authority control}} |
Fersiwn yn ôl 01:37, 8 Tachwedd 2014
Seryddwr a mathemategydd Indiaidd oedd Brahmagupta (598-670). Fe ystyriodd nifer o syniadau, sydd wedi eu derbyn fel rhan o fathemateg bellach. Ei brif gyflawniad ym maes mathemateg oedd cysyniad sero a rhifau negatif. Yn ei gampwaith Brahmasphutasiddhanta (628) (gellir cyfieithu'r teitl fel Dadorchuddio'r bydysawd), mae'n diffinio sero fel y canlyniad a geir pan mae rhif yn cael ei dynnu o'i hun - dyna oedd y diffiniad gorau o sero oedd i'w gael yn y dyddiau hynny. Mae'r Brahmasphutasiddhanta hefyd yn cynnwys yr enghraifft gyntaf a wyddys amdani o nod sero. Darparodd Brahmagupta reolau hefyd ar gyfer trin "cyfoeth" a "dyled" - sy'n cyfateb i rifau positif a negatif (ystyrir mai dyma'r defnydd hysbys cyntaf o rifau negatif). Roedd Dadorchuddio'r Bydysawd hefyd yn cynnwys algorithm ar gyfer cyfrifo ail isradd, dull ar gyfer datrys hafaliadau cwadratig, a ffurf seml ar nodiant algebraidd. Mae'r penodau eraill yn trin seryddiaeth - diffyg ar yr haul a diffyg ar y lleuad, cysylltiadau'r planedau, gweddau'r lleuad, a phenderfynu safle'r planedau.
Gweler hefyd